Son yılların en büyük çevre felaketiyle ilgili mağdurların açtığı dava, 25 Şubat'ta New Orleans'ta görülmeye başlıyor.
Yaklaşık üç yıl önce İngiliz petrol şirketi BP'nin Meksika Körfezi'nde batan platformu nedeniyle ABD'nin güney eyaletlerinde mağdur olan birçok balıkçı, turizmci ve kıyı sakini zararlarının karşılanmasını umuyor.
"İstiridyelerin hepsi öldü, uzun zamandır istiridye avlayamıyoruz, artık bir ekonomiden söz edemiyoruz, çünkü bunun ne olduğunu hatırlamıyoruz" diye yakınıyor Byron Encalade. Üç yıldır denize açılmayan paslanmış botlarından birinin içindeyken...
Suya gömülen zenginlik
58 yaşındaki balıkçı, hayatı boyunca istiridye avlamış, tıpkı babası gibi. Ailesi kuşaklardır Mississippi Nehri'nin Meksika Körfezi'ne döküldüğü liman kenti Pointe a la Hache'de yaşıyor. Burası bir zamanlar dünyanın en çok istiridye çıkan nehir ağzıymış. Ancak yaklaşık üç yıldır buradan, balıkçıların geçim kaynağı olan istiridye çıkmıyor. 2010 yılında batan petrol platformunun oluşturduğu felaketin etkileri, bölgede hala hissediliyor. Özellikle de platformun bulunduğu Louisiana kıyılarında.
Aynı zamanda İstiridyeciler Birliği Başkanı da olan Encalade, petrole bürünmüş kıyıların temizlenmesi için kazadan hemen sonra püskürtülen tatlı suyun, istiridyelerin ölümünü tetiklediğini kaydediyor ve ekliyor: "İlk etapta buna anlayış gösterdik, çünkü uzun vadede bunun iyi olacağını düşündük. Ancak şimdi BP'nin yükümlülüklerini yerine getirmemesi ve küçük balıkçı kasabaları ile ilgilenmemesi büyük bir suçtur."
Balıkçı Encalade, BP'nin mağdurlara acil olarak ödediği yaklaşık 80 bin dolardan da tek bir kuruş görmediğini ve şimdiye dek önerilen tazminat bedelinin çok düşük olduğunu kaydediyor. Zira sadece balıkçı teknelerini yenilemesi 200 bin dolar tutuyor. Oysa Encalade, son üç yılda hayatta kalabilmek için sahip olduğu taşımacılık firmasını da satmak zorunda kalmış.
Hükümetin tutumuna eleştiriler
Mağdur balıkçıların avukatı Joel Waltzer, kazadan kısa bir süre sonra BP'nin teklif ettiği tazminat koşullarını kabul eden bazı balıkçıların kayıplarını karşıladığını söylüyor. Tazminat miktarı olarak yüzde 30'luk bir av kaybı hesaplandığını söyleyen Waltzer, kaybı daha az olan Mississippi'nin batısındaki balıkçıların bu işten karlı çıktığını da kaydediyor. Ancak Waltzer, "Byron Encalade gibi her şeyini kaybedenler için BP'nin önerdiği tazminat bir şey ifade etmiyor" diyor. Amaçlarının mağdurların gerçek kaybının karşılanması olduğunu belirten avukat, ABD hükümetinin yaptığı araştırmanın kamuoyundan gizli tutulduğunu ifade ediyor. Hükümetin, mağdurların durumunu BP'ye karşı koz olarak kullanmak istediği belirten Waltzer, hükümetin tutumunu eleştiriyor. Waltzer,"Hükümetin artık duruşunu belirlemesi gerekiyor. Aslında eğer veriler açıklanırsa, bizim pozisyonumuz biraz zayıflıyor ancak kamuoyunun gerçekleri bilmeye hakkı var" diye konuşuyor.
Ancak Pointe a la Hache'deki balıkçılar için dava sonuçlanana kadar belirsizlik, devam edecek. 2010 yılındaki korkunç kazadan bu yana diğer deniz mahsullerinin satışı da yüzde 65 dolayında geriledi. Kentin Plaquemines beldesinin Belediye Başkanı Billy Nungesser, bölgedeki balıkçıların durumunun ne zaman düzeleceğinin bilinmediğini vurguluyor. Nungesser, "Petrolün olumsuz etkilerinin tamamen temizlenmesi bence 10 ya da 20 yıl daha sürer. Bu da demek oluyor ki, insanlar bu bölgeden çıkan deniz mahsullerini yemeyecekler. Hatta tadı güzel olsa bile" diye konuşuyor.
Mağdurlar, yaşlıların emeklilik aylıklarına muhtaç
Bu süre içerisinde ise mağdurların hayatta kalmak için başka bir yol bulmaları gerekecek. 58 yaşındaki Byron Encalade için bu, babasının evine taşınmak anlamına geliyor. Yiyecek malzemelerini, elektrik faturasını zaten uzun süredir babasının ödediğini kaydeden balıkçı Encalade, bölgedeki diğer meslektaşlarının da ailelerinin emeklilik ücretlerine muhtaç kaldığını kaydediyor.
20 Nisan 2010 tarihinde BP'nin Meksika Körfezi'ndeki "Deepwater Horizon" adlı petrol platformu büyük bir patlamayla yanmış ve platform iki gün sonra da batmıştı. Platformda oluşan delik haftalarda kapatılamamış ve okyanusa 4 milyar varil ham petrol sızmıştı. Bölgedeki doğal yaşama kalıcı zararlar veren kaza nedeniyle birçok canlı ölürken ABD kıyılarının 7 bin kilometrelik kısmı da petrol tabakasına bulanmıştı.
