Ahmet Davutoğlu dün Brüksel’de görüştüğü AB liderlerine, vize muafiyetinin de bulunduğu bir paket sundu. Ancak Davutoğlu’nun görüşmeleri bittikten sonra kendi aralarında toplanan AB liderleri, farklı nedenlerle Türkiye’nin önerdiği pakete itiraz ettiler. AB’de kararlar “oy birliği” ile alındığından, tek bir ülkenin bile karşı çıkması, tüm anlaşmanın veto edilmesi anlamına geliyor. Üstelik Türkiye’nin paketine tek bir AB ülkesi değil, farklı konularda, çok sayıda AB ülkesi karşı çıkıyor.
Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki 'mülteci zirvesi'nde Ankara 6 talep ve 5 vaatten oluşan bir plan sundu. Müzakereler uzarken, Türk planı 'prensip olarak' kabul gördü ancak detaylar 17-18 Mart'taki zirveye kaldı.
Türkiye'nin talepleri özetle şöyle:
1- Geri Kabul Anlaşması'nın uygulanmasını 1 Haziran'dan erkene çekelim. AB de Türk vatandaşlarına vize serbestisini 1 Haziran'a çeksin.
2- 2018 sonuna kadar mevcut 3 milyar euro'luk kaynağa ek 3 milyar euro'luk kaynak daha oluşturulsun.
3- Türkiye'nin geri alacağı her mülteciye karşı, AB de bir mülteci alsın.
4- Yunan adaları mültecilerden arındırılsın.
5- Müzakere süreci hızlansın.
6- Geri kabul sürecinin masrafları AB tarafından karşılansın.
10 GÜN BOYUNCA ÇALIŞACAKLAR
AB liderleri, Türkiye'nin zirvede sunduğu teklifi memnuniyetle karşılarken; gelecek 10 gün boyunca, bu konuda en geç Haziran sonuna kadar vizelerin kaldırılmasını da içeren bir çalışma yürütmede mutabık kaldı.
Türkiye-AB Liderler Zirvesi sonunda, devlet ve hükümet başkanları ortak bir açıklama yayımladı.
Açıklamaya göre, liderler şu prensipler temelinde çalışacak:
- Masrafları AB tarafından karşılanmak üzere Türkiye'den Yunanistan'a geçen yeni tüm göçmenlerin geri gönderilmesi.
- Mevcut yükümlülükler çerçevesinde Yunan adalarındaki her bir Suriyelinin Türkiye tarafından kabul edilmesi karşılığında, Türkiye'den bir Suriyelinin AB ülkelerine yerleştirilmesi.
- Türk vatandaşları için vizelerin en geç Haziran ayı sonuna kadar kaldırılması temelinde vize serbestisi yol haritasının uygulanmasının hızlandırılması.
- Başlangıç olarak 3 milyar euro'luk fonun Mart ayı sonundan önce ilk projeler için kullanılmasını teminen harcamasının hızlandırılması, Suriyeliler için yeni fonlarda anlaşılması.
- Ekim 2015 AB Konseyi kararı temelinde mümkün olan en kısa sürede üyelik müzakerelerinde yeni fasılların açılması kararının hazırlanması.
- Yerel halkın ve mültecilerin daha güvenli olabilecek alanlarda yaşamasına imkan verecek Suriye içindeki insani durumun iyileştirilmesi için Türkiye'yle çalışılması.
AB Konseyi, bu teklifin detaylarını 18 Mart'ta yapılacak AB Konseyi toplantısı öncesinde Türkiye ile ele alacak.
TÜRKİYE’NİN VAATLERİ
- Yunan adalarına Türkiye’den giden tüm kural dışı göçmenleri, Türkiye’nin uluslararası hukuk bağlamındaki mevcut yükümlülüklerine zarar getirmeyecek şekilde hızlı şekilde kabul etmek. Geri kabul süreci geçici bir dönem için ve sadece insani amaçlı olarak yapılacak.
- Geri kabul sürecini kolaylaştırmak amacıyla Yunan hükümetiyle anlaşmaya vararak Midilli, Sakız, Leros, İstanköy ve Sisam adalarında irtibat memuru bulundurmak.
- Bu amaçlara ulaşabilmek amacıyla ikili anlaşmalar da dahil olmak üzere ilgili tüm idari ve yasal düzenlemeleri devreye sokup etkili şekilde uygulamak.
- Yük paylaşımı kapsamında Yunan adalarından alınacak her kural dışı göçmene karşılık Türkiye’den bir Suriyeli mülteciyi AB ülkelerine yerleştirilmek.
- Türkiye tarafından sunulan projelerin etkili şekilde uygulanması ve Suriye içinde insani açıdan güvenli bölge oluşturma amaçlı ortak girişimlerde AB üyesi ülkelerle işbirliği içinde hareket etmek.
Öte yandan Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, Türkiye ile AB arasındaki 'göçmen zirvesi'nin ardından ilginç bir açıklama yaptı. Hollande, Brüksel'de yaptığı açıklamada, Türk vatandaşlarının Schengen Bölgesi'ne vizesiz girebilmesi için 72 kriterin yerine getirilmesi gerektiğini söyledi.
Reuters'ın haberine göre; Hollande, "Kriterlerin sağlanması halinde vize muafiyeti Haziran'da gerçekleşebilir. Bu kriterlerden 72 tane var" dedi.
Fransız lider, Türkiye'nin AB üyelik sürecinin sonuçlanması için de "halen uzun bir yol olduğunu" sözlerine ekledi.
72 KRİTERDEN 19'U TAMAMLANDI
Türkiye geçtiğimiz günlerde, vize muafiyeti sürecine ilişkin ikinci değerlendirme raporunda Brüksel’den iyi not almıştı.
2014’te yayımlanan ilk rapora göre belirgin ilerleme kaydeden ve teknik olarak vize muafiyetine bir adım daha yaklaşan Türkiye'nin, karşılaması gereken 72 kriterden 19’unu tamamladığı açıklanmıştı.
AB Komisyonu tarafından hazırlanan teknik içerikli raporda geri kalan 53 madde için 17 tanesinin hemen hemen, 21 tanesinin iyi ilerleme kaydetme perspektifiyle kısmen, 12 tanesinin kısmen tamamlandığına, 3 kritere ilişkin ise ilerleme sağlanmadığına işaret edilmişti.
İtalya'dan 'basın özgürlüğü' vetosu
Öte yandan zirvenin sürdüğü dakikalarda İtalya ile ilgili bir iddia geldi. AB kaynaklarının bildirdiğine göre, İtalya Başbakanı Matteo Renzi'nin, zirvenin sonuç bildirisinde Türkiye'deki basın özgürlüğüne atıfta bulunulmazsa, herhangi bir anlaşmayı veto edeceği bildirildi.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, Avrupa Birliği liderlerinin Türkiye ile vardığı uzlaşının ardından Avrupa'ya gelen mülteci ve göçmen sayısının azaltılması çalışmalarının doğru yönde ilerlediğini söyledi.
Reuters'ın haberine göre; Merkel, Alman radyosu SWR'a yaptığı açıklamada, göç ile mücadelenin daha hızlı ilerleyebileceğini belirtmesine karşılık, "ancak işler doğru yönde ilerliyor" dedi.
Merkel AB'nin Suriye'den gelen mültecilerin yanı sıra Irak'tan gelen mülteciler için de kota uygulamasını göz önüne almasının gerektiğini belirtti.
Deniz Haber Ajansı
