Maden yataklarında rezervler azalınca, şirketler gözünü okyanusların derinliklerine dikti. 12 ülke deniz tabanındaki madenleri çıkarmak için BM'de sıraya girdi.
Lisans almak isteyen devlet kurumları ya da özel şirketler bazı güvenceleri sağlamak zorunda. Şirket ya da kurumlardan ilk olarak araştırma ve işletme konusundaki yüksek maliyeti karşılayabileceği garantisi isteniyor. Kurumlar aynı zamanda bu iş için gerekli teknik altyapıya sahip olduğunu da göstermeli. ISA okyanus dibindeki madencilik çalışmalarında, çevresel risklerin önlenmesinin anahtar nitelikle olduğunu belirtmesine rağmen, pek çok denizbilimci çevresel kaygıları yüksek sesle dile getiriyor. Southampton Üniversitesi'nden Dr. Jon Copley, 'okyanus dibini dilediğimiz gibi kullanma hakkına sahip değiliz' diyerek plana karşı çıktı. İngiltere Ulusal Okyanus Bilimleri Merkezi'nden Prof. Paul Tyler da deniz dibi madenciliğinin bazı türlerin yok olmasına neden olabileceğine dikkat çekti.
Uluslararası yarış başladı
Deniz dibi madenciliği ile ilgili araştırmalar 1960'lı yıllardan beri devam ediyor. ABD, Fransa ve Almanya'nın başını çektiği araştırmalar uzun süre teknolojik yetersizlikler nedeniyle sonuç vermedi. Ancak teknolojik gelişme ile son yıllarda büyük ilerlemeler sağlandı. Japonya, Çin ve Kore'nin de yarışa katılmasıyla rekabet iyice kızıştı.
Yeni bir altına hücum çağı
Bazı uzmanlar deniz dibi madenciliğinin, el değmemiş büyük maden rezervleri nedeniyle yeni bir 'Altına Hücum Çağı' başlatacağını belirtiyor. Bugüne dek farklı okyanus bölgelerinde pek çok zengin yatak belirlendi. ABD ve Meksika açıklarında ki Clarion-Clipperton Çatlağı denilen bölge, deniz dibindeki maden yataklarının ne kadar büyük olabileceğine bir örnek. 5 milyon kilometrekarelik alanda 27 milyar ton nodül bulunuyor. Bu nodüllerin işlenmesiyle, 340 milyon ton nikel, 290 milyon ton bakır ve 78 milyon ton da kobalt elde edileceği tahmin ediliyor.
Madenler nasıl çıkartılacak?
Son yıllarda deniz dibine kablo yerleştirilmesi gibi ticari faaliyetlerde uzaktan kumandalı özel makinalar kullanılıyor. İlk madencilik faaliyetini yapmaya hazırlanan Nautilus Minerals Inc hazırladığı özel donanımla maden çıkarma işlemini gerçekleştirecek. Üç aşamalı işlemde deniz yüzeyinde bulunan destek gemisi hem çıkarılan madenleri toplayacak hem de gerekli enerjiyi sağlayacak. RALS adı verilen özel asansörler çıkarılan madenleri destek gemisine taşırken, asıl görevi SMT adındaki makina gerçekleştirecek. SMT, yüksek basınç altında madenlerin bulunduğu bölgeyi kazacak.
