Batıkların kimisi asırlardır denizin dibinde sessizce uyurken, kimisi bulunduğunda bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı. Titanik’ten Antikythera’ya, Mary Rose’dan Vasa’ya kadar tarihe iz bırakan bu batıklar yalnızca gemicilik ve denizcilik tarihini değil; insanlığın medeniyet yolculuğunu da gözler önüne seriyor.
ERTUĞRUL FIRKATEYNİ
Ertuğrul Fırkateyni, Osmanlı- Japon dostluğunu pekiştirmek üzere Sultan II. Abdülhamid'in hediyelerini Japon İmparatoru Meiji'ye ulaştırmak için 1889'da yola çıktı; ancak Süveyş'ten itibaren kazalar, fırtınalar ve hastalıklar nedeniyle zorlu bir yolculuk geçirdi. Gemi 11 ay sonra Yokohama'ya ulaştı, üç ay süren ziyaretin ardından dönüşe hazırlanırken kolera salgını yaşandı. 15 Eylül 1890'da yola çıkan Ertuğrul, kısa süre sonra tayfuna yakalanarak 16 Eylül'de Kii Yarımadası açıklarındaki kayalıklara çarparak battı; komutan Osman Paşa dâhil 527 denizci şehit olurken 69 kişi kurtuldu. Japon halkı büyük bir yardımseverlikle yaralıları kurtarıp şehitleri defnetti, bölgede şehitlik ve anıtlar oluşturdu. Gemi enkazına ilk dalış dönemin Sabah Gazetesi muhabir Bengüç Özerdem'in de katılımı ile 1997 yılında yapıldı.
ANTİKYTHERA
1900 yılında küçük Yunan adası Antikythera'da dalgıçlar, deniz tabanında eski bir gemi enkazı ortaya çıkardılar. Daha sonraki arkeolojik araştırmalarda, bunun MÖ 70 ila 60 yılları arasında İtalya'ya yaptığı bir yolculuk sırasında batan bir Roma gemisi olduğunu anlaşıldı. Bugün "Antikitera Düzeneği" olarak adlandırılan bu aygıtın ne işe yaradığı halen tam olarak bilinmemektedir. Kesin olarak bilinen şey onun, MÖ 1. yüzyıl teknolojisinin ipuçlarını veren eşsiz bir bulgu olduğudur. Antikitera düzeneği, bilinen en eski çarklı düzenektir. Keşfedildiği günden bu yana bilim ve teknoloji tarihçileri için gizemini koruyor. Düzenekle ilgili en çok kabul edilen görüş, gök cisimlerinin gökyüzündeki konumlarını modellemeye yarayan bir tür "analog bilgisayar" olduğudur
MARY ROSE
Gemi enkazları arasında bulunan Mary Rose, İngiliz filosundaki en hızlı ve ağır silahlı savaş gemilerinden biriydi. 1545'te Portsmouth Limanı'ndaki bir Fransız işgal filosuna yapılan saldırıya liderlik ederken battı. Geminin neden battığı uzun süre tartışıldı. Mary Rose'un askerler, silahlar ve mühimmatla aşırı yüklendiği için battığı varsayıldı. Gemideki 400 mürettebat ve askerden sadece 40 tanesi gemi batmadan önce kaçmayı başardı. Enkaz, 1971 yılında bir dalgıç ekibi tarafından yeniden keşfedildi. Sonraki 10 yıl boyunca 500'den fazla gönüllü dalgıç tarafından incelendi ve 1982'de yüzeye çıkarıldı. 1986'da orijinal gövdenin yaklaşık üçte biri Mary Rose Müzesi'nde sergilendi.
QUEEN ANNE'S REVENGE
ESKİ bir Fransız köle gemisi olan Queen Anne's Revenge, İngiliz korsan Karasakal tarafından ele geçirilip komuta edilmeye başladı. Karasakal ve ekibi onu Karayipler'e giden Hollanda, İngiliz ve Portekiz gemilerini yağmalamak için kullandı. Ancak, 1718'de Kuzey Carolina'da karaya oturdu. 1996 yılında geminin enkazı, kıyıdan 1,5 km açıkta yaklaşık 8,5 metre derinlikte yeniden keşfedildi.
HMS VICTORY
HMS Victory 1737'de suya indirildi. Portekiz'de bir İngiliz konvoyunu kurtarmak için göreve çıktığı sırada kendi filosundan ayrıldı ve muhtemelen fırtınalı hava yüzünden battı. Gemideki 1.150 kişi hayatını kaybetti. 2008 yılında, enkaz arkeologların ve tarihçilerin tahmin ettiğinden daha uzak bir yerde keşfedildi. Yalnızca HMS Victory'nin büyüklüğündeki birinci sınıf bir gemide taşınabilen büyük bir silahın keşfi, arkeologların enkazı kesin olarak tanımlamasını sağladı.
RMS TİTANİK
Gemi enkazları arasında bulunan Titanik, hiç şüphesiz tüm zamanların en ünlü ve lüks gemilerinden biridir. 20. yüzyılın başlarında inşa edildiğinde, bugün 180 milyon dolara eşdeğer bir maliyeti vardı ve geminin asla batmayacağı söyleniyordu. Ancak bir buzdağına çarptıktan sonra, gemi büyük miktarda su aldı ve hızla batmaya başladı. Acil durum protokolünün eksikliği ve az sayıdaki cankurtaran botunun olması, 1.517 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Titanik'in enkazı, Newfoundland sahilinin yaklaşık 4 km açığında 3657 metre derinlikte keşfedildi. Birinci sınıf yolcuların kargo bölümündeki büyüleyici eserlerle birlikte bir dizi hazine ele geçirildi.
DENİZ HABER AJANSI
