Adana'nın Yumurtalık ilçesindeki lagünde çevre faciası yaşanıyor. Balık tutmak için su ürünleri kooperatifinin dalyana çektiği çitlerden dolayı mahsur kalan yüzlerce deniz kaplumbağası, dönüş yolunda telef oldu. Köylüler, çit aralığının belirlenen standartlara uygun olmadığını ileri sürerek, yetkililerin dalyanda yeterli denetim yapmamasının da deniz kaplumbağası ölümlerine yol açtığını iddia ediyor.
Caretta caretteların yumurtlama alanı olarak bilinen Yumurtalık ilçesi Deveciuşağı Çamlık Dalyanı'nda bugünlerde yüzlerce deniz kaplumbağası ya ölüyor ya da can çekişiyor. Havaların soğumasıyla sıcak denizlere açılmak isteyen deniz kaplumbağaları, dalyanı kiralayan su ürünleri kooperatifin denize ördüğü çiti aşamadı. Soğuk suda kimi yaşam savaşı veren kimi de telef olan deniz kaplumbağaları için çok geç kalındığını savunan köylüler, yetkililerin harekete geçmesini istedi.
Deniz kaplumbağaları için ağustos ayında dalyanda yumurtlama mevsimi olarak biliniyor. Bu tarihlerde itibaren balıkların dalyanda kalmaları için çit kurma işlemi başlıyor. Havaların soğumaya başladığı dönemde, kasım ayının ilk haftalarında çitlerin açılması gerekiyor. Bu sayede, yumurtadan çıkan deniz kaplumbağaları sıcak denizlere gidebiliyor. Ancak sık örülen ve sökülmeyen çitler, kaplumbağaların denize açılmasını engelleyerek, mahsur kalmasına neden oluyor. Bu durum bugünlerde yüzlerce deniz kaplumbağasının suyun soğukluğu nedeniyle bir o kadarının da can çekişmesine neden oluyor.
Dalyanın yakınındaki bir köyde yaşayan ve olaya şahit olan Hakkı Altan, "Gezdiğimiz bazı yerlerde yüzlerce deniz kaplumbağasına rastladık. Nesli tehlike altındaki bu kaplumbağaların dalyandan çıkamadan telef olması çok üzüntü verici. Yetkililerin harekete geçmesini istiyoruz. Bu kaplumbağalar ölmesin." dedi.
Bu durumun aslında hemen her yıl yaşandığına ancak yaya olarak ulaşımı çok zor bir yerde olduğu için basında gündeme gelmediğine işaret eden Hakkı Altan, “Bu kaplumbağalar temmuz aylarında buraya geliyor. Dalyana giren hayvan yumurta yaptıktan sonra çit çevrili olmasından dolayı dışarı çıkamıyor. Sığ denizde don olayı olduğu zaman kaplumbağalar donup ölüyor. Sıcak denizlere açılamıyor." diye konuştu.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü'nce yapılan ihale ile dalyanı bir yıllığına kiralayan su ürünleri kooperatifi, balık çıkışlarını engellemek için dalyanı boydan boya 300 bin adet kamışla kafese aldı. Dalyanın sığ sularında büyüyen ve ekonomik büyüklüğe ulaşan balıklar, dışarı çıkmak istediklerinde çit örgülere takılıyor. Balıkları hapseden bu uygulama, deniz kaplumbağalarının ise sonu oluyor. Dalyanda ağırlıklı olarak, çipura, levrek ve kefal avlanıyor.
Öte yandan konuyla ilgili görüşü alınmak istenen su ürünleri kooperatifi yetkililerine ulaşılamadı. Bölgede yaşayan köylülerce Adana Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü'nün yeterli denetimi yapmadığı iddia ediliyor. Çit aralıklarının suyun bile geçmesini engellediği, halbuki bu aralığın 2–3 santimetre olmasının gerektiği belirtiliyor.
YETKİLİLER: DALYANDA YENİDEN İNCELEME YAPTIRACAĞIZ
Adana Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Hayvan Sağlığı ve Su Ürünleri Şubesi yetkilileri, Yumurtalık ve Karataş'ta 5 dalyan bulunduğunu bugüne kadar kaplumbağa ölümleriyle karşılaşmadıklarını bildirdi.Yetkililer, dalyanların ihale yoluyla kiraya verildiğini, dalyanlardaki çit aralığının ise bakanlığın talimatları doğrultusunda belirlendiğini kaydetti.
Kaplumbağaların karadan da denize girebileceklerini dile getiren yetkililer, şunları kaydetti: "Dalyanlardan balık çıkışı engellemek için belli sezonlarda çit geriliyor. Bu dalyanda köylüler ile kooperatif arasında bir çekişme yaşandığını sanıyoruz. Şu ana kadar ciddi manada bir ölüm olayıyla karşılaşmadık. Ancak bu dalyanda yeniden inceleme yaptıracağız. Adana'nın Yumurtalık'taki Çamlık Dalyanı'ndan başka Yelkoma ile Karataş'ta Akyatan ve Ağyatan ile Hurma Boğazı dalyanlarında kaplumbağa ölümleri yaşanmadı."
İnceleme başlatıldı
Öte yandan Adana'nın Yumurtalık ilçesi Deveciuşağı Çamlık dalyanında yaşanan deniz kaplumbağası ölümleriyle ilgili Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü inceleme başlattı. İlk aşamada, dalyandaki çitler kaldırılacak ve kaplumbağaların denize ulaşmaları sağlanacak.
Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Hayvan Sağlığı ve Su Ürünleri Şubesi yetkilileri, deniz kaplumbağalarının telef olmasıyla ilgili kendilerine ulaşan bilgilerin ardından çalışma başlattı. Kurum veterinerleri ile su ürünleri uzmanları kaplumbağalarla ilgili dalyana gitti. Uzmanlar, buradaki kaplumbağaların kesin ölüm sebeplerine ilişkin deniz suyundan ve telef olan kaplumbağalardan numune alarak laboratuvarda inceletecek. Yetkililer, çit aralıklarının 1990'lı yıllardan bu yana belli aralıklarla yapıldığını ancak bu şekilde ölümlere rastlanmadığını anlatarak, ilk aşamada kaplumbağaların sıcak sulara yönelmeleri için çitlerin kaldırılacağını sözlerine ekledi.
