Maersk, CMA-CMG ve MSC, Türkiye'de limanlarda avantaj elde etmek ve düzenli seferlere başlamak için liman işletmecileri ile görüşmeler yürütüyor
Dünyanın önde gelen üç büyük konteyner taşıma firması Maersk, CMA-CMG ve MSC, Türkiye'de hizmete yeni giren ve girmesi beklenen limanlarda avantaj elde etmek ve düzenli seferlere başlamak için liman işletmecileri ile görüşmeler yürütüyor
Özellikle Doğu Akdeniz'de Irak ve Suriye gibi ülkeleri de hinterlandına alma potansiyeli taşıyan ve 2010 yılında özelleştirilen İskenderun Limanı ve SOCAR'ın İzmir'de inşa ettiği Petkim limanı yapılan görüşmelerde ön plana çıkarken, Marmara Denizindeki limanlar da şirketlerin radarında.
Özelleştirilmesi planlanan İzmir Alsancak ve Marmara'daki diğer limanlar da bu firmalar tarafından yakından izleniyor.
Türkiye'nin 2023 yılında 500 milyar dolar ihracat ve 1 trilyon doların üzerinde dış ticaret hedefi bulunurken bu hedefe uygun olarak liman ve konteyner elleçleme kapasitesini artırması gerekiyor.
Lojistik firması DHL verilerine göre Türkiye'de 2011 yılında konteyner elleçleme miktarı 6,6 milyon TEU olurken konteyner trafiğinin 2015 yılında 10,5; 2020 yılında 15,2 ve 2025 yılında 22 milyon TEU olması bekleniyor.
Akdeniz bölgesinde ise konteyner hacminin 2015 yılında 2,7 milyon, 2020 yılında 4,37 milyon TEU ve 2025 yılında 6,9 milyon TEU olması bekleniyor.
Ernst&Young raporuna göre Türkiye dış ticaretinin yüzde 88'ini limanlardan yapıyor ve 2023 yılına kadar bu ticaretin ve buna uygun olarak liman kapasitesinin en az üç kat artması bekleniyor.
Konteyner şirketleri şu anda genellikle Mersin, İstanbul, İzmir ve İzmit gibi Marmara Denizi içindeki limanları kullanıyor.
Türkiye'nin şu anda yaklaşık 175 limanı bulunuyor ve bunların çoğunluğu özel şirketler tarafından işletiliyor.
Dünyanın en büyük konteyner taşımacılığı şirketlerinden Danimarkalı A.P. Moller'e bağlı Maersk Line (ML) ve Safmarine Container Lines'ın (SCL) Türkiye Temsilcisi Tom Gronnegaard, Reuters'e konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, "Şu anda Türkiye'de liman endüstrisi ile ilgili pek çok aktivite gündemde. İskenderun ve Petkim limanları da bunlar arasında. Ayrıca 2013 yılında özellikle Marmara'da pek çok yeni veya yenilenen ve büyüyen mevcut liman hizmete girecek" dedi.
Gronnegaard, Türkiye konteyner taşımacılığı açısından 2013 yılının çok ilginç bir yıl olmasını beklediğini de söyledi.
ML ve SCL olarak sektördeki gelişmeleri çok yakından takip ettiklerini ifade eden Gronnegaard, "Güneydoğu pazarını çok ilginç buluyoruz. Bugüne kadar pazara Mersin limanı üzerinden hizmet verdik. Şu anda ise İskenderun Limanı üzerinden de müşterilerimize daha iyi bir servis vermek konusunu değerlendiriyoruz. İzmir'deki Petkim limanı ile ilgili gelişmeleri de yakından izliyoruz" dedi.
Türkiye'nin 2012 yılı dışında son yıllarda ticaret hacminde çok güçlü artışlar yaşadığına da değinen Gronnegaard, "Bu özellikle dünya genelindeki finansal kriz nedeniyle ithalat üzerinde oluşan baskıdan kaynaklandı. Mali politikaların da ayrıca etkisi oldu. Ancak ihracatta iyi bir artış gördük" dedi.
Konteyner limanlarının Türkiye'de ekipman konusunda halen zayıf olduğunu da belirten Gronnegaard, "Son yıllarda biraz yatırım yapıldı ve bir miktar ilerleme gördük. Ancak halen 15-16 metre draft derinliği olan ve tüm gerekli ekipmanları ve depolama sahasını barındıran limanlar konusunda alınacak yol var" dedi
Dünyanın önde gelen bir diğer önemli konteyner taşıma firması CMA-CGM ise Reuters'e yaptığı yazılı değerlendirmede, İskenderun Limanı'nın Irak'a yakınlığının önemli bir avantaj olduğunu belirterek, şunları söyledi:
"Şimdilik İskenderun'a 15 km mesafede bulunan Assan Limanı'nı kullanıyoruz. İskenderun Limanı da bu liman ile aynı bölgede faaliyet gösteriyor. Bu limanın en büyük avantajı coğrafi lokasyonu. Ayrıca Gaziantep ve Kahramanmaraş gibi endüstri bölgelerine yakın. Öte yandan tabii ki Irak'a yakın. Dezavantajı ise altyapı bakımından henüz fazla gelişmemiş olması. Bölgenin sağlıklı gelişimi açısından liman ile ilgili yatırımları altyapı yatırımlarının takip etmesi gerekiyor. CMA-CGM olarak Assan limanında servise geçtiğimiz Mart ayından bu yana bölgedeki gelişmelere öncülük ediyoruz."
Türkiye'nin son yıllarda önemli bir performans gösteren ve dikkat çeken bir gelişmekte olan pazar olduğu belirtilen değerlendirmede, "2002-2011 yılları arasında ortalama GSYH yüzde 5.2 büyüdü. Önümüzdeki dönemde de görünüm bu şekilde devam edecek" denildi.
Drewry Shipping'in Kıdemli Analisti Neil Davidson ise son dönemde konteyner taşıyan gemicilik şirketlerinin Türk limanlarına büyük bir ilgisi olduğunu belirterek, "Büyüme ve kâr beklentileri bu ilgide önemli rol oynuyor. Öte yandan tarihsel olarak da Haydarpaşa ve İzmir gibi devletin elindeki limanları özelleştirmede yaşanan başarısızlık ve piyasanın ihtiyaçlarını yeterince karşılayamamaları nedeniyle bu tür bir ortam oluştu. Özel sektör de daha aktif bir biçimde Ambarlı, Nemrut Limanlar Bölgesi ve İzmit körfezinde birçok yeni limanlar geliştirdi" dedi.
Maersk, CMA-CGM ve MSC gibi büyük firmaların Türkiye'yi büyüme alanı olarak gördüklerini belirten Davidson, "Bu şirketlerin hemen hemen hepsi Türkiye ile ilgili" dedi
Davidson, Türkiye'nin ötesinde Irak'ı da kapsayan bir hinterlanda hitap eden İskenderun'da ise Limak Yatırım'ın özelleştirmenin yapıldığı 2010 yılından bu yana limana konteyner elleçleme kapasitesini artırmak için önemli yatırımlar yaptığını söyledi.
Davidson, "Şu an için limanın konteyner kapasitesi oldukça düşük ama Türkiye'nin de ötesinde bir hinterlanda hitap etmesi bakımından büyük bir potansiyeli bulunuyor. Özellikle de Irak gibi" dedi.
Petkim Limanı'nın bölge ve konteyner taşımacılığı açısından büyük bir gelişme olacağına değinen Davidson, "Buranın işletmesini APM Terminals ve yerel bir firma yapacak. Bu bölgedeki yeni gelişmeler yıllarca İzmir'de yaşanan sıkışıklığa ve gemicilik şirketlerinin tecrübe ettiği düşük kaliteli servise bir yanıt niteliği taşıyor" dedi.
