ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkesinin en büyük üç ticaret ortağına yönelik yeni gümrük vergileri, yeni ticaret anlaşmazlıklarını tetikleyerek misilleme eylemlerine yol açtı.
Trump Salı günü Meksika ve Kanada ithalatına %25, Çin mallarına ise %20 oranında gümrük vergisi koydu.
Çin de aynı şekilde karşılık vererek Mart ayından itibaren bazı ABD ithalatlarına %10-15 oranında ek gümrük vergileri getirdi ve bazı ABD firmalarına yönelik bir dizi yeni ihracat kısıtlaması getirdi.
ABD ile yaklaşık otuz yıldır neredeyse gümrüksüz bir ticaret ilişkisi içinde olan Kanada, uzun süredir ortağı olan ülkeye karşı hızla hamle yapmaya hazırdı. ABD ile benzer ticaret ilişkileri bulunan Meksika'nın ise bugün ilerleyen saatlerde yanıtını açıklaması bekleniyor.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Ottawa'nın yaklaşık 21 milyar dolar değerindeki ABD ithalatına %25 oranında gümrük vergisi uygulayacağını ve Trump'ın gümrük vergilerinin 21 gün içinde hala yürürlükte kalması durumunda 86 milyar dolar daha gümrük vergisi uygulanacağını söyledi.
Trudeau, "Gümrük tarifeleri inanılmaz derecede başarılı bir ticaret ilişkisini bozacak" dedi ve bunların Trump'ın ilk döneminde imzaladığı ABD-Meksika-Kanada serbest ticaret anlaşmasını ihlal edeceğini sözlerine ekledi.
Kanada'dan çıkan ve ABD tarifelerinden etkilenmesi muhtemel en büyük iki emtia yakıt ve kerestedir. Kanada, Amerika'nın en büyük ham petrol tedarikçisidir.
Çin ithalatına uygulanan ek %10 vergi, Trump'ın Şubat ayında uyguladığı %10'luk tarifeye ekleniyor. Toplam %20 vergi, Trump'ın ilk döneminde yaklaşık 370 milyar dolarlık ABD ithalatına uyguladığı %25'e varan tarifelere ekleniyor.
Çin'in ABD'ye karşı misilleme eyleminin bir parçası olarak yeni tarifeleri, belirli etler, tahıllar, pamuk, meyve, sebze ve süt ürünleri de dahil olmak üzere çok çeşitli ABD tarım ürünlerini hedef alıyor. Trump'ın ilk dönemindeki ticaret savaşları ABD çiftçilerini sert bir şekilde vurdu ve onlara yaklaşık 27 milyar dolarlık ihracat kaybı maliyetine mal oldu.
Çin Ticaret Bakanlığı, ABD'nin uyguladığı tarifelerin Dünya Ticaret Örgütü kurallarını ihlal ettiğini ve "Çin ile ABD arasındaki ekonomik ve ticari iş birliğinin temelini zayıflattığını" söyledi.
Trump, Ocak ayında göreve gelmesinden bu yana gümrük vergilerini hızla artırıyor; bunlar arasında Mart ayında yürürlüğe girecek olan çelik ve alüminyum ithalatına uygulanan %25'lik gümrük vergileri de yer alıyor.
HSBC Global Research analistleri, "Taze tarifelerden kaynaklanan daha yüksek maliyetlerin tüketici talebini olumsuz etkileyebileceğini, ancak bunun netlik ortaya çıkana kadar yakın vadede bir miktar ön yüklemeye ve ardından 2025'in 2. yarısında envanter düşüşlerine yol açabileceğini savunuyoruz. Bu muhtemelen nakliye ücretlerini daha da baskılayacaktır" dedi.
"Bu yeni tarifeler hızla artıyor. AB ve diğer müttefiklere sert darbeler indirmeye yönelik diğer ipuçları arasında, her HTS tarife kodu, Amerikan işletmeleri ve çalışkan Amerikan aileleri için büyüyen ve potansiyel olarak ezici bir yüke dönüşüyor," diye belirtti Steve Lamar, American Apparel & Footwear Association başkanı ve CEO'su.
Tarifeler, Trump'ın ilk yönetiminin yanı sıra halefi Joe Biden tarafından da benimsenmişti; ancak Linerlytica'dan alınan veriler, 2024'te ABD'ye yapılan yüklü konteyner ithalatının ihracatı 2,4 kat aştığını gösteriyor. Linerlytica analistleri, haftalık raporlarında bu istatistiğin "2018'den bu yana uygulanan ithalat tarifelerinin ABD'deki ticaret dengesizliğini azaltmada tamamen etkisiz olduğuna dair açık bir kanıt" sunduğunu söyledi.
Linerlytica verilerine göre, 2017-2024 yılları arasında toplam yüklü ithalat %24 artarken, aynı dönemde yüklü ihracat %8 oranında azaldı ve ABD dışına taşınan boş konteyner sayısında %54'lük bir artış yaşandı.
DENİZ HABER AJANSI
