Armatör ve yatırımcıların fizibilite çalışması yapmadan kimyasal tanker inşasına yöneldiğini söyleyen ATS Denizcilik Yönetim Kurulu Üyesi Kapt. Ali Soyer, kimyasal tanker işletmelerinin orta vadede dikkatli olmaları gerektiğine inandığını vurgulayarak “Özellikle yerli tersanelerde çok sayıda inşa edilen kimyasal tanker var ve hala siparişler devam ediyor.
Bazı armatör ve yatırımcılar artık uzun vadede kar etmeyi düşünmüyor ve gemi yapıp satarak kısa vadede kar etmeyi tercih ediyorlar. Bugünkü trend bu şekilde ama bunun da sonuna geliyoruz” dedi. Armatörlerin taşıma alanlarını genişletmek için kimyasal ve petrol tankeri (chemical and oil tanker) inşasını tercih ettiğini söyleyen Ali Soyer, inşa maliyetlerinde çok fazla fark olmamasının IMO II kimyasal tankerlere olan talebi artırdığını vurguladı.
Kimsenin sadece kimyasal madde taşıyan tanker yaptırmadığını dile getiren Soyer, “Armatör gemiyi teslim alınca hangi markette gemi açığı varsa o yönde gemisini çalıştırıyor. Bu tip tankerler özellikle Türkiye marketinde temiz petrol ürünleri (CPP) taşımada kullanılıyor. Ancak önümüzdeki beş sene içinde yeni petrol tankerlerinin pazara girmesiyle bu gemilerinde sadece kimyasal madde taşımaya başlayacağına inanıyorum” diye konuştu. Kimyasal tanker tonajlarındaki büyümelere dikkat çeken Soyer, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Rafinerilerde üretilen kimyasal türevlerde ciddi artış var.
Suudi Arabistan'dan Rotterdam'a tek gemiyle30 bin - 50 bin ton çeşitli kimyasal maddeler içeren yükler taşınmaya başlandı. Burada hub olan yükler, AB ülkelerine küçük gemilerle dağıtılıyor. Gemiler büyüdükçe ve tanklarda paslanmaz çelik kullanıldığı için artık tek seferde hem fosforik asit, hem baz yağları hem de kimyasal madde taşınabiliyor. Sadece dünyada değil Türkiye'de inşa edilen tankerler tonajları da büyümeye başladı.”
Kar marjları düştü
Piyasaya yeni giren tankerlerin uzun vadede pazarı daraltacağına inandığını dile getiren Soyer, piyasaya giren gemi tonaj ile çıkan gemi tonajının dengede olmadığını vurguladı. Kimyasal tanker navlun marketinin kuru yük navlunlarına göre farklı olduğunu ve marketteki iniş çıkışların dengeli seyrettiğini söyleyen Soyer, “Kimyasalda kuru yükteki kadar navlun trendleri büyük yükseliş göstermedi. Ayrıca navlunlara paralel işletme maliyetleri de arttığı için kar marjları düştü” dedi.
Navlunların kısa vadede yükseliş trendinin devam edeceğine inandığını ifade eden Ali Soyer; “Şahsi kanaatim orta vadede daha dikkatli olmak gerekiyor. Çünkü işletme maliyetleri dört sene öncesine oranla yüzde 20 arttı. Önceleri belirli kontratlar dahilinde ve belirli programlarda gemi üretilirdi. Bugün tersaneler ve yatırımcılar açığa gemi yapmaya başladı. Onun için farklı gemi tiplerinde yönelmek lazım. Ancak bazı armatörler ve yatırımcılar artık uzun vadede kar etmeyi düşünmüyor ve gemi yapıp satarak kısa vadede kar etmeyi tercih ediyorlar. Bugünkü trend bu şekilde ama bunun da sonuna geliyoruz” yorumunda bulundu..
Akdeniz’de büyük tanker barınamaz
Akdeniz ve Karadeniz çanağında en fazla 7 bin dwt’e kadar olan gemilerin çalışma şanslarının olduğunu ifade eden Ali Soyer, daha büyük gemilerin Güney Amerika veya Continant bölgesinde çalıştıklarını söyledi. Armatör veya gemi yatırımcılarının kimyasal tanker yaptırmadan önce gemisini hangi bölgede çalıştıracağına karar vermesi gerektiğinin altını çizen Soyer, yatırımcıların ciddi bir fizibilite çalışması yapmadan kimyasal tanker yatırımına girmemelerini tavsiye etti.
Karadeniz marketiyle ilgili de yorumlarda bulunan Soyer, “Karadeniz’de hala eski tip gemiler çalıştığı için navlun rekabeti yönünden yeni gemilerin bu bölgede çalışması zor. Şuan sadece Major Oil şirketlere kiralık olan yeni gemiler Karadeniz’de çalışabiliyor. Armatör spot bazda yeni gemilerini bu markete sokmuyor. Ancak Karadeniz limanları da tankerlere yaş sınırlandırması getirirse bu market de değişebilir” diye konuştu.
SNR Holding’in 5’i inşada 12 kimyasal tankeri var
SNR Holding bünyesinde toplam tonajı 28 bin dwt olan yedi kimyasal tanker bulunuyor. Ayrıca yerli tersanelerde inşası devam eden toplam 30 bin dwt'lik 5 adet kimyasal tankeri var. 4 olan filonun yaş ortalaması, Türk deniz ticaret filosunun yaş ortalamasının oldukça altında.
Kaynak:Dünya Gazetesi/ Perşembe Rotası
