Rusya İmparatoru I. Petro (Büyük Petro), tam 320 yıl önce (l693 Mayıs ayında) Arhangelsk kenti yakınlarında Beyaz Deniz’deki Salombala Adası’nda “Apostol Pavel” (Havari Pavlus) adlı üç güverteli ticaret gemisinin yapımını başlatmıştı. Davetsiz misafirleri korkutmak için gemiye kurulan 24 adet topun üretimine genç imparator şahsen katılmıştı. Birkaç yıl sonra, önce Voronej kentinde, güney denizlerde kullanmak üzere gemileri yapmak için bir tersane kuran çar, ardından da Sankt Peterburg’da Baltik Bahriye tersanesini kurdu. Böylece, Rusya’yı büyük deniz güçleri arasında yer almasını sağlayan düzenli filo kurulmuş oldu.
Genç Petro gemiciliğe Moskova’da öğrendi. Dayısının hediye ettiği İngiliz teknesiyle Yauza nehrinde ve İzmaylovo gölünde ustaca manevra yapıyordu. Ancak bu havuzlar, dev filonun gelecek kurucusu için çok küçüktü. Petro, 16 yaşındayken Moskova yakınındaki Pereyaslavl-Zaleskiy kentinde Pleşeyevo gölüne gitti. Ülkenin dört bir yanından gelen en iyi ustalarla birlikte sıradan bir marangoz olarak yat ve teknelerin yapımında yer aldı. Beş sene sonra hep birlikte Arhangelsk’e taşınarak Salombala Adası’nda tersane kurup, başta “Apostol Pavel” olmak üzere 6 ticaret gemisini yaptılar. Bir sene sonra da bu gemi, günümüzde Rusya devlet bayrağı olan dönemin Rusya İmparatorluğu Ticari Filo’nun üç renkli bayrağı altında denize açıldı. Ardından tersanede savaş gemilerin yapımına geçildi. Tarih Doktoru Vadim Roginskiy, Büyük Petro kişiliğinin günümüzde araştırmacılar arasında hararetli tartışmalara konu olduğunu belirtti: “Yaptıkları ise Rusya’nın deniz güçleri arasına girmesini sağladı. O dönemde donanmaya sahip olmayan bir ülke durgunluğa mahkûmdu. Gemi yapımı zor bir iş ve gemiyi suya indirerek atalarımız teknoloji alanında geleceğe yönelik bir adım atmış oldu. Ardından, farklı kalitede diğer gemiler de geldi, aralarında iyisi de kötüsü de vardı. Ancak bu tarihin ülkemiz için büyük önemi var.”
Rusya’da denizcilik eski çağlardan beri biliniyordu. Örneğin, 9. yüzyılda Bizans’a deniz seferlerinin yapıldığını gösteren belgeler var. Büyük Petro’nun dedesi, Romanov hanedanının kurucusu Mihail Fedoroviç de, babası Aleksey Mihayloviç de donanmanın modernizasyon sorunlarıyla ilgileniyordu. Babası döneminde “Oröl” (Kartal) adlı firkateyn yapılmıştı. Yine de düzenli Rus filosunun kurucusu olarak Büyük Petro hakkıyla kabul ediliyor. 1698 yılında arkadaşlarıyla birlikte önce Hollanda’ya, daha sonra da İngiltere’ye gemi yapımcılığının yeni teknolojilerini öğrenmek için giden Petro, Avrupa’nın en iyi denizcilerini ve gemi yapımcılarını Rusya’ya davet etti. Kısa bir süre sonra denizcilik okulunu kurdu. Tarihçi Aleksandr Bohanov, bu denizcilik okulunun daha sonra askeri deniz okulları zincirine dönüştüğünü kaydediyor: “Rus denizcilik sistemi oluşturuldu. Çok sağlam ve güçlü bir denizcilik sistemi. Daha sonra askeri filoya bağlı keşifçiler ve gezginler oraya çıktı. Kuzey ve güney denizlerinde, Pasifik Okyanusu’nda keşiflere yol açtı. Bu, Büyük Petro’nun kurduğu Rus denizcilik ekolünün meyveleriydi.”
O dönemlerde yenilmez olarak kabul edilen İsveç Kralı 12. Karl’ı karada mağlup ettikten sonra denizde de İsveç donanmasına ağır mağlubiyetler tattırıldı. Rus donanması, o dönemde Baltık denizini egemenliği altına almıştı. Petro dönemindeki hızlı gelişimi günümüzde de şaşırtmaya devam ediyor. 3 okyanusun 12 deniziyle kuşatılan Rusya günümüzde de deniz güçleri arasında yer alıyor. Rusya imparatoru önderliğinde 320 yıl önce “Apostol Pavel” gemisinin yapımına başlandığı Solombala tersanesinde ise günümüzde de iyi gemiler üretiliyor.
