Pire Limanı'nda M. Ö. 493 yılında inşa edilen deniz üssü kalıntıları ortaya çıktı. Deniz üssü antik dünyanın en büyük yapılarındandı ve Perslerle yapılan Salamis Deniz Muhaberesi’nde Antik Yunanistan’ın savunmasında önemli bir rol oynamıştı.

Pire Limanı’nın deniz üssü, devasa liman surları ve yüzlerce savaş gemisinin (trireme) sığabileceği bir gemi hangarı ile 2 bin 500 yıl önce etkileyici bir görüntüye sahip olmalıydı. Günümüzde ise bu limanın kalıntıları, Mounichia balıkçılık ve yatçılık limanının suları altında saklı yatıyor. Kopenhag Üniversitesi’nden Bjørn Lovén ve Yunan meslektaşlarının burayı bulması bu yüzden oldukça uzun bir zaman aldı. 

Arkeofili sitesinden Ayşe Bursalı'nın haberine göre, deniz üssündeki kazıları yöneten arkeolog Bjørn Lovén “Bazı günlerde sualtı görüş uzaklığı 20 cm kadar azdı, yani çalışma koşullarımız çok kötüydü. Fakat en sonunda kalıntıların yerini bulabildik. Gemiler kullanılmadığında kurumalarını engellemek ve gemi kurtlarından korumak için kullanılan 6 adet ‘gemi kulübesi’nin kazısını yaptık. Bu kulübeler devasaydı: sütunların altındaki temeller 1,4 m x 1,4 m boyutlarındaydı. Kulübe olarak adlandırdığımız yapılar da 7-8 metre yükseklikte ve 50 metre uzunluğundaydı” diyor.

Lovén açıklamalarına şöyle devam ediyor: “Çanak çömleklere ve sütun dizisinin temellerinden elde edilen bir tahta parçası üzerinde yapılan karbon-14 tarihlemesine göre gemi-kulübeleri yaklaşık M. Ö. 520-480 yıllarına tarihleniyor. Bu da M. Ö. 480 yılında ünlü Salamis Deniz Muhaberesi’nde işgalci Perslerle savaşmak için gönderilen gemilerin bu kulübelerde durduğu anlamına geliyor.”

“Bu deniz muhaberesi Antik Yunan tarihinde çok önemli bir olaydı. Eğer Yunan donanması Salamis’te kaybetseydi olacakları kestirmek çok zor. Fakat eğer Persler galip gelseydi, bunun Avrupa’daki daha sonraki kültürel ve sosyal gelişmeler açısından çok büyük sonuçları olurdu.”

SALAMİS DENİZ MUHAREBESİ

Salamis Deniz Muhaberesi, Themistocles komutası altındaki Yunan şehir devletleri ittifakı ile Kral Serhas komutası altındaki Pers İmparatorluğu arasında gerçekleşen bir deniz savaşıydı. M. Ö. 480 yılında gerçekleşen savaşta, sayıca az olan Yunanlılar mutlak zafer kazandı.

Muhabere, anakara Yunanistan ve Salamis adası arasındaki boğazlarda gerçekleşti, ve II. Pers işgalinin en önemli noktası oldu. Yunan tarafında savaşan gemilerin 3te 2si Atina’dan – yani Lovén ve ekibinin keşfettiği deniz üssünden – geldi.

Kazıyı yürüten Bjørn Lovén, Salamis muhaberesini ve Pire’dekidevasa deniz üssünü anlatan, aşağıda izleyebileceğiniz kısa çizgi filmin yapımcılığını da yaptı. Film “Tahtadan Duvar – zaman içinde bir yankı” ismini taşıyor.

Deniz Haber Ajansı