Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal İttifak (Venedik, Vatikan-Papalık, Malta, Floransa) donanması arasında 1695 yılında yapılan Koyun Adaları Deniz Savaşı’nın İzmir açıklarında, 65 metre derinlikteki izleri gün yüzüne çıkarıldı. Osmanlı’nın kesin zaferinden sonra 323 yıldır derinlerde bekleyen iki Venedik batığına ait bronz top, gülle, mutfak eşyası ve çapalar, Savaş Karakaş’ın çektiği belgesel ile ekranlara taşınıyor.
En derin araştırma
Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü’nden Doç. Dr. Harun Özdaş’ın 10 yıldır sürdürdüğü Türkiye’nin Batık Envanteri Projesi bu yaz Koyun Adaları Deniz Savaşı’nın aydınlanmasını sağladı. 1695’te Mezomorto Hüseyin Paşa’nın komuta ettiği Osmanlı donanması ile Kutsal İttifak donanması arasında geçen savaştan kalanları araştıran bilim insanları, su altı araştırmacısı Selçuk Kolay tarafından bulunan 65 metre derinlikteki batıklara daldı. İnsan vücudu için risk içeren derinlikte olduğu için özel karışım gazlar kullanan dalgıçlar, böylece ülkemiz karasularında bugüne kadar yapılan en derin batık araştırmasını gerçekleştirdi.
Selçuk Kolay’ın ‘Yanal Taramalı Sonar’ ile bulduğu batık gemilerin foto mozaiklerini, Dr. Nilhan Kızıldağ uzaktan kumandalı kamera sistemleri (ROV) ile oluşturdu. Tamamı Türk bilim insanları, eğitmen derin su dalgıçları, belgeselciler ve araştırmacılardan oluşan ekip çalışmalarında Piri Reis araştırma gemisini kullandı. Gemi 300 kiloluk bir çanın da çıkarılmasını sağladı.
Venedik’in iki önemli gemisi
Deniz ve su altı belgeselleri ile tanınan Savaş Karakaş ve ekibi, ‘Koyun Adaları Deniz Savaşı’nın Ege Denizi’nin derinliklerinde bekleyen gizemlerini belgesel haline getirdi. Araştırma yaptıkları batıkların Venedik donanmasının sancak gemisi Stella Maris ve ona yardıma gelen Leon Coronato olduğunu belirten Karakaş, “Batıkların incelenmesinde derin su dalış tekniklerini, karışım gaz dalgıçları uyguladı. Uzaktan kumandalı araştırma cihazları da kullanıldı. Osmanlı denizcilik tarihinin en önemli zaferlerinden birine ait kalıntıların, yüz yıllar boyunca korunması büyük şans. 323 yıl önce yaşanan savaşın izlerini, İZ TV ‘de 31 Ağustos’ta saat 17’de yayımlanacak belgesel ile anlatacağız” dedi.
Gökhan KARAKAŞ / Milliyet
