Yirmiden fazla ülke ve Avrupa Birliği, geçtiçimiz hafta 45. yıllık oturumunda bir araya gelerek Akdeniz ve Karadeniz'de deniz canlılarının korunmasını ve sürdürülebilir kullanımını sağlamak için 21 önlem kabul etti.
Bir hafta süren yoğun görüşmelerin ardından, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) Akdeniz Genel Balıkçılık Komisyonu (GFCM) üyeleri, bölgesel öncelikleri ele alan bir dizi bağlayıcı tavsiye ve kararı kabul etti. Komisyon, kararları arasında, yerli olmayan türlerin yönetimi için en iyi uygulamalar konusunda bölgesel görüşmeleri teşvik etmek amacıyla Türkiye'nin yerli olmayan türler gözlemevine ev sahipliği yapma teklifini onayladı.
Balıkçılık için sürdürülebilir bir gelecek sağlamak için ortak eylem
Balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği, bölgede binlerce yıldır kilit sosyal ve ekonomik itici güçler oldu. Son on yılda, sonunda, giderek artan antropojenik baskılardan etkilenen stokların durumunda iyileşmelere tanık olundu. Balık stoklarının yüzde 75'inin aşırı avlanmaya maruz kalmasıyla (SOMFI 2020), bu on yıl boyunca, gıda güvenliğini ve yüz binlerce insanın geçimini sağlamak için kaynakların sürdürülebilir yönetimi ülkeler için bir öncelik olmuştur.
Bugün alınan kararlar arasında rapa salyangozu üzerine bir araştırma programının güçlendirilmesi, Avrupa yılan balığı, kırmızı mercan, kara nokta çipura, dev kırmızı karides, mavi ve kırmızı karides ve kalkan balığının yanı sıra avlanma limitleri, zamansal veya coğrafi sınırlamalara yönelik önlemlerin yanı sıra amator balıkçılığa yönelik yasaklar yer alıyor.
Uyum kültürünü geliştirmek
Kabul edilen tavsiyelerin etkisi, ülkelerin ulusal mevzuatlarına sistematik olarak aktarılmasına dayandığından, GFCM ayrıca bir uyum ve karşılıklı güven kültürü oluşturmaya ve yasadışı, bildirilmemiş ve düzenlenmemiş (IUU) balıkçılıkla mücadele etmeye çabalamaktadır.
İlk defa ülkeler, Akdeniz ve Karadeniz'de denizde aktarmayı düzenleyen ve mücbir sebepler dışında tam bir yasak gerektiren genel kurallar belirlediler.
Ayrıca, pilot aşamanın başarıyla tamamlanmasının ardından, IUU balıkçılığını azaltmaya yönelik yönetim önlemleri, 2030'a kadar geçerli olacak uzun vadeli kalıcı denetim planlarının operasyonel hale getirilmesiyle güçlendirildi.
İstilacı türleri, deniz ekosistemlerini ve geçim kaynaklarını korumak için bir fırsata dönüştürmek
1000'den fazla yerli olmayan türün Akdeniz ve Karadeniz'de görüldüğü tespit edilmiştir. Bu balıkların, denizanalarının, karideslerin ve diğer deniz türlerinin yarısından fazlası kalıcı popülasyonlar oluşturmuş ve yayılarak deniz ekosistemleri ve yerel balıkçı topluluklara yönelik tehdit oluşturarak endişelere yol açmaktadır.
Komisyon bugün, yerli olmayan türler için bir sıcak nokta olarak kabul edilen Doğu Akdeniz'de bölgenin geri kalanına taşınacak bir model geliştirmeye yönelik bir pilot çalışma başlatmayı kabul etti. Bu çalışmalar yaygınlaştıkça, yerli olmayan türler hakkında giderek artan bir bilgi ve deneyim birikiminin derlenmesi ihtiyacı göz önünde bulundurularak, Türkiye'de Akdeniz çapında bir gözlemevi oluşturulmasına karar verildi.
GFCM'nin Akdeniz ve Karadeniz'deki yerli olmayan türler araştırmasının yazarı, Türkiye Deniz Araştırmaları Vakfı Başkanı ve İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Prof Bayram Öztürk daha önce konuyla ilgili olarak şunları söylemişti: “Akdeniz ve Karadeniz'deki yerli olmayan türlerle mücadele için uluslararası ve bölgesel işbirliğinin yanı sıra uyumlu eyleme ihtiyaç var. Ayrica yerli olmayan türlerin etkilerinin bölgedeki tüm ülkeler tarafından izlenmesi gerekiyor.
Ülkelerin balıkçılık konusunda bilinçli kararlar vermelerini sağlayacak donanıma sahip bir kurum
Bu hafta GFCM 70. yıldönümünü kutladı. Arnavutluk Tarım ve Kırsal Kalkınma Bakanı Sayın Frida Krifca tarafından açılışı yapılan etkinlikte, FAO Genel Direktörü adına konuşan, FAO Balıkçılık ve Su Ürünleri Bölümü Direktörü Dr. Manuel Barange; GFCM'nin modern, verimli ve etkili bir bölgesel balıkçılık yönetimi organizasyonu olarak mevcut biçimine evrimini anlattı.
Dr Barange, "GFCM'nin tarihi başarılarla doludur. Sabit kalan şey, FAO'nun GFCM'ye sağladığı destektir, bu da nihayetinde Üyelerinin ihtiyaçlarına cevap veren bir Komisyona dönüşmesine olanak sağlamıştır."
GFCM Başkanı ve Tarım ve Kırsal Kalkınma Bakan Yardımcısı Roland Kristo, “Bizi bugün bulunduğumuz noktaya getiren, bizlerin ve bizden öncekilerin çalışmaları oldu” dedi. ‘’GFCM'yi her zamankinden daha donanımlı ve aynı zamanda tarihimizdeki en büyük zorluklardan bazılarıyla yüzleşerek geleceğe yönlendirmek artık hepimize bağlı."
Ülkeler, GFCM'nin liderliğini uluslararası öneme sahip bir bilim adamına emanet ediyor
FAO yönetimi ve GFCM üyeleri tarafından yönetilen bir seçim sürecinin ardından, FAO Genel Direktörü, Dr Miguel Bernal'i yeni GFCM İcra Sekreteri olarak önerdi. İspanyol vatandaşı Bernal’ın adaylığı bu hafta GFCM Üyeleri tarafından oybirliğiyle onaylandı. Bernal, GFCM'nin politikalarının ve faaliyetlerinin uygulanmasından sorumlu olacak ve Üyeler adına Sekreterliği yönetecek.
Aralık ayı stok takibinin bienal sonucu
Balıkçılık topluluğunun gözleri artık bölgedeki balıkçılığın durumuna ilişkin bir güncellemenin yayınlanacağı 7 Aralık'a odaklanmış durumda. Yayın; iklim değişikliğinden plastik kirliliğine kadar ekosistem üzerindeki sayısız baskı karşısında bölgedeki balıkçılığın kritik durumunu ele almak için doğru yolda olup olmadığımızı teyit etmeyi amaçlıyor.
DENİZ HABER AJANSI
