Gemi acentelerine, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından verilecek çalışma izni ve bu çerçevede düzenlenecek gemi acenteliği yetki belgesi ile faaliyet göstermesi şartı getirildi. Dört bölgede geçerli olacak olan yetki belgelerinin her beş yılda bir vize edilmesi zorunlu olacak.
Gemi Acenteleri Yönetmeliği, 2 Mart 2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yayımlanan Yönetmelik ile gemi acentelerinin ulusal mevzuat ve uluslararası denizcilik kurallarına uygun olarak düzenli ve verimli bir şekilde faaliyet göstermelerini sağlamak, etkin hizmet temini için gerekli olan yüksek düzeyde bir profesyonel eğitim ve denetim geliştirmek, mali yapıları itibarıyla sağlam ve istikrarlı gemi acentelerinin faaliyetini teşvik etmek, yeterlik şartlarını ve hizmet esaslarını belirleyerek, izin belgelerini düzenlemek amaçlanıyor.
Yönetmelik, Türk Ticaret Kanununa göre kurulmuş ve Deniz Ticaret Odalarında kaydı bulunan, gemi acentesi olarak faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişiler ile bağlı Bakanlıkça tanıtım kartı düzenlenen kişilerle ilgili usul ve esasları kapsıyor.
-GEMİ ACENTELERİNE YETKİ BELGESİ VERİLECEK-
Gemi acenteleri, Türk Ticaret Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, İdare tarafından verilecek çalışma izni ve bu çerçevede düzenlenecek gemi acenteliği yetki belgesi ile faaliyet gösterecekler. Yetki belgesi almak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, İdare tarafından belirlenen form ve belgelerle İdareye başvuracaklar. Başvurular İdare tarafından değerlendirilecek ve bu Yönetmeliğe göre yeterliliği tespit edilenlere yetki belgesi verilecek.
Yetki belgeleri belirlenen bölge sınırları içerisinde geçerli olacak. Acenteler, ihtiyaç duymaları halinde yetkilendirildiği bölge sınırları içerisinde irtibat bürosu açarak faaliyet gösterebilecekler. Yetkilendirilen acenteler, yetkilendirildikleri bölge dışında faaliyette bulunmak istemeleri halinde şube yetki belgesi almak zorunda olacak. Ancak, turizm amacıyla Türkiye'ye ait limanları ziyaret eden kurvaziyer gemilerin Türkiye sınırları dışında herhangi bir limana uğramaması kaydıyla aynı sefer kapsamında farklı bölgelerde birden fazla limana uğraması halinde ilk limandaki acente, diğer limanlardaki acentelik işlemlerini de yapabilecek.
-YETKİ BELGESİNİN GEÇERLİ OLDUĞU BÖLGELER-
Yetki belgesinin geçerli olduğu bölgeler ise şöyle:
"-Birinci Bölge: Hopa Liman Başkanlığı idari sınırlarından başlayarak Bartın Liman Başkanlığı idari sınırları dahil olmak üzere bu iki liman başkanlığı arasındaki limanları kapsar.
-İkinci Bölge: Zonguldak Liman Başkanlığı idari sınırlarından başlayarak Ayvalık Liman Başkanlığı idari sınırları ile Gökçeada, Bozcaada, İğneada, Şile ve Karasu Liman Başkanlıkları dahil olmak üzere tüm Marmara Bölgesi limanlarını kapsar.
-Üçüncü Bölge: Dikili Liman Başkanlığı idari sınırlarından başlayarak Fethiye Liman Başkanlığı idari sınırları dahil olmak üzere bu iki liman başkanlığı arasındaki diğer tüm limanları kapsar.
-Dördüncü Bölge: Kaş Liman Başkanlığı idari sınırlarından başlayarak İskenderun Liman Başkanlığı idari sınırları dahil olmak üzere bu iki liman başkanlığı arasındaki tüm Akdeniz Bölgesi limanlarını kapsar."
-YETKİ BELGELERİ HER 5 YILDA BİR VİZE EDİLECEK-
Yetki belgeleri her beş yılın sonunda acentelerin bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğu kontrol edilerek vize edilecek. Yetki belgeleri, adlarına düzenlenen gerçek veya tüzel kişiler dışında başkaları tarafından kullanılamayacak ve devredilemeyecek. Yetkilendirilen acentelerle ilgili bilgiler İdarenin internet sitesinde yayımlanacak.
Acenteler, İdareden yetki belgesi almış bir diğer acenteyi tali acente olarak atayabilecekler. Yetki belgesi başvurularında eksiklik tespit edilen acentelere eksik belgelerin tamamlanması için eksikliklerin ilgiliye bildirilmesinden itibaren 6 ay süre verilecek. Belirtilen bu süre içerisinde eksik belgelerin tamamlanmaması halinde başvuru iptal edilecek, yetki belgesi için yatırılan ücret iade edilmeyecek. Öte yandan, gemi acenteleri diğer bölgelerde de şubeler açabilecek.
Yetki belgesi almak için başvuran gerçek kişilerin; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmaları,
fiil ehliyetine sahip olmaları, hapis cezası olmaması ve Deniz Ticaret Odasına üye olmaları gerekecek.
Tüzel kişilerin Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulan şirketlerden olması, şirket ana sözleşmesinde gemi acenteliği faaliyetinin belirtilmiş olması ve Deniz Ticaret Odasına üye olması gerekecek.
-GEMİ ACENTELERİNE GERÇEĞE AYKIRI REKLAM UYARISI-
Yönetmelik kapsamında Gemi acenteleri; Gerçeğe aykırı ve yanıltıcı tanıtım ve reklam yapamayacaklar. Rekabet kurallarını bozacak şekilde faaliyetlerde bulunamayacaklar ve temsil ettikleri gemilere yönelik doğrudan veya dolaylı olarak; her ne surette olursa olsun kılavuzluk, römorkörcülük ve palamar hizmetlerini ve ayrıca acentelik sözleşmesinde belirtilmedikçe yükleme ve boşaltma hizmetlerini, kendi nam ve hesaplarına veremeyecekler.
Liman işletici kuruluşlar ise; Kendilerine ait veya ortağı oldukları acenteler dışındaki diğer acentelerin, liman tesislerinde serbestçe acentelik faaliyetlerinde bulunmalarını engelleyecek ve İdare tarafından adlarına düzenlenmiş tanıtım kartı olmayan gemi acentesi personelinin liman tesislerine girişine izin vermeyecek.
-YÖNETMELİĞE AYKIRI DAVRANANLAR-
Yönetmelikte yer alan hükümlerden herhangi birine aykırı hareket ettiği tespit edilen acenteler, aykırılığın 15 gün içerisinde giderilmesi hususunda uyarılacaklar. Aksi halde, eksiklikler giderilene kadar faaliyetleri durdurulacak.
Deniz Ticaret Odaları tarafından üyelikten geçici olarak çıkarılanların faaliyetleri de çıkarma süresi kadar durdurulacak.
Öte yandan, Gemi acentelerinden; Yetki belgesi üzerinde tahrifat yaptığı, başvuru formu veya ekli belgelerden herhangi birinde yetki belgesi almasını sağlayacak şekilde yanlış ve yanıltıcı bilgiler beyan ettiği tespit edilen acentelerin yetki belgeleri iptal edilecek.
-MEVCUT BAŞVURULAR-
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılan her türlü başvuruda, başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat hükümleri esas alınacak.
Ayrıca gemi acentesi personeline ait mevcut tanıtım kartları süre bitimlerine kadar geçerli olacak ve talep halinde yenilenecek.
