İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuz Okay, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’nun (TÜBİTAK) desteğiyle hayata geçirdiği petrol sorbentiyle denizlerdeki kirliliğin önlenebileceğini savundu.
Eskişehir’de, Anadolu Üniversitesi (AÜ) Fen Fakültesi’nin 20. kuruluş yılı etkinlikleri kapsamında düzenlenen ‘Kendini Onarabilen Akıllı Malzemeler’ konulu konferansta konuşan İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuz Okay, son zamanlarda yazılan yayınların, yapılan sempozyumların ve uluslararası kaynaklarda yer alan makalelerin artık eskisinden daha yenilikçi ve kayda değer olduğunu belirterek, kimyamızın çok iyi bir yolda olduğunu ve yapılan yeni çalışmalarla büyük bir ilerleme gösterdiğini söyledi.
Son zamanlarda TÜBİTAK'ın desteğiyle geliştirmiş olduğu süngerimsi madde olarak da bilinen petrol sorbentiyle ilgili ilginç detaylar veren Okay, “Denize yayılan petrol ve petrol gibi zarar verici maddeler, mekanik olarak suyun yüzeyinden alınabiliyor. Şu an piyasada olan ticari sorbentler de petrolü emebiliyor. Ancak sadece bir defa kullanılabiliyor ve kullanım sonrası bir atık oluyor. Biz yaptığımız ortak çalışmayla kauçuk esaslı emici bir sorbent üretip uluslararası patentini aldık. Daha sonra 1 gramı 25 gram petrolü 1 dakika içinde emen yeni sorbenti geliştirdik. Hızlı emişi ve tekrar kullanım özelliği bulunan sorbent ile denizlere dökülen petrolü tamamen geri kazanabiliyoruz" dedi.
“GELECEĞİN AKILLI MALZEMELERİ; AKILLI POLİMERLER VE AKILLI JELLER”
Genel olarak metallerin ve diğer sert malzemelerin kullanıldığı günümüz teknolojisinin yerine gelecekte akıllı malzemelerin ve ağırlıklı olarak akıllı polimerler ile akıllı jellerin yer alacağını düşündüğünü ifade eden Prof. Dr. Okay, şunları aktardı:
"Akıllı malzeme nedir? Malzeme bilimlerinde alışılmış olan, kullanılan malzemelerin kullanım süresince mümkün olduğu kadar özelliklerini değiştirmemesidir. Yani bu klasik malzemeler kullanım boyunca herhangi bir değişime uğramamaları için ve sadece bulundukları yerde durmaları için programlanıyor. Ancak bu klasik anlayış yavaş yavaş değişmektedir. Artık malzemelerden kullanım sırasında bir şeyler yapmaları ve faydalı değişimlere uğramaları bekleniliyor. Örneğin; eski çağlardan beri bina yapımında geçerli olan ortam şartları ile mücadele etme anlayışı yerini ortam şartlarına uyum gösterebilen ve çevresel uyarılara cevap veren anlayışa bırakıyor. Deprem bölgelerindeki binalarda yer sarsıntılarına direnen değil, ağaçların rüzgarda kırılmamak için sallanarak ayakta kalmaları gibi yer sarsıntılarına cevap veren binaların yapımı arzulanıyor. Bu değişimi tüm diğer mühendislik dallarında da gözlüyoruz. Akıllı malzemeleri çevreden gelen uyarılara özelliklerini veya şeklini değiştirerek cevap veren malzemeler olarak tanımlayabiliriz. Ancak burada bir anlamda da tüm malzemelerin belli bir derece akıllılığı söz konusudur. Örneğin; ısıtıldıklarında genişlerler veya daha kolay işlenirler, bazılarının ısıtılması ile iletkenlikleri artar. Çevreden gelen bir uyarıya hemen tüm malzemeler tepki vermezken sadece onlar tepki verirler, tepki boyutları çok fazladır ve tepkileri çevreden gelen uyarının boyutlarına bağlı olarak değişiyor. Örneğin; ısıtıldıklarında yüzlerce misli hacimlerini değiştirirler. Genel anlamda mühendislik yapılarının, problemleri algılayan ve uygun cevaplar verebilen akıllı malzemelerle donatılmış olması gerekiyor. Genelde akıllı malzemeler sistemleri 2 farklı akıllı malzemeden oluşuyor. Biri titreşimleri hissediyor, buna bağlı olan diğer malzeme ise mekanik özelliklerini harekete bağlı olarak değiştiriyor."
