Baltık ülkeleri Estonya, Letonya ve Litvanya, Pazar günü Rusya'nın elektrik şebekesinden AB sistemine geçerek, denizaltı kabloları ve boru hatlarına yönelik şüpheli sabotajların ardından artan güvenlik önlemleri altında Sovyet dönemi bağlarını kopardılar.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, üç ülkenin liderleri ve Polonya Cumhurbaşkanı'nın katılımıyla Vilnius'ta düzenlenen törende yaptığı konuşmada, yıllardır planlanan bu hamleyi bölge için yeni bir özgürlük dönemi olarak niteledi.
Von der Leyen, "Sizi düşman komşularınıza bağlayan bu elektrik hattı zincirleri artık geçmişte kalacak." dedi.
Uzun yıllardır tartışılan, eski Sovyet emperyalist efendilerinin şebekesinden uzaklaşma konusundaki karmaşık değişim, Moskova'nın 2014'te Kırım'ı ilhak etmesi ve 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından ivme kazandı.
Üç Baltık ülkesinin Avrupa Birliği'ne daha yakın bir şekilde entegre olmasını ve bölgenin enerji güvenliğini artırmayı amaçlıyor.
"Bu özgürlüktür, tehditlerden özgürlüktür, şantajlardan özgürlüktür" diyen von der Leyen, Avrupa kıtasının da Rus doğalgazının kullanımından kurtulduğunu sözlerine ekledi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, gece yayınladığı video mesajında, Kiev'in 2022'de de aynı adımı attığını belirterek, "Baltık ülkeleri de bu bağımlılıktan kurtuluyor.
"Moskova artık enerjiyi Baltık ülkelerine karşı bir silah olarak kullanamayacak."
Sovyetler Birliği tarafından 1950'lerde kurulan ve şu anda Rusya tarafından işletilen IPS/UPS şebekesinden cumartesi günü ayrılan Baltık ülkeleri, Rusya sınırına yaklaşık 100 metre uzaklıktaki doğu Letonya'da sınır ötesi yüksek gerilim iletim hatlarını keserek, meraklı izleyicilere hatıra olarak kesilmiş tel parçaları dağıttı.
YÜKSEK UYARI
Baltık Denizi bölgesi, Baltık ülkeleri ile İsveç veya Finlandiya arasındaki elektrik kablosu, telekom ve gaz boru hattı kesintilerinin ardından yüksek alarma geçti. Bunların hepsinin, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrasında gemilerin deniz tabanında çapa sürüklemesi nedeniyle meydana geldiğine inanılıyor.
Rusya ise olayla herhangi bir ilgisi olduğunu reddetti.
Polonya ve Baltık ülkeleri, Aralık ayında Finlandiya'dan Estonya'ya uzanan deniz altı elektrik bağlantısının hasar görmesinin ardından bölgeyi gözetlemek için donanma güçlerini, seçkin polis birliklerini ve helikopterleri konuşlandırırken, Litvanya ordusu da Polonya'ya uzanan kara bağlantısını korumak için tatbikatlara başladı.
Analistler, bağlantılarda daha fazla hasar oluşması durumunda, Baltık ülkelerindeki elektrik fiyatlarının Ukrayna'nın işgalinden bu yana görülmemiş seviyelere çıkabileceğini söylüyor. Ukrayna işgali sırasında enerji fiyatları hızla yükselmişti.
IPS/UPS şebekesi, 1990'ların başında Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla bağımsızlığını yeniden kazanan ve 2004 yılında Avrupa Birliği ve NATO'ya katılan üç ülke için Rusya'ya kalan son bağlantıydı.
Kiev'in üç sadık destekçisi, Moskova'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından Rusya'dan elektrik alımını durdurdu ancak kesintileri önlemek için frekansları kontrol etmek ve şebekeleri istikrara kavuşturmak amacıyla Rus şebekesine güveniyor.
Analistler, Rusya veya kıta Avrupası gibi büyük ve senkronize bir bölgede, sabit bir elektrik şebekesi frekansının zaman içinde daha kolay elde edilebileceğini, bunun da Baltık ülkelerinin kendi başlarına yapabileceklerinden daha iyi olduğunu söylüyor.
Rusya açısından bu ayrışma, Litvanya, Polonya ve Baltık Denizi arasında yer alan Kaliningrad topraklarının Rusya'nın ana şebekesinden kesilmesi ve böylece elektrik sistemini tek başına idame ettirmesi anlamına geliyor.
Kremlin, Kaliningrad'da birkaç gaz yakıtlı elektrik santralinin inşası da dahil olmak üzere elektrik sisteminin kesintisiz ve güvenilir bir şekilde işlemesini sağlamak için gerekli tüm önlemleri aldığını duyurdu.
DENİZ HABER AJANSI
