Akdeniz çanağında cruise savaşları

19.09.2005 05:23

Galataport ihalesini 4.33 milyar dolara RCC konsorsiyumun almasıyla birlikte gözler Kruvaziyer turizminde 25 milyar dolarlık pastaya sahip Akdeniz çanağına çevrildi.

AKDENİZ ÇANAÐINDA CRUİSE SAVAŞLARI BAŞLIYORKamuoyunun TÜPRAŞ ihalesiyle tanıdığı Ofer ailesinin son hamlesi Galataport’a verdiği 3.5 milyar Euro’luk (yaklaşık 4.3 milyar dolar) teklif oldu. TÜPRAŞ ihalesinde kısa bir süre içinde 800 milyon dolara yakın kâr eden Sami Ofer, oğlu Eyal’in başkanlığını yaptığı Royal Caribean Cruise şirketinin önderliğindeki konsorsiyumla Galataport’un 49 yıllığına işletmesini aldı.

Galataport için verilen rakamın TÜPRAŞ’ı bile geçmesi, diğer teklifleri ise üçe katlaması kafalarda soru işareti yarattı. Kazanan konsorsiyum adına konuşan Avukat Meltem Akol ihale sonrasında yaptığı açıklamada, “Tüm hesaplarımızı iyi yaptık” dedi.

Peki bu iyi yapılan hesabın detayları neler?

Öncelikle ihalede önerilen 4.3 milyar dolarlık rakama öngörülen yatırımlar da eklendiğinde ki bunların toplamı yaklaşık 600 milyon dolar, konsorsiyum toplam 5 milyar dolarlık bir yükün altına giriyor. Her ne kadar ödeme 49 yıla yayılsa da bu çok büyük bir tutar gibi geliyor.

Ancak, konsorsiyumun uzun vadeli stratejileri incelendiğinde, RCC’nin kaz gelecek yerden tavuk esirgemediği anlaşılıyor.

25 MİLYAR DOLARLIK PASTA

Bugün Akdeniz Çanağı’nda kruvaziyer turizminin yıllık cirosu 25 milyar dolara ulaşmış durumda. Bu pazar genel anlamda İspanya’da Barcelona ve İbiza, Mısır, İtalya ve Yunanistan’a ait Ege Adaları arasında pay edilmiş. Türkiye sadece Kuşadası’ndan ki onu da Ofer aldı, pazarın kıyısından köşesinden tutunmaya çalışıyor. 2000-2001 yıllarına kadar az da olsa RCC gemilerini çekmeyi başaran İstanbul, gerek dünyanın hiçbir yerinde alınmayan ayakbastı parası, gerekse gemi yanaşma maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle bu pazarı kaybetti. Bugün Türkiye’nin en üst sınıftan zenginleri ağırlayan Cruise’lardan aldığı pay yaklaşık 100 milyon dolar.

POTANSİYELİ BÜYÜK

Galataport’un işletmeye alınmasıyla birlikte kruvaziyer turizmi çok önemli bir merkeze kavuşacak. Uçakla doğrudan İstanbul’a indirilecek turistler, Galataport’a yapılması planlanan otellerde ağırlandıktan sonra gemilerle tura başlayacaklar. Bir diğer alternatif olarak da özellikle ABD’li turistler Barcelona’ya indikten sonra, İstanbul’da sonlanacak turları satın alacaklar.

ZAMANLAMA ÖNEMLİ

Halen dünyanın ikinci büyük turizm şirketi olan RCC’nin Galataport’u bitirip faaliyete alma zamanlaması da dikkat çekiyor. Galataport’un 2008 sonu 2009 başı gibi faaliyete geçmesi bekleniyor. Aynı dönemde RCC’nin sipariş ettiği 4 yeni dev yolcu gemisinin de denize indirilmesi planlanıyor. Söz konusu dört geminin İstanbul çıkışlı turlar için kullanılması planlanıyor.

KARŞI ATAK

RCC’nin bu atağına cevap yerli armatörlerden geldi. Deniz Ticaret Odası üyelerinin kurdukları Denizcilik Ataköy Turizm ve İnşaat Şirketi (DATİ) 210 milyon dolara ÖİB’den aldıkları Ataköy Marina’yı kruvaziyer limanı yapmayı düşünüyor. Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı Şadan Kalkavan’ın yaptığı DATİ, Maliye ve Ulaştırma Bakanlığı’na Ataköy Marina’ya kruvaziyerlerin yanaşmaları için rıhtım yapılması talebinde bulundu ve bu talep kabul edildi. Şadan Kalkavan, Mehmet Nazif Günal, Yalçın Sabancı, Kaptanoğlu Denizcilik gibi 28 ortağı bulunan DATİ’nin hedefi, Galataport’la rekabete girerek RCC’nin tekel olmasını engellemek.

Ataköy Limanı önem kazandı

RCC’nin Kuşadası Limanı’ndan sonra Karaköy Limanı’nı alması ile birlikte Costa, P&Q ve MSC-Arkas’ın, Akdeniz’deki güçlerini artırmak için yeni liman arayışlarına başlaması gerekiyor. Çünkü RCC, Kuşadası Limanı’nda hizmetlerini çok yüksek fiyattan satmaya başlamış, bu zamlarla cruise şirketleri İzmir’e yönelmişti. Bu yüzden Galataport’u RCC’nin alması ‘tekel’ tedirginliği yaratıyor. İstanbul’a gelmek isteyen cruise firmalarının, RCC ile rekabet edebilmesi için Ataköy’ün kapısını çalması muhtemel. Türkiye’ye 350 bin kruvaziyer yolcusu getiren Costa’nın Türkiye Temsilcisi Eşref Cerrahoğlu’da Ataköy’ün önemini vurguluyor. “Royal’in Kuşadası’nda yaptığı zamlar başka Costa olmak üzere bazı şirketleri kaçırdı” diyen Cerrahoğlu, sözlerini şöyle tamamladı. “RCC Galataport’ta da bu stratejiyi izlerse İstanbul ayağındaki Ataköy bir alternatif olacaktır.”

Türkiye Akdeniz’in yıldızı haline gelecek

RCC Türkiye Satış Temsilcisi Hatko Şirketler Topluluğu Yönetim Kurulu Başkanı Ertuğrul Hataylı, Türkiye’nin çok önemli bir fırsat yakaladığını söyledi. RCC’nin Kuşadası Limanı’nı almasının ardından kendi kruvaziyerlerinin çıkış noktasını buradan başlattığını hatırlatan Hataylı, “RCC’nin yolcuları çok seçkin ve zengin. Türkiye bundan sonra ucuz turizm cenneti değil, zengin turistlerin uğrak yeri haline gelecek. Galataport’ta yapılacak tesisler Avrupa’nın en modern ve en iyi tesisleri olacak. İspanya ve İtalya’nın eskimiş tesislerinden şikayet eden birçok zengin turist İstanbul’u zenginleştirecek.

Türkiye Akdeniz’in yıldızı olacak” dedi. RCC’nin İstanbul çıkışlı Akdeniz turlarının Miami çıkışlı Karayip seyahatlerine göre daha çok tercih edileceğini vurgulayan Hataylı,” Akdeniz bölgesi hem deniz hem tarih olarak diğer bölgelere göre çok üstün. Burada çok önemli bir deniz turizmi pastası var. Bunun 25 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Bunu almak isteyen büyük kruvaziyer şirketleri Akdeniz’e yatırım yapıyor. İstanbul da bundan nasibini alacak. Havalimanlarımız çalışacak, esnafımız kazanacak, istihdam oluşacak. Halen RCC’de 3 bin Türk genci gemilerde çalışıyor. Bu rakam katlanacaktır” diye konuştu

Kaynak:Gültekin KARA-Recep CANPOLAT/Akşam Gazetesi

SON EKLENEN GALERİLER

Diğer Haberler