Küresel denizcilik yatırımlarının sadece yüzde 1’inin gittiği Afrika kıtası, Türk denizcilerin de ilgisini çekmeye başladı. Türkiye’nin kıta ile ticaret hacmini 50 milyar dolara çıkarma hedefi var.
Küresel denizcilik yatırımlarının sadece yüzde 1'inin Afrika kıtasına yapıldığı tahmin ediliyor. Oysa Agility Emerging Markets Logistics endeksine göre; Ortadoğu ve Afrika'nın 2005 ile 2011 yılları arasında denizaşırı ticaret hatlarında en hızlı büyüyen bölge. Bu büyüme Afrika kıtasındaki yerel şirketlerin de ilgisini çekti. Afrika kıtasında denizciliğin geliştirilmesi için Mombasa'da geçtiğimiz aylarda 30 Afrika ülkesinin katılımıyla bir konferans düzenlendi. Konferans sonunda 'Afrikan Maritime Developent Bank' kurulması için çalışmalar yapılması kararı alındı. Nijerya'nın başkentinde kurulması planlanan bu fon şirketinin, yerel armatörlerin ham petrol ve kimyasal ürünlerin taşınması için gemi yatırımlarını kredilendirmesini yapacak. Fon şirketi bütün denizcilik girişimlerini de destekleyecek.
TÜRKİYE'NİN AFRİKA'DAKİ FAALİYETLERİ
Aylık ulaşım ve iş dergisi UniBusiness'te yer alan habere göre hemen hemen her şeyi ithal eden Afrika, Türkiye'nin içinde olduğu Batılı ve Asyalı şirketlerin yeni ticaret rotası oldu. Son 10 senede ticaret hacmini 20 milyar dolara çıkaran Türkiye'nin kıta ile ticaret hacmini 50 milyar dolara çıkarma hedefi var. Türk müteahhitlerin de başrol oynamaya başladığı kıta, liman işletmeciliği ve taşımacılık alanında da Türk denizcilere fırsatlar sunuyor.
Türkiye, 55 ülkeden oluşan Afrika kıtasındaki büyükelçilik sayısını son birkaç yılda 30'a çıkardı. Ardından THY'nin açtığı yeni hatlar ve gelişen ikili ilişkiler, Afrika kıtasıyla olan ticaret hacminin büyümesini sağladı. 2002 yılında 4 milyar dolar olan ticaret hacmi, 2011'de Kuzey Afrika ülkelerinde gelişen Arap Baharı olaylarına rağmen 20 milyar doları buldu. 2011 yılında Afrika'ya yapılan ihracat 10,3 milyar dolar olarak gerçekleşirken, yılın ilk dokuz ayındaki ihracat ise yaklaşık 9.5 milyar dolara çıktı. Böylelikle Türkiye'nin toplam ihracatında Afrika'nın payı yüzde 10'lara ulaştı. Türk ihracatçısının artan talebini gören Arkas Line, Nijerya ve Fil Dişi Cumhuriyeti gibi Batı Afrika ülkelerine yeni bir servis başlattı.
TÜRKİYE KOBİ'LERİ İÇİN HEDEF PAZARI
Bankacılık sisteminin kurulması ve lojistik sıkıntısının giderilmesinin Türk ihracatçısının şansını daha da artıracağı belirtiliyor. Çünkü bu bölge, sanayi ve dış ticaret yapısı Afrika ekonomilerine tamamlayıcı özellikler taşımakta olan Türkiye'nin KOBİ'leri için hedef pazar konumunda yer alıyor. Türkiye, Afrika kıtasından petrol, doğalgaz ve yer altı zenginlikleri olan kömür, demir cevheri, altın ve belli mineralleri ithal ediyor. Afrika kıtasına ise her türlü mamul maddeyi ihraç edebiliyor. Ayrıca Türk şirketlerinin belli ülkelerde yatırımlarını artırdığı görülüyor. Son olarak Arçelik, geçen yıl Güney Afrika Cumhuriyeti ile birlikte 5 ülkeden oluşan Güney Afrika Gümrük Birliği beyaz eşya pazarının lideri konumunda olan Defy şirketini almıştı.
ALTYAPI SORUNU VAR
Afrika'daki projelerin büyüklüğü 30 milyar doları geçerken Türk yatırımcıların da pazarda 1,5 milyar dolarlık yatırımı bulunuyor. Afrika kıtasında en az büyüyen ülke yüzde 5,6 büyüyor. Angola gibi ülkeler son altı senedir yılda ortalama yüzde 20 büyüyor. Son yıllarda petrolün ve doğalgazın çıktığı, kahvenin, kakaonun pamuğun, susamın, keresteciliğin olduğu Afrika da, G. Afrika Cumhuriyeti hariç çok üretim yok ve her şey ithal ediliyor. Zengin yeraltı kaynaklarını sahip kıtanın en büyük sorunu ise enerji. Enerji, üretim ve kalifiye elemanının olmaması Afrika'nın önündeki önemli engeller. Limanların yetersizliği, lojistik sorunlar, ülkenin içlerine, derinliklerine malların zor ulaştırılması maliyetleri etkileyen unsurlar olarak önem kazanıyor. Son olarak Türkiye'de Gemport'u satın alan Yıldırım Grup'un da Afrika kıtasında liman arayışını sürdürdüğü biliniyor.
'BALIKÇILIK FIRSATLAR SUNUYOR'
Bütün Afrika kıtasının etrafının denizlerle çevrili olması kıtanın balıkçılıkta da büyük potansiyele sahip olduğunu gösteriyor. Balıkçılık kıta için çok önemli bir sektör olmasına rağmen gelişememiş. Özelikle gıda sorunuyla mücadele çerçevesinde tarımsal üretim alanında bir devrim gerçekleştirmesi beklenen Afrika'nın tarımsal üretim ve ekipman alanlarında ihtiyaç duyduğu teknoloji transferini Türkiye'den sağlaması mümkün. Afrika kıtasının bütünü için altyapı ve üstyapı inşaatı başta olmak üzere enerji, telekomünikasyon ve liman işletmeciliği gibi alanlarda Türk firmalarına yönelik yatırım olanakları bulunuyor.
LOJİSTİK VE BANKACILIK EN BÜYÜK ENGEL
DEİK Türk-Afrika İş Konseyi Başkanı ve Güney Afrika İzmir Fahri Konsolosu Tamer Taşkın, "1 milyar nüfusun yaşadığı koca bir kıtada, 1 trilyon dolarlık ticaret hacminde ticaret hacmimizi 50 milyar dolarlara çıkarmamız işten bile değil'' diyor ve ekliyor: "Bunun için yeni büyükelçilik ve ticari ateşeliklerimiz açılmalı. Ticaret hacminin büyütülmesinde Türkiye'nin Afrika ülkelerinin çoğuyla ikili ticari antlaşması olmaması en büyük engelimiz. Afrika'da Türk Malları'nın kalitesine büyük güven var fakat bu avantajımız yüksek gümrük duvarlarıyla çökertiliyor." Türkiye ile Afrika arasında geliştirilmesi gereken iki sektörden birinin lojistik olduğunu söyleyen Taşkın, "İş hacmimizin limitli olmasından dolayı, gemiler direk gidememekte ve konteynerlerimiz Avrupa limanlarında indi-bindi yaparken bilerek ya da bilmeyerek geciktiriliyor. Böylelikle Afrika'nın doğu ve batı sahillerine konteynırları en az 45-50 günde gidebiliyor" dedi. Geliştirilmesi gereken bir diğer sektörün bankacılık olduğunu dile getiren Taşkın, Afrika ülkelerinde Türk bankalarının olmaması nedeniyle, paraların Avrupa Bankaları üzerinden geldiğini ve alınan yüksek komisyonların Türk mallarını pahalı hale getirdiğini kaydetti.
