Geçen yıl 19 Ekim’de, 2 Türk gemisinin Adriyatik’te yaptığı kazanın telsiz ve kara kutu kayıtları ortaya çıktı. Kayıtlar, 8 denizcinin öldüğü kaza sırasında Ankara Feribotu’nun kaptan köşkünde iki kadın olduğunu ortaya çıkardı. Bu kadınlardan biri Türk, diğeri ise yabancı...
Adriyatik Denizi, 19 Ekim 2011 gecesi iki Türk gemisinin çarpışmasıyla tam bir faciaya sahne olmuştu.
Vatan gazetesinden Kenan Butakın'ın haberine göre, Arnavutluk açıklarında Ankara Feribotu ile Reina 1 adlı yük gemisi birbirine çarpmış, Reina 1 sulara gömülmüştü. Gemide bulunan 10 denizciden sadece 2’si kurtarılabilirken, 6’sı halen bulunamayan 8 Türk denizci de hayatını kaybetmişti. Ankara Feribotu, kaza öncesinde Arnavutluk’un Durres kentinden İtalya’nın Bari kentine yolcu taşımak için yola çıkarken, sulara gömülen Malta Bayraklı Reina 1 adlı 3100 ton alüminyum yüklü kuru yük gemisi de Rusya Novorosisk’ten Karadağ’ın Bar kentine doğru ilerliyordu.
HATALI ANKARA FERİBOTU
1 yılı aşkın süre boyunca kazanın nasıl gerçekleştiği kesinlik kazanamadı. Deniz Line’a ait 189 yolcusu olan Ankara feribotu ile sulara gömülen Armador Denizcilik’e ait Malta bayraklı, 78 metre uzunluğundaki Reina 1 yük gemisi ile ilgili dava denizcilik ihtisas mahkemesinde devam ederken, kazanın tüm ayrıntıları da ortaya çıktı. Buna göre, kaza üzerine inceleme yapan uzmanlar radar ile Reina 1 gemisine çarpan Ankara Feribotu’nun VDR (sefer kayıt cihazı) ve radar kayıtları, kazaya Ankara Feribotu’nun hatalar zincirinin yol açtığını ortaya koydu.
REİNA TEHLİKEYİ FARK ETTİ AMA...
Mahkeme sunulan belgelere göre kaza gecesi Adriyatik Denizi’nin her iki kıyısında karşılıklı yolcu taşıyan Ankara Feribotu, Arnavutluk’un Durres kentinden saat 21.28’de yola çıktı. 14.7 knot hızla kıyının karşısındaki İtalya’nın Bari kentine ilerliyordu. Geminin kaptanı Atilla Günsur, gemiyi tıpkı uçaklarda olan otomatik pilot sistemine benzer otomatik dümen sistemiyle yönetiyordu. Reina 1 gemisi de, Adriyatik Denizi’nde dik istikamette Karadağ’ın Bar kentine doğru yaklaşık 8 knot hızında ilerliyordu. Daha hızlı giden Ankara Feribotu ile Reina 1 gemisi arasındaki ilk temas saat 22.40’da gerçekleşti. İki geminin de çapmışma ihtimalini fark eden Reina 1 gemisini yöneten 3. kaptan telsizden çağrı yaparak “İskele başomuzluğunuzdaki gemiyim” dedi ve Ankara Feribotu’nun niyetini sordu. Ankara Feribotu kaptanı Atilla Günsur, “Ben geçiyorum sizi zaten bu şekilde devam edersem” yanıtını verdi.
'İSKELE YAP' DEDİ, YANILTTI
Reina’nın 3. kaptanı İlyas Güney’in, Ankara Feribotunu uyararak, “Anladım biraz çapariz veriyorsunuz. Peşinize doğru alacağım (gemiyi sağa kıracağım) o zaman tamam” sözlerine, Ankara Feribotu kaptanı, “Bu şekilde neta (düzgün) geçiyoruz. Ama biraz iskeleye (sola) alırsan daha rahat ederiz” cevabını verdi. Reina 1 gemisi 3. kaptanı da, “Tamam anlaşıldı” diyerek gemiyi 5 derece sola kırdı. Ses kayıtlarına göre bu esnada, Ankara Gemisi Kaptanı Atilla Günsur, kendi gözcüsü Orhan Şirin’e, “Baksana ben araba gibi geçiyorum onu zaten. Bir sıkıntı yok paralel geçeceğim” dedi. İşte kazaya yol açan süreç bu esnada başladı. Reina 1 gemisi 3. Kaptanı İlyas Güney sağa kırıp kendisinden hızlı olan Ankara Feribotu’nun arkasından geçmeyi planlarken, Ankara Feribotu kaptanının talimatını kabul etti ve gemiyi sola kırdı.
10 DAKİKA YARDIM ÇAĞRILMADI
Reina 1, 9 dakika sonra Ankara Feribotu’nun önünden 15 metre mesafeyle geçti. O esnada otomatik dümende olan Ankara Feribotu da, 5 derece sağa kırarak Reina 1’in üzerine gitti ve geminin ortasına 22.49’da çarptı. 2 dakika 25 saniye boyunca Reina 1’i sürüklendi. Ankara Feribotu mürettebatı, çarpma anında ölümcül bir hataya da imza atarak 22.52’de feribotu tornistan diye tabir edilen geriye doğru aldı. Bu nedenle de su almaya başlayan Reina 1 hızla batmaya başladı. Panikleyen Ankara Feribotu mürettebatı, Reina 1’in batmasından ancak 10 dakika 37 saniye sonra tüm istasyonlara yardım çağrısı yaptı. Kurtarma botu ise kazadan 38 dakika 37 saniye sonra ancak indirilebildi. Kurtulan iki kazazede ise kazadan 48 dakika sonra kurtarma botuna alındı. Su yüzeyinde hareketsiz duran bir denizci ise, öldü denilerek kurtarma botuna alınmadı. Çarpışma sonrası hatalar nedeniyle 8 Türk denizci sulara gömüldü. Olayda ayrıca çarpma tehlikesinde uyarı veren Ankara Feribotu’nun arpa radarı yani uyarı radarının da kapalı olması faciaya davetiye çıkardı.
KAPTANIN YANINDA İKİ KADIN
Faciadan sonra ise VDR kayıtları, bir başka gerçeği ortaya koydu. İtalya’nın Toskana bölgesi kıyılarında yan yatarak 39 kişinin hayatını kaybettiği Costa Concordia gemisinde Kaptan Francesco Schettino’nun kabininde Moldovalı bir kadının olduğu ortaya çıkmıştı. Kayıtlarda, Ankara Feribotu’nun kaptan köşkünde de iki kadın sesi tespit edildi. Oysa köprüye görevlilerden başkasının girmesi yasak.
KÖŞKTE ALEM YAPMIŞTI
İtalyan kruvaziyer gemisi Costa Concordia, 13 Ocak 2012 tarihinde İtalya’nın Toskana kıyılarındaki Isola del Giglio adasındaki kayalıklara çarptı. Yan yatıp sürüklenen gemideki 4.252 kişi tahliye edildi. 32 kişinin öldüğü felaketle ilgili dava 3 Mart 2012’de başladı. Geminin kaptanı Francesco Schettino’nun kaptan köşkünde Moldovyalı dansçı Domnica Cemortan ile alem yaptığı ortaya çıktı. Yapılan incelemede kaza sırasında Moldovyalı dansçı dışında İngiliz dansçı Rose Metcalf’in de bulunduğu öğrenildi. Kaptan Schettino adanın çok yakınından geçerek kazaya sebebiyet verdiği iddiasıyla yargılanıyor.
8 KİŞİYE MEZAR OLDU
Reina 1 gemisinde bulunan 10 Türk personelden sadece Kaptan Ahmet Soytürk ve 2. Kaptan Ahmet Bal kurtuldu. 3. Kaptan İlyas Güney, Başmakinist Ahmet Güneş, İkinci Makinist Beytullah Yılmaz, Güverte Lostromosu Recep Bulut, Fiter Tuncay Bayraktar, Gemici Murat Saltan , Yağcı Tahir Bütün ve Aşçı İlyas Terzi hayatını kaybetti.
İŞTE O KONUŞMALAR
İşte üst üste hatalar yaparak Reina 1 gemisinin sulara gömülmesine neden olan Ankara Feribotu’nun kazadan 9 dakika önce başlayan VDR kayıtlarındaki diyaloglar:
22:41:43 - Reina 1’in 3. Kaptanı İlyas Güney: Ankara Reina 1 gemisi iskele baş omuzluğunuzdaki gemiyim niyetiniz nedir tamam.
22:41:49 - Ankara Feribotu Kaptanı Atilla Günsur: Ben geçiyorum sizi zaten bu şekilde devam edersem.
22:41:55 - Reina 1’in 3. Kaptanı İlyas Güney: Anladım biraz çapariz veriyorsunuz peşinize doğru alacağım o zaman anlaşıldı tamam
22:42:05 - Ankara Feribotu Kaptanı Atilla Günsur: Bu şekilde neta (düzgün) geçiyoruz. Ama biraz iskeleye (sola) alırsan daha rahat edersin
22:42:06 - Reina 1’in 3.Kaptanı İlyas Güney: Tamam oldu anlaşıldı. Teşekkürler selametle kalın...
EFENDİM NİYETİNİZ NE?
22:43:43 - Ankara Feribotu Kaptanı Atilla Günsur’un gözcüsü Orhan Şirin ile konuşması: Baksana ben araba gibi geçiyorum onu zaten, bir sıkıntı yok paralel olarak geçeceğim. O zaman ben peşinize kalayım diyor. Peşime sen nasıl kalırsın benim ya. Peşime kalman için sancağına dönmen lazım ya da taa iskeleden dönüş yapman lazım. 5 derece iskeleye alırsın paralel rotada. Kaldı ki bu vaziyette de ben seni geçiyorum zaten. Geçmesine geçiyoruz da, biraz daha iskelesine alsa daha rahat geçeriz.
22:48:45 - Ankara Feribotu Kaptanı Atilla Günsur: Dümenle döneceğiz.
22:48:57 - Ankara Feribotu, dümen ele alınmadan otomatik pilotla sancağa (sağa) doğru dönüş yapmaya başlıyor.
22:49:16 - Reina 1’in 3.Kaptanı İlyas Güney: Efendim niyetiniz nedir çok yakın geçiyorsunuz.
22:49:20 - Ankara Feribotu Kaptanı Atilla Günsur: İskeleye alsın iskeleye.
22:49:24 - Ankara Feribotu Kaptanı Atilla Günsur: İskele alabanda yap iskele alabanda yap.
22:49:24 - Ankara Feribotu gözcüsü Orhan Şirin: Bismillah.
22:49:30 - Ankara Feribotu Kaptanı Atilla Günsur: Allah belanı versin senin, Allah belanı versin senin, Allah belanı versin senin, Allah belanı versin senin..
22:49:45 - Ankara Feribotu’nda Türk kadın: Ne oluyor?
22:49:45 - Ankara Feribotu’nda yabancı kadın: Ohh my God!
22:49:51 - Reina 1’in 3. Kaptanı İlyas Güney: Ne yaptığını sanıyorsun sen be.
22:49:51 - Ankara Feribotu Kaptanı Atilla Günsur: Allah belanı versin senin. Kumandayı aşağıya doğru alalım.
22:50:10 - Reina 1’in 3. Kaptanı İlyas Güney: Allah senin belanı vermesin.
22:50:10 - Ankara Feribotu’nda Türk kadın: Nasıl çarpabiliriz biz bu gemiye ya?
22:50:38 - Ankara Feribotu Kaptanı Atilla Günsur: 50 kere söyledim iskelesine al diye, alacağım dedi almadı
22:53:07 - Ankara Feribotu Baş Makinisti Mehmet: Adam batıyor abi, adam batıyor.
22:53:27 - Ankara Feribotu 2. Kaptanı Samet: Gemidekiler, gemidekiler ne yaptı.
22:53:27 - Ankara Feribotu Baş Makinisti Mehmet: Gemidekiler de gitti.
22:53:32 - Ankara Feribotu’nda Türk kadın: Kurtulan yok mu ya. Bize bir şey olur mu?
22:53:32 - Ankara Feribotu’ndan bir ses: Yok yok olmaz.
22:55:44 - Ankara Feribotu Kaptanı Atilla Günsur: Ya paralel giderken birden önüme kırdı adam ya. İnanılmaz bir şey ya. İskelene al diyorum, inanılmaz bir şey ya adam üzerime aldı.
23:02:17 - Ankara Feribotu 3. Kaptan Tahsin: Üzerindeydiler abi. Uyuyan adam mı kalır lan o çarpışmada. Adı adı Reina’ydı. Artık gözükmüyordur.
23:02:17 - Ankara Feribotu 2. Kaptanı Samet : Söylesene şey diye, gemileri uyaralım abi.
23:02:17 - Ankara Feribotu 3. Kaptan Tahsin : Ne diyeyim May day mi (yardım sözü) diyeyim. Ne diyelim?
23:02:17 - Ankara Feribotu 2. Kaptanı Samet : May day değil. Şu mevkide, şimdiki mevkiyi ver yarım mil çerçevesinde gemi battı de. Şartlar bu elemanlar içinde falan bir şeyler de.
23:04:22 - Ankara Feribotu 2. Kaptanı Samet : Rescue’ya da güvenemiyorum ki ben.
FİLİKA İŞE YARAMAZ
23:04:22 - Ankara Feribotu baş makinisti Mehmet: Samet filika falan indirmiyor muyuz?
23:04:22 - Ankara Feribotu 2. Kaptanı Samet: Abi indirsek burada ne yapacağız ki filikayı ya, işe yaramaz ki. Adamları kaybettik. Fenerleri yanıp sönüyordu ya. Filika indirdiler galiba. Başta filika gibi bir şey var yanıp sönüyor.
23:04:22 - Ankara Feribotu’ndan bir mürettebat: Karşı geminin solunda, önünde yanıp sönen bir şeyler var.
23:04:22 - Ankara Feribotu 2. Kaptanı Samet : Başka bir gemi lan o. Ya şu ışıkları söndürsek daha iyi göreceğiz. Çok uzaklaştık oradan.
