Piri Reis haritasının esrarı kalmadı

08.01.2006 09:44

Sabah Gazetesi'nde Mehmet Ali Kılıçbay; "eğer haritayı Hz. Süleyman'ın cinleri yaptıysa neden bu kadar çok yanlış vardır?" diye soruyor. İşte Kılıçbay'ın yazısı ...

Piri Reis haritasının esrarı kalmadı

Geçen hafta yazıyı "Piri Reis haritası eski bir uygarlığın işi mi, yoksa bilimsel bir açıklaması var mı" diye bitirmiştik... Bakalım bilim ne diyor?.

Antik dönemde harita yapılmış olmasına rağmen, ölçeklere ve doğal özelliklere sadakatleri açısından ilk gerçek haritalar 13. yüzyıldan itibaren Avrupa'da görülmeye başlamıştır. Bunların denizle ilgili olanlarına İtalyanca portulano adı verilir. Portulanonun atası Adamus Biemensis tarafından 1076'da çizilmiştir, ama ilk gerçek portulano "Piza portulanosu" adını taşımaktadır. İtalyancanın porto=liman kelimesinden gelen bu sözcük, deniz kıyılarını gösteren haritaları işaret etmektedir. Buradan yola çıkan haritacılık 14.-16. yüzyıllar arasında epeyi gelişme göstermiştir. Birçok harita, daha Colomb'un Amerika'yı bulmasından önce bu kıtaya ilişkin bilgi ve çizimler içermiştir. Örneğin bir 14. yüzyıl portulanosunda "Brazil" adası yer almaktadır. 1414 tarihli bir haritada Cipangu (Japonya) ve Antilia (Antiller) gösterilmektedir. Toscanelli'nin 1474-1482 arasında Colomb'a gönderdiği bir portulanoda da Amerika kıtasına ait bir çok çizimin yer aldığı bilinmektedir. Colomb da Amerika'ya yaptığı dört sefer esnasında çeşitli haritalar çizmiştir. Piri Reis'in amcası Kemal Reis, bir çarpışmada Colomb'un ilk üç Amerikan seferine katılmış bir İspanyol'u esir alır. Bu denizci, Colomb'un Amerika'ya körlemesine gitmediğini, elinde çok sayıda harita olduğunu ve bunların şimdi kendinde olduğunu söyler ve bunları Piri Reis'e gösterir. Piri Reis ayrıca St. Brandon, Nicola Giuvan, Cenevizli Anton tarafından yapılmış haritaları da kullanmıştır. 1500'de Brezilya'yı keşfeden Cabral seferinden de ona haritalar gelmiştir. Böylece Piri Reis'in 1513 tarihli haritası bir derleme olarak ortaya çıkmaktadır. Nitekim, haritanın bir kesiminde terimler İtalyanca'yken başka bir kesiminde Portekizce olmaktadır. Bu da birçok köken harita olduğunu göstermektedir. Piri Reis haritası bilim çevrelerince incelenmeye başladıktan sonra birçok yanlış bulunmuştur. Örneğin William Miller, haritanın ızgaralarının yanlış olduğunu, oysa daha eski haritalardaki ızgaraların doğru olduklarını ortaya koymuştur. Bunun nedeni, Piri Reis'in çok sayıda haritayı çakıştırırken ızgaraları kaydırmasıdır. Aynı şekilde, Amerika kıtasının Karayipler bölgesi Piri Reis haritasında Colomb'unkinin aynıdır. Ama Colomb'un haritası tamamen yanlıştır ve Martin Behaim'in 1492 tarihli yerküresinde yer alan Cipangu (Japonya), Colomb'un Hindistan'a gittiğini sanmasından ötürü Karayiplere konulmuş, Piri Reis de bunu aynen kopya etmiştir.

İKİ AMİRALİN ÖYKÜSÜ
Gregory Mc Intosh, "İki Amiralin Öyküsü" adlı kitabında, Virgin adalarının Piri Reis haritasında ikişer kere yer aldıklarını göstermiştir. Bunun nedeni, Piri Reis'in kullandığı haritalarda bu adaların farklı yerlerde gösterilmeleridir. Ayrıca Güney Amerika, Piri Reis'in haritasını yaptığı 1513'ten önce kaşiflerce dolaşılıp kıyıları belirlenmiştir. Önce Amerigo Vespucci, arkasından Binot Paumier de Gonneville yolu açmışlar, 1499-1502 arasında kıtanın en güney ucuna varılmıştır. Juan de la Cosa'nın 1500, Cantino'nun 1502 tarihli erken haritaları bile Piri Reis'inkinden daha doğrudur. Bunlar Küba, Jamaika ve Puerto Rico'yu doğru yerlerinde, ada olarak göstermekte, Piri Reis gibi Japonya'yı Amerika'da sanmamaktadır. Bu da Piri Reis'in Amerika'nın bulunmasından önceki eski haritaları ve Colomb'un haritalarını kullandığının kanıtıdır. Piri Reis'in doğru bir kaynaktan kopyaladığı yegane kesim Brezilya kıyılarıdır. Ve "Piri Reis haritasının esrarı" işte bu noktadan itibaren ortaya çıkmaktadır. Piri Reis haritasında Brezilya kıyıları en uçta doğuya doğru kırılarak Antarktika'yı resmetmektedir. Antartika, buzlar olmadan gösterilmiştir. 6 bin yıldan beri buzlarla kaplı olan, ancak 1818'de keşfedilen ve buz altının haritası ancak çok gelişkin teknolojilerle daha yeni çıkartılabilen bu kıta, bundan 500 yıl önce bir haritada nasıl gösterilebilmiştir? Bu haritayı ya uzaylılar ya da cinler çizdi. Ama ciddi bir sorun vardı. Piri Reis neden Brezilya'dan Ateş Ülkesi'ne 1200 millik Arjantin kıyılarını göstermemişti ve neden Brezilya'nın 2500 mil güneyindeki Antartika ona bitişikti? Bunun cevabını bilim adamları hemen buldular, yani Yeni Şafak'ta atılan manşette olduğu gibi "Bilim dünyası şaşkın" değil. Arjantin kıyıları aslında çizilmişti, ama doğru enlem ve boylamında değil, yatırılarak çizilmişti. Yani "esrar avcıları" tarafından 10 bin yıl önce yok olan kıstak diye ilan edilen kara parçası Arjantin kıyılarından başka bir şey değildi. Ve Antarktika'nın Kraliçe Maud Toprağı kıyıları olarak ilan edilen bölge de Arjantin'in en güney ucu olan Ateş Ülkesi'nden başkası değildi.

EKSEN KAYMASI VAR
Pekala haritanın güneyi neden sağa (doğuya) kaydırılmıştı? Çünkü Steven Dutch'ın kanıtladığı üzere, Piri Reis haritaları birleştirirken Brezilya'nın Curtiba bölgesi noktasında bir distorsiyon (eksen kayması) yapmış ve bunu fark etmemiştir. Böylece Antartika ve onu kıtaya bağlayan kıstak sanılan kesim, Brezilya'nın güney, Uruguay ve Arjantin kıyılarıdır. Ama Piri Reis'in elindeki bazı haritalarda bu distorsiyon bilinçli bir şekilde yapılmıştır, çünkü papa II. Alexandrus, 1494'te imzalanan Tordesillas Antlaşması'yla, La Raya adı verilen bir hat çizmiş ve bunun doğusunu İspanya'ya, batısını Portekiz'e bırakmıştır. Eğer haritanın güneyi La Raya'nın doğusunda gösterilirse, burası İspanya'nın olacaktır, nitekim öyle olmuştur. Çağdaş bilim Piri Reis haritasının esrarını çözmüştür. Haritada Antartika yoktur, burası Ateş ülkesidir ve eğer bu haritayı Hz. Süleyman'ın cinleri yaptıysa, neden bu kadar çok yanlış vardır? Cumhuriyet tarihinde bilimin bu kadar tü kaka olduğu başka bir dönem yaşandı mı, ben bilmiyorum. Mehmet Ali Kılıçbay/SABAH GazetesiDenizHaber.Com

SON EKLENEN GALERİLER

Diğer Haberler