Dünyada en büyük offshore firmalarından biri olan, Panama merkezli hukuk firması Mossack Fonseca'ya ait 40 yıllık özel belge ve dokümanların internete sızmasıyla birlikte, offshore hesaplarda paralarını saklayan siyasi liderler, sanatçılar ve birçok ünlü isim deşifre oldu. Panama belgelerinde öncelikli olarak 12 dünya lideri ve 140 politikacıya ait offshore hesapları tespit edildi.
Off-shore finans şirketinin 1970`den günümüze yaptığı yatırımların sızması ile ülkelerinden vergi ve para kaçıranların listesi ortaya döküldü.Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu ICIJ (Center for Public Integrity) Panama belgelerinde yer alan kişi ve şirketlerin tam listesini mayıs ayının başında servis edeceğini duyurdu.
Alman "Süddeutsche Zeitung" gazetesi tarafından elde edilen belgelerin ilk kısmı, Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) tarafından, 80 ülkeden gazetecilerle paylaşıldı. ICIJ, kamuoyuna ifşa edilen belgeleri, vergi cennetlerine bugüne kadar indirilmiş en büyük darbe olarak görüyor.
WIKILEAKS'İN TAM BİN BEŞYÜZ KATI
Dokümanlara göre, offshore hesaplarla vergi kaçıranlar arasında 12 devlet lideri ve 143 politikacı olduğu iddia edildi. Panama belgeleri, Wikileaks'da ortaya çıkan belgelerin bin beşyüz katı.
Belgeler Mossack Fonseca’nın aralarında eski ve görevdeki dünya liderleri ile ünlü isimlerin de bulunduğu bazı kişilerin milyarlarca dolarlık para aklamasına, vergi kaçırmasına ve yaptırımları bertaraf etmesine yardımcı olduğunu gösteriyor.
LİDERLER, YILDIZLAR, MİLYARDERLER
Belgelerde siyasilerden sanatçılara, iş adamlarından futbol yıldızlarına kadar çok ünlünün adı geçiyor. Panama belgelerinde ilk bilgilere göre altısı halen görevde 12 hükümet ve devlet başkanının adı var.
Rusya lideri Vladimir Putin’e yakın bankalar, şirketler ve arkadaşları offshore şirketlerle 2 milyar dolar akladı. Bank Rossiya’nın yürüttüğü operasyonda, Putin’in çocukluk arkadaşı çello virtüözü Sergey Roldugin’in milyonlarca dolar kar elde ettiği gözüküyor.Ancak yine aynı belgelerde Roldugin'in şirketinin "Bu şirket kazançların son sahibinin gizliliğini ve kimliğini korumak amacıyla kurulmuş olan bir şirkettir" ifadesi yer alıyor. Kremlin Panama Belgelerini “enformasyon saldırısı” olarak nitelendirdi.
İzlanda Başbakanı Sigmundur David Gunnlaugsson ve eşi, finansal kriz sırasında üç bankadaki milyonlarca dolarlık yatırımlarını offshore şirketle gizledi. Başbakan iddiaları reddetti, ancak bu hafta güven oylamasına gidecek.
Şeffaflık kampanyalarıyla tanınan Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Britanya Başbakanı David Cameron’ın bir dönem offshore şirketlerle aile bağları olduğu görülüyor.
Suriye lideri Beşar Esad, Libya'nın eski lideri Muammer Kaddafi ve Mısır'ın eski lideri Hüsnü Mübarek'in aileleriyle yakın çevrelerine ait gizli hesapların bilgileri bulunuyor.
Suudi Kralı, Ukrayna cumhurbaşkanları, Birleşik Arap Emirlikleri, Aliyev’in çocukları, Pakistan başbakanının offshore şirketleri var.
SURİYE'YE UÇAK YAKITI
Firmanın Washington’ın yaptırımlarını delen en az 33 müşterisi var. Birisi Suriye ordusuna uçak yakıtı satıyor.
TÜRKİYE'DEN 101 ŞİRKET
Panamaleaks'te yayınlanan kayıtlarda Türkiye'den de 101 şirketin ve 10 müşterinin yer aldığı iddia edildi. Ayrıca Irish Times'da yer alan bilgilere göre de Türkiye'den 101 şirket ve 10 belgenin 'Panama Papers'ta bulunduğu görülüyor.
İZLANDA BAŞBAKANI İSTİFANIN EŞİĞİNDE
Panama belgelerinin sızmasıyla gözler belgelerde isimleri geçen siyasilere çevrildi. İzlanda Başbakanı Sigmundur Davíð Gunnlaugsson'un dün gece geç saatlerde "istifa" kararı aldığı uluslararası basın kuruluşlarına yansıdı. Gunnlaugsson'un istifa etmediği, ancak istifanın eşiğinde olduğu, bunun için güven oylamasına gideceği ifade ediliyor.
AVUSTRALYA SORUŞTURMA BAŞLATTI
Avustralya maliyesi ismi gecen 800 vatandaş ve şirket hakkInda sorusturma baslattı.
MESSİ DE LİSTEDE
Panama belgelerine göre Barcelona'nın Arjantinli yıldızı Messi ile babası, Mega Star Enterprises isimli offshore firmanın sahipleri. Ayrıca Panama'dan sızan belgeler arasında Michel Platini, Uruguay, İngiltere, Sırbistan, Hollanda, İsveç ve Türkiye'de forma giyen futbolcularla ilgili offshore hesapların da olduğu ortaya çıktı
Sinema oyuncusu Jackie Chan da yolu Panama belgelerinden geçenler arasında.
Salı gününden başlayarak Fransız televizyon kanallarında belgelerin içeriğine dair ayrıntılı belgesel programlar ekrana geleceği bildirildi.
ÖNCE PUTİN GÜNDEME GELDİ
İngiliz The Guardian gazetesinin haberine göre aralarında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in en yakın arkadaşlarından müzisyen viyolonselist Sergi Roldugin’in de bulunduğu çok sayıda ismin, offshore hesaplar üzerinden vergi kaçırdığı iddia edildi.
Panama menşeli bir hukuk firması olan Mossack Fonseca’ya ait 11 milyon sayfadan oluşan kayıtlar “Panama Belgeleri” başlığı ile basına sızdırıldı. İngiliz Guardian gazetesinin haberine göre Mossack Fonseca, aralarında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in en yakın arkadaşlarından ve kızının vaftiz babası olan müzisyen viyolonselist Sergi Roldugin dahil 72 ülkenin eski liderlerinin ve şu anki başkanlarının da bulunduğu müşterilerinin para aklamasına ve vergi kaçırmasına yardımcı oluyor.
Servis edilen belgelerde Putin’in yakın çevresinin inanılmaz seviyede varlıklı hale geldiği belirtilirken, Putin’in bu dosyaların hiçbirinde isminin geçmedi de ifade edildi ve Putin’in ailesinin de bahsedilen paradan yararlandığı tahmin ediliyor.
Yaklaşık 2.6 terabayt boyunta olduğu iddia edilen belgelerin ilk kısmını inceleyen Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu ICIJ’in yöneticisi Gerard Ryle, belgelerin Mosscak Fonseca’nın geçtiğimiz 40 yıl boyunca yaptığı işlemleri gün gün gösterdiğini belirtiyor. Ryle, bu sızıntının offshore sektörüne vurulan şimdiye kadarki en büyük darbe olduğunun altını çiziyor.
Ayrıca iddialara göre belgelerde yaklaşık 210 bin şirket hakkında bilgi veriliyor.
Sızan belgelerde birçok eski liderin yanısıra İzlanda, Pakistan başbakanları ile Ukrayna Cumhurbaşkanı, Suudi Arabistan Kralı'nın ve bazı bakanların isminin olduğu belirtiliyor.
Panama belgeleri önce bir Alman gazetesiyle, ardından 78 ülkeden 107 ayrı medya kuruluşuyla paylaşıldı. Ancak sızdıranın kim olduğu henüz bilinmiyor.
İşte o belgelerin içinde en çok dikkat çeken isimler:
Birleşik Krallık Başbakanı David Cameron’un babası Ian:
2010’da ölen Ian Cameron’un Panama’da Blairmore Holding adlı bir şirketi olduğu ortaya çıktı. Cameron, ülkesinde halkı zor durumda bırakan kemer sıkma politikaları uygularken şirket yatırımcılara “Birleşik Krallık sizden kurumlar vergisi veya gelir vergisi alamayacak” diye pazarlanıyordu. Şirketin 1998’deki değeri 60 milyon TL’ye denkti.
Arjantin Cumhurbaşkanı Mauricio Macri:
Belgelere göre Macri’nin, babası Francisco ve kardeşi Mariano ile birlikte Bahamalar’da Fleg Trading adında bir şirketi bulunuyor. Macri bu şirketi mal beyanında göstermemişti.
Eski Irak Başbakanı İyad Allavi:
Irak’ta Başbakanlık ve Cumhurbaşkanı Yardımcılığı yapmış olan Allavi’nin Panama’da şirketleri olduğu ve bu şirketler üzerinden biri 4.5 milyon TL değerinde olmak üzere İngiltere’de iki evi olduğu ortaya çıktı.
İzlanda Başbakan Sigmundur David Gunnlaugsson:
Gunnlaugsson ve eşinin Virjin Adaları’nda Wintris adlı bir şirketleri ve bu şirketler aracılığıyla İzlanda’nın üç büyük bankasında 12 milyon TL civarında varlığı bulunuyor. Gunnlaugsson bu varlığını mal beyanında göstermemiş, bir söyleşide gazetecilerin sorusuna “Herhangi bir off-shore şirketim yok” demişti. Belgelerde, İzlanda Parlamentosu üyelerinin dörtte birinin off-shore şirketi olduğu gözüküyor.
Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz el-Suud:
Kral Selman’ın Virjin Adaları’ndaki şirketleri aracılığıyla Londra’da 100 milyon TL değerinde ev satın aldığı ve bir futbol sahası büyüklüğünde lüks bir yatı olduğu ortaya çıktı.
Eski Katar Emiri Şeyh Hamad bin Halife es-Sani ve Eski Başbakan-Dışişleri Bakanı Hamad bin Jassim as-Sani:
Sani 2014 yılında Mossack Fonseca aracılığıyla Virjin Adaları’nda bir off-shore şirketi aldı. Afrodille adlı şirketin Lüksemburg’da bir banka hesabı ve Güney Afrika’da iki şirkette hissesi bulunuyor. Sani’nin iki diğer şirketinin de Lüksemburg’daki Çin Bankas’nda hesapları var. Sani’nin şirketlerinin yüzde 25 hissesi de akrabası ve Katar’ın eski başbakanı ve dışişleri bakanı Şeyh Hamad bin Jassim as-Sani’ye ait. Eski başbakanın Virjin Adaları ve Bahamalar’daki şirketleri aracılığıyla İspanya limanlarında hisse ve 300 milyon dolarlık bir süper yat aldığı ortaya çıktı.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko:
Ukrayna’da çikolata kralı olarak bilinen Proşenko’nun Prime Asset Capital adlı bir şirkette hisse sahibi olduğu belgelerde yer alıyor.
Eski Ürdün Başbakanı ve Savunma Bakanı Ali Abu a-Ragıp:
Ragıp ve eşi Yusra’nın Virjin Adaları’ndaki Jaar Yatırım adlı şirketinin, İsviçre’deki Arap Bankası’nda hesapları olduğu ortaya çıktı. Çiftin Seyşeller’de de şirketleri bulunuyor ve bu şirketler üzerinden Ürdün’e çeşitli yatırımlar yapılıyor.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın kuzenleri Rami ve Hafız Makhlouf:
Suriye’de petrol ve telekomünikasyon sektörlerinin başında olan Rami ve istihbarat ile güvenlik güçlerini yöneten Hafız, Suriye hükümetine uygulanan yaptırımlardan etkilenmemek için çok sayıda off-shore hesabı açmış.
Eski BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın oğlu Kojo:
Kojo’nun Londra’da 1.5 milyon TL değerinde bir evi bulunuyor. Kojo ve Kofi Annan daha önce 1998’de Kojo’nun sahip olduğu bir gıda şirketinin Irak’taki insani yardım programı ihalesini kazanmasının ardından yargılanmış ve aklanmıştı.
Eski Sudan Başkanı Ahmet Ali al-Mirghani:
Sudan’ın eski başkanının Virjin Adaları’ndaki Orange Star adlı şirket aracılığıyla Londra’da 1.5 milyon TL’lik bir ev aldığı ve şirketinin hisselerinin 7 milyon TL değerinde olduğu ortaya çıktı.
Pakistan Başbakanı Navaz Şerif ve ailesi:
Pakistan’da yıllardır siyasetin içinde olan Şerif’in çocukları çok sayıda off-shore şirkete sahip. Çocukları Meryem, Hüseyin ve Hasan’ın milyonlarca TL’lik hisselerinin yanı sıra İngiltere’de de ayrı ayrı evleri bulunuyor.
Putin’in dostları Arkady ve Boris Rotenberg:
Putin’in gençliğinden beri yakın arkadaşları olan Arkady ve Boris’e Soçi Olimpiyatı’ndaki yolsuzluk şüphesiyle ABD yaptırım uygulamıştı. Milyarder kardeşlerin Virjin Adaları’nda en az 7 ayrı şirketi olduğu ortaya çıktı.
Birleşik Arap Emirlikleri Başkanı Halife bin Zayid El Nahyan:
Dünyanın en zengin insanları arasında yer alan Şeyh Halife’nin Virjin Adaları’nda Mossack Fonseca aracılığıyla kurduğu 30’dan fazla off-shore şirket ile çeşitli yatırımlar gerçekleştirmiş. Londra’da emlak alımına ayırdığı para 4.5 milyar TL’yi buluyor.
Şimdiye kadar 2.6 terabayt büyüklüğünde 11.5 milyon belge yayınlandı. Bu belgeler kara para ağının Panama’da kayıtlı offshore hesaplarına ilişkin. Kayıtlar ise 214 bin şirket, 128 politikacı, 12 dünya liderinin gizli hesap ve şirketleriyle bağlantılı. Belgelerin 40 yıllık bir arşivi kapsadığı belirtiliyor.
Panama belgeleri önce Alman “Süddeutsche Zeitung” gazetesi tarafından yayınlandı. Elde edilen belgelerin ilk kısmı, Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) ile, ardından 78 ülkeden 107 ayrı medya kuruluşu ve 400 gazeteciyle paylaşıldı, analiz edildi.
Ancak sızdıranın kim olduğu henüz bilinmiyor. Süddeutsche Zeitung de yaptığı açıklamada belgeleri sızdıranın kim olduğunu paylaşmadı. Bir yıl önce belgelerin gazeteye sızdırılmaya başlandığını açıklayan gazete, belgeleri sızdıran kaynağın birkaç güvenlik önleminin dışında herhangi bir maddi talepte bulunmadığını belirtti.
Belgeler ise dünyanın en zengin politikacılarının ve küresel sisteme hakim isimlerin dünyaca ünlü bankalar, hukuk firmaları ve varlık yönetim şirketleri tarafından nasıl kontrol edildiğini açık bir şekilde ortaya koyuyor. Dahası bu yönetim ağının en üstünde olan isimler de bir bir açığa çıkartılıyor.
Bu belgeler ise şimdilik, Süddeutsche Zeitung başta olmak üzere, The Guardian, BBC, Le Monde, Arjantin’den La Nación, İsviçre’den Sonntagszeitung, Avusturya’dan Falter gazeteleri tarafından yayınlanıyor. Yayınlanan belgelerin 4.8 milyonu email, 3 milyonu database, 2.1 milyonu PDF, 1.1 milyonu resim, 320 bini ise yazılı doküman şeklinde tasnif edildi.
WIKILEAKS'TEN PANAMA AÇIKLAMASI
Bu arada dünya Panama belgelerini konuşurken, ünlü sızıntı sitesi Wikileaks çarpıcı bir açıklama yaptı. Wikileaks resmi twitter hesabından yaptığı açıklamada; "Wikileaks Panama belgelerine öncülük etmedi. Bundan dolayı pek çok belge açığa çıkmayacak ve araştırılabilir bir veritabanı olmayacak" dedi.
Belgelerin ilk kısmını inceleyen Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu ICIJ’in yöneticisi Gerard Ryle, belgelerin Mosscak Fonseca’nın geçtiğimiz 40 yıl boyunca yaptığı işlemleri gün gün gösterdiğini belirtiyor. Ryle, bu sızıntının offshore sektörüne vurulan şimdiye kadarki en büyük darbe olduğunun altını çiziyor.
78 ülkeden 107 medya kuruluşuna servis edilen belgelerde gizli offshore şirketler ile Mısır’ın eski başkanı Hüsnü Mübarek, Libya’nın idam edilen lideri Muammer Kaddafi ve Beşar Esad’ın aileleri ve yakınları arasındaki bağlantılar yer alıyor.
Rusya Bağlantısı
Belgeler ayrıca Putin’in yakınları ve bir Rus bankası tarafından yönetildiğinden şüphelenilen milyar dolarlık bir para aklama organizasyonu da ortaya çıkartıyor.
Fifa Bağlantısı
ICIJ’in Panama belgelerine dair paylaştığı bilgilere göre FIFA etik komitesi üyesi Juan Pedro Damiani’nin hukuk firması, FIFA’da patlak veren rüşvet skandalında ismi geçen eski FIFA Başkan Yardımcısı Eugenio Figueredo ile ilişkili bir offshore şirketini ve Latin Amerika’da futbol maçlarının gösterim hakkı için rüşvet vermekle suçlanan baba oğul Hugo, Mariano Jinkis ile bağlantılı 7 şirketin temsilcisi olduğu ortaya çıktı.
Sızdırılan belgelerde, 12 devlet lideri 143 politikacının adı geçiyor. SZ, belgelerin politikacılarla birlikte, uyuşturucu kaçaçkıları, sanatçılar, FIFA yetkilileri ve sporcuların da bu bilinmeyen dünyadaki ilişkilerine bakış fırsatı sunduğunu söyledi.
PANAMA PAPERS NEDİR
Panama merkezli Mossack Fonseca’ya ait 40 yıllık özel belge ve dokümanların internete sızmasıyla birlikte, offshore hesaplarda paralarını saklayan siyasi liderler, sanatçılar ve birçok ünlü isim deşifre oldu. Ortaya çıkan ve ünlü liderlerin hesaplarını deşifre eden bu belgelere Panama Papers (Panama belgeleri) adı verildi.
MOSSACK FONSECA NEDİR?
Mossack Fonseca bir hukuk firması. Şirketin verdiği hizmetler arasında offshore şirketlere (vergi muafiyetinin olduğu ülkelerde kurulan şirketler) hukuki danışmanlık vermek bulunuyor. Mosscak Fonseca, offshore şirketlere verdiği hizmeti yıllık olarak faturalandırıyor. Şirket aynı zamanda varlık yönetimi de yapıyor.
Mossack Fonseca'nın ticari sicili Panama'da bulunuyor. Ancak şirket uluslararası ölçekte faaliyet gösteriyor. Mossack Fonseca'nın internet sitesinde 42 ülkede toplam 600 kişilik bir ekibin bulunduğu ifade ediliyor. Ayrıca dünyanın farklı yerlerinde satış yetkilileri de (franchise) bulunuyor. Şirket İsviçre, Kıbrıs ve Virgin Adaları gibi 'vergi cenneti' olarak bilinen ülkelerde yoğun faaliyet gösteriyor.
Mossack Fonseca, offshore şirketlere hukuki danışmanlık hizmeti sunan en büyük dördüncü şirket. Bugüne kadar 300 binden fazla şirketi farklı düzeylerde temsil etmiş durumda. Temsil edilen şirketlerin yarısından fazlasıysa vergi cenneti olarak nitelenen ülkelerde kayıtlı şirketler.
ŞİRKETTEN YASAYI ÇİĞNEMEDİK SAVUNMASI
Herhangi bir yasayı çiğnemediğini iddia eden şirket, "Hizmetlerimizin istismar edilmesi üzüntü vericidir" dedi.Şirketin kurulduğundan bu yana kara para aklamayla mücadele anlamında tüm yetkililerle işbirliği yaptığını belirten Mossack Fonseca yönetimi, aracıların yaptığı işlemler nedeniyle kendilerinin suçlanamayacağını da savunuyor.
Deniz Haber Ajansı
