Salih Orakcı sonunda itiraf etti: İkinci ekip çıktı
KARADENİZ’de dün patlayan fırtına Şile’den 10 mil açıkta Volgo-Balt 199 yük gemisi birkaç dakika içinde batırdı. Şile’den yardıma gitmeye çalışan Kıyı Emniyeti’nin 7 numaralı botu da sürüklenerek Şile Mendireği’ne çarparak parçalandı. Botun kaptanı Cemil Özben, Yağcı Turgay Sarıboğa, Çarkçı Mehmet Genç ile yardıma giden balıkçı Mümin Akgün hayatlarını kaybetti. Botun önünde demir atmaya çalışan denizci Ahmet Kasarcı ise kayalıklara düşerek hayatta kaldı. Hayatını kaybeden gemicilerin yakınları, personelin zorla denize çıkartıldığını iddia etti. Kıyı Emniyeti Genel Müdürü ise "Personelin can yeleği giymeleri gerekiyordu. Olmadı. Can yeleği giymemişlerdi." dedi.
Korkunç kazanın ardından gözler Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’ne çevrildi. Eleştirilerin odağındaki Kıyı Emniyeti Genel Müdürü Salih Orakçı kazayla ilgili şunları anlattı:
BİZİM İŞİMİZ BU HAVALARDA CAN KURTARMAK
Biz denizde can ve mal kurtarıyoruz. Temel görevimiz bu. Herkesin kötü havalardan kaçtığı, sığındığı zamanlarda biz bu havaya çıkarak onlara yardım etmek için varız. Varlık sebebimiz bu. Arkadaşlarım 1500 kişinin üzerinde insan kurtarmışlar. Bunları kurtarırken de aslanlar gibi, her türlü olaya canla başla fedakârca müdahale etmişler. Bu müdahaleler sırasında mutlaka bağlı olduğu birimle bağlantı halinde, onlarla görüşerek konuşarak bu işleri yapmışlar.
HAVA ŞARTLARI MÜSAİT GÖRÜNÜYORDU
Dünkü hava şartlarına baktığımızda hem Kilyos tarafında, hem diğer tarafta yaşanan olayda her ikisinde de müdahale etmek zorunda olduğumuz bir süreci yaşadık. Hava raporuna baktığımızda 3-5’di. Olay Şile’nin açığında, çok yakın. Zaten daha öncesinde de Şile’ye böyle bir botu konuşlandırmanın amacı, oralarda böyle bir olay olduğunda İstanbul’dan oraya yetişene kadar insanları kaybetme riskiniz var. Bu süreci yaşarken olay noktasına mevcut botun daha hızlı gitme şansı olduğunu arkadaşlarımız değerlendirdi. Orada bulunan ekiple de paylaştılar. Planlamaya baktığınız zaman, o havada dışarıda çalışan aynı özellikteki 1 numaralı bot 4 kişiyi kurtarıyor. O kişilerin uzun zaman denizde kalmaması lazım. Kurtarma standartlarına göre, mantığına göre. İç kanama olabilir. Farklı bir durum yaratabilir. Onların sahile bırakılması gerekiyor. Bu meyanda da helikopterle de irtibat halinde. Olası yeni bir kişi varsa, ona da yakın olmamız gerekiyor. O sırada sahil güvenlikten de ihbar geldi birileri var diye. Doğal olarak iki bot, iki tane daha römorkör çıkarttık. Şile’de de birkaç deneme yapıldı.
Arkadaşlarımız Şile’deki teknenin çarkçısıyla, kaptanıyla değerlendirmişler. Bir şekilde de oradan çıkarak operasyona katılabileceğini değerlendiriyor. Bunu kaptanla konuşuyorlar. Kaptan da çıkıp birkaç deneme yapıyor. Ondan sonra da gidemeyeceğini söylüyor. Bu tip olaylarda tüm ekiplerimiz stand-by beklerler. Cemil Kaptan’ın ekibi de teknenin ikinci ekibi. Farklı bir yerden gelen bir ekip değil. Aklınıza gelen bir kişiyi başka bir yere vermek gibi bir şey olmaz. Arkadaşlarımız Cemil Kaptan’la da konuşuyorlar. Daire başkanımız “Tüm inisiyatif sende. Bak değerlendir. Yapabileceğin bir durumsa yap. Dışarıdaki kişiler senden kurtarılmayı bekliyor. Sen de kendi personelinle görüş. Teknede can mal emniyetini düşün buna göre hareket et” diye konuştu. Biraz da gözü kara olarak biliniyor Cemil Kaptan. Bu süreç içerisinde herhalde o da deneyeyim demiş. Deneme sonucunda da maalesef anlamadığımız bir nedenle olmuş. Gemi kaptanı planlaması gerekiyordu. Can yeleği giymeleri gerekiyordu. Olmadı. Can yeleği giymemişlerdi.
“İNANMAZSANIZ YAPAMAYABİLİRSİNİZ”
Burada konuşulması gereken şey hangi ekibin gittiği değil. Giden ekip hangisi olursa olsun. Bazen öyle şey vardır. Bazı şeyleri yapamayacağınıza inandığınız zaman psikolojik olarak da yapamayabilirsiniz. Bu bunun sizi yapamayacağınız, bilmediğiniz anlamına gelmez. Hangi personelin gittiği değil konu. Giden personel kalitesiyle, sertifikalarıyla, donanımlarıyla buna haiz mi? Gidilen bot bu anlamda, bu özelliklerde, teknik yapısıyla buna uygun mu buna bakmak lazım.
100 KERE DENESE 99’UNU BAŞARIRDI
Gemi kaptanı tek inisiyatifi olan kişidir. Gemisinin tek sorumlusu olan kişidir. O işi yapıp yapmayacağına karar verecek tek kişidir. Dolayısıyla da bu sürecin içinde gemi kaptanı tüm aşamalarını değerlendirmiş. Gemiyi de bu şekilde planlamış. Cemil Kaptan çok tecrübeli. Buradan 100 kere çıksa, 99’unu başarıyla yapacak kalitede birisi.
Anonometre 19 (Rüzgar ölçer) gösteriyor. Bu da 3-4 hava yani. Biz buna da inanmadık. Tekrardan bunları kriz masasında tüm ekibimizle tartışarak baktık. Dün Garipçe’deki meteoroloji sensörlerine de baktık. Rüzgâr ne esmiş diye baktık. Bu da doğruluyor. Her şeyden önce konusuna vakıf gemi kaptanı. Kendisine her türlü inisiyatif verilmiş. O inisiyatifi değerlendirecek kalitede de bir arkadaşımız. Sonuçta o kararı da veren kendisi. Ona farklı bir şey söylemiş olmak, bu tip yakıştırmalarda bulunmak da çok hakkaniyetli değil.
ARIZA MI VAR? BİLMİYORUZ...
Makine arızasını bilemiyoruz. Makine arızası da olabilir, başka bir şey de olabilir ama biz bunu inceleme sonunda göreceğiz. Bu operasyonları defaten yapmış. Mendirekten çok güzel bir şekilde çıkan bir kişinin, daha sonra sürüklenip kayalara gelip parçalanması söz konusu. Olayı inceliyoruz. Mendirekten çıkışıyla ilgili sürece de bakacağız. Bizim tabi şu anda üzüntümüz sadece gerçekten binlerce kişiyi kurtaran böyle can siperane çalışan, hatta bu konuda ödül almış kaptanımız ve ekibinin kaybedilmiş olması bizi zaten son derece üzüyor.
BOT TEKRAR YÜZER AMA…
Botumuz safe-rating özelliğine sahip. Yüzerken ters dönmesi sırasında tekrar düzelip yoluna devam eden bir bot. Bu, siz stabilite şartını sağladığınız sürece olur. Dışarıdan bir şekilde botu delen bir cisim ya da botun bir yere çarpması sonucunda yaralanması durumunda o botun batmamasını hayal etmek zor. Norveç dizaynı tekneler bunlar. Avrupa’da standartlarında tekne desek çok abartmış olmayız ama sonuçta baktığımız zaman kalitesiyle beraber, yaptığı operasyonlarla kendisini ispatlamış. Bizim bu ispatın dışında baktığımız şeyler teknik anlamda, donanım anlamında, personel kalitesi anlamında bu özelliklere sahip mi diye düşündüğünüzde, evet bunlara sahip.”
KAZAZEDE AİLELER KIYI EMNİYETİ’NE TEPKİLİ
Şile’de batan gemideki personelin arama kurtarma çalışmalarına yardıma giderken kayalıklara çarparak parçalanan Kıyı Emniyeti'ne ait kurtarma botunda kaybolan denizcileri arama çalışmaları sürüyor. Personellerin izin günlerinde evlerinden çağrıldığını söyleyen aileler, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’ne tepki gösterdi.
Mehmet Genç’in yakını Zehra Kavraz, “Saatlerdir bekliyoruz. Haftalık izindeyken zorla alıp götürüyorlar. Mehmet gitmek istememiş, 'görevdekiler gelmedi, siz geleceksiniz’ demişler. Saat 10.00’da telefon gelmiş. Yatıyormuş, yataktan kalkıp gitmiş. Diğerleri 'çoluk çocuğum var' deyip gitmemiş, Mehmet’in de çocukları vardı. 2 çocuğu vardı. Ailesi, anne babası perişan bir vaziyetteler. Hepimiz çok üzgünüz, o amir ne cevap verecek? O dalgada o motorla onları denize ölüme attı. Akşam arama yapılmadı, gece vicdanları rahat uyudu mu acaba? Hukuki süreci başlatacağız, önce işimiz Mehmet’i bulmak” dedi.
Kurtarma botlarında görev yapan Erdem Aydın ise, kaza yapan kurtarma botundaki personelin izin günlerinde evlerinden çağrıldıklarını belirterek, duruma tepki gösterdi. Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü yetkililerini suçlayan Aydın, “Bu havada çıkılmamalıydı. İlk önce can, ondan sonra canan derler. İkinci ekip evden çağrılıyor. Bunlara bir şekilde dur denmesi lazım. Bu psikolojik baskıyı bırakmalılar. Hepsi benim arkadaşım, sinirden titriyorum” diye konuştu.
