Takip borçlusu sıfatında bulunan kişi menfi tespit davası sayesinde borçlu olmadığının ispatını gerçekleştirerek, şahsına açılan icra takibini iptal ettirebilme ve borcun ödemesini yapmaktan yasal olarak kurtulabilme şansına sahip olabilmesini sağlıyor. Bu dava takip borçlusu tarafından icra takibi çıkmasından önce veya sonra açılabilmektedir. Ancak kişinin menfi tespit davasını açabilmesi için belirlenen süre kendisine gelen 2. Haciz ihbarnamesinin ardından 15 gündür.

Menfi Tespit Davası Nedir ve Neden Açılmalı?

İcra İflas Kanunu 72.maddesi kapsamı dahilinde borçlu olunmadığının ispat edilebilmesi amacı ile açılabilmekte olan menfi tespit davasının icra takibi öncesinde de açılabilmesi mümkündür. İlgili borca yönelik olarak borçlu şahıs tarafından açılan menfi tespit davasının açıldığı belgesinin bildirimin yapılmasından itibaren 20 günlük süre içerisinde ilgili müdürlüğe verilmesi gerekmektedir. Bu şekilde söz konusu icra uygulamasının durdurulması menfi tespit davasının sona ermesine kadar gerçekleştirilir. Ancak sadece menfi tespit davasının açılması icra uygulamasının durdurulması açısından yeterlilik teşkil etmez. İcra mahkemesi tarafından gelen talep çerçevesinde söz konusu alacağın yüzde 15’inden az olmamak koşulu ile gösterilecek teminat kapsamı dahilinde, icra takibinin durdurulması kararını ihtiyatlı olarak verebilmektedir. Ancak buradaki yüzde 15’lik dilim, alt sınırı oluşturması dolayısı ile mahkeme tarafından daha yüksek oranda da teminat yatırılmasına ilişkin karar alınabilir.

İcra Öncesi ve Sonrası Menfi Tespit Davası Açma Farkları Nelerdir?

Takip borçlusu olarak görünen şahsın, açacağı menfi tespit davasında icra takibi öncesi ve sonrası dava açılı yönünden farklılıklar içermektedir. İcra takibinden evvel açılan davada mahkemenin alacak miktarının yüzde 15’inin alt sınır olarak belirleyeceği teminatı göstermesi koşuluyla icra takibinin durdurulmasına ilişkin tedbir kararı alabilir. Ancak kötü niyetli veya haksız davalarda kişiye tazminat hükmü verilir. İcra takibinin başlamasından sonra açılan menfi tespit davasında icra sonrası ihtiyati tedbir ile takibin durdurulması herhangi bir şekilde mümkün değildir. Fakat takip borçlusu olan kişi gecikme sebebi ile meydana gelen zararın ve alacak miktarının en az yüzde 15’ini teminat göstererek, icrada yer alan paranın alacaklı tarafa iade edilmemesine yönelik olarak talepte bulunma hakkına sahiptir.

Günümüzde şahıs veya tüzel kişilik adına açılan icra takipleri ilamsız(Adi) takip, kambiyo senedine dayalı takip ve ilamlı takip şeklinde gerçekleştirilmektedir. Bu çerçevede de aynı şekilde icra takibi başlatılan şahıs veya tüzel kişilik tarafından söz konusu icra takibine karşı olarak icra takibine itiraz gerçekleştirebilmektedir. İcra takibine itirazda her icra takibine karşı itiraz uygulamaları farklı şekillerde işlemektedir. Bu çerçevede de ilamsız icra takibi için itirazda yetkiye itiraz, borca itiraz ve imzaya itiraz şeklinde 3 farklı nokta bulunmaktadır. Kambiyo senedine dayalı icra takibine itirazda ise takip biçimine, hamilin sıfatına, zamanaşımı şikayeti ve bu noktalardan herhangi birinin mevcut olması durumunda 6 aylık süreçte İcra Tetkik Mercii’ne itirazın kaldırılması talebinde bulunabilmektedir. İlamlı icra takibinde itiraz ise zamanaşımı, ifa ve temyiz şeklindedir.