Birinci Dünya Savaşı sürerken dönemin en kanlı çarpışmalarının yaşandığı Çanakkale Cephesi’nde birbirinden farklı onlarca kahramanlık yaşanmıştı. Dünyanın en güçlü donanması ve kara birliği ile Anadolu’yu işgale gelen İtilaf Devletleri güçlerini Çanakkale’de durduran 57. Alay Komutanı Yarbay Hüseyin Avni Bey de arkasında bıraktığı kahramanlıkla hatırlanıyor. 25 Nisan’da başlayan çıkarmaya karşı direnişe geçen ve pek çok asker kaybetmesine rağmen düşmanın ilerleyişine izin vermeyen Hüseyin Avni Bey, 13 Ağustos’ta çadırına düşen bir top mermisi sonucu şehit olmuştu.
Tarih araştırmacısı Ahmet Yurttakal, Yarbay Hüseyin Avni Bey’i anlattı. Mustafa Kemal Atatürk’ün, ‘Arıburnu muzafferiyetinin ilk ve metin temel taşı olan 57. Alay’ın temiz kalpli, inançlı, seçkin komutanı Şehit Yarbay Avni’yi özel bir hürmetle anarım’ sözlerini hatırlatan Ahmet Yurttakal, Çanakkale Muharebeleri’nin unutulmaması gerektiğini söyledi. Yurttakal, “Anadolu’yu işgale başlayan düşman askerlerini ilk durduran 27. ve 57. piyade alaylarıdır. Bu iki alayda Mustafa Kemal Atatürk ile özdeşleşmiştir. 25 Nisan 1915 sabahı Gelibolu Yarımadası’na çıkan Anzak güçlerini ilk duranda 57. Alay olur” dedi.
Yurttakal şöyle devam etti:
“Çıkarmanın başlamasıyla Mustafa Kemal, inisiyatif alarak ‘Düşman Arıburnu civarındaki ihraç teşebbüsü diğer noktalardaki teşebbüsattan daha ciddidir. Süvari bölüğü, 57. Alay ve cebel bataryası ve bir sıhhiye müfrezesi Kocadere garbındaki sırtlara hareket edecektir’ emrini verir. 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal’in hemen ardından ‘Ben size taarruz emretmiyorum ölmeyi emrediyorum’ sözleri tarihe geçti. 57. Alay, bu emirle gözlerini kırpmadan hazırlığını tamamladı ve vatanı savunmak için ölüme koştu. 57. Alay ve komutanı Yarbay Hüseyin Avni Bey, çarpışmalarda kahramanca mücadele etti. Avni Bey, Ağustos ayına kadar Arıburnu bölgesinde sağ kanat sorumluluğuyla taarruzları başarıyla püskürttü. 13 Ağustos’ta karargahına düşen bir obüs mermisiyle şehit oldu. Mezarı ise 80 yıl sonra 1995’te bulundu. Tarih sayfalarına unutulan kahramanlar olarak kazınan Hüseyin Avni Bey ve diğer Çanakkale kahramanlarını daha çok hatırlamalıyız.”
Asla geri adım atmadılar
57. Piyade Alayı , Tekirdağ Yarçeşme’de kuruldu ve 23 Şubat 1915’te Gelibolu Yarımadası’na geldi. Bağlı olduğu 19. Tümen Komutanı Mustafa Kemal’in müthiş öngörüsüyle Bigalı Köyü’nde yedek kuvvet olarak bekler. Çanakkale Kara Muharebeleri’nin başladığı gün 25 Nisan 1915 sabahı, 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal, kendisine bu yönde bir emir gelmemiş olmasına rağmen Anzak kuvvetinin çıkışını engellemek için 57. Alay’ı Conkbayırı’na sevk eder. 57. Alay, 27. Alay’a yardıma giderken kendilerinin 4 katı büyüklüğünde düşmana karşı koyar. Siper savaşına dönen çarpışmalarda da 57. Alay geri adım atmaz. 57. Alay’a Altın ve Gümüş Kılıçlı İmtiyaz ve Liyakat madalyaları ile Kılıçlı Mecidiye ve Osmaniye nişanları verildi. Daha sonra da Türk Harp ve Alman Demir Haç madalyaları takıldı.
Kaynak: Gökhan KARAKAŞ / MİLLİYET
