Dökme yük filosunda artış

30.03.2006 14:06

Yüksek navlun dünya dökme kuru yük filosu bir önceki yıla oranla yüzde 7’lik büyümeye yol açtı. Denizyoluyla taşınan kuru dökme yük ticaretinde yüzde 4’lük artış oldu.

Yüksek navlun dökme yük filosunu büyüttüDünya dökme kuru yük filosu bir önceki yıla oranla yüzde 7’lik büyüme gösterirken denizyoluyla taşınan kuru dökme yük ticaretinde yüzde 4’lük artış oldu. Son iki yılda filoya yaklaşık 40 milyon dwt’lik yeni gemi girişi olurken, filodan ayrılan gemi tonajı rekor düşüşle sadece 2 milyon dwt’de kaldı. Bugün kuru ve dökme yük filo kapasitesinin 342 milyon dwt’ye ulaştığı ve filonun yüzde 80’inin 10 ülkenin kontrolünde olduğu belirtiliyor.Dünya ticaretinin yüzde 90’ı uluslararası alanda sefer yapan ticari gemilerle taşınıyor. 150 milyon doların üstünde fiyatlara inşa edilen ticari gemilerin yıllık küresel ekonominin yaklaşık yüzde 5’ini oluşturan 380 milyar doların üstünde navlun geliri sağladığı tahmin ediliyor. Bugün uluslararası ticarette yaklaşık 50 bin geminin çalıştığı belirtiliyor. Maden cevheri ve kömür gibi hammaddelerin taşımasını yapan dökmeciler yılda yarım milyon insanın yiyeceğini karşılayacak 200 bin tonun üstünde tahıl taşımacılığı gerçekleştiriyor. Dökme kuru yük filosuna bakıldığında ise son 10 yılda yüzde 40 oranında büyüdüğü gözleniyor. 1996’da yaklaşık 242 milyon dwt olan dökme kuru yük filosu 10 yıl süresince 100 milyon dwt’lik artış göstererek 342 milyon dwt’ye ulaştı. Aynı süre zarfında filodan ayrılan gemi tonajı ise 60 milyon dwt. 1996’da filodan ayrılan dökmeci tonajı 8 milyon dwt iken bu rakam 2004’de 0.9 milyon dwt, geçen yıl ise 1.1 dwt gibi çok düşük seviyelerde kaldı. Hurda gemi fiyatlarının iki katına çıkmasına rağmen hurdaya satılan gemi miktarındaki düşüşün son 2 yıldır devam eden yüksek navlunları kaçırmak istemeyen armatörlerin yaşlı gemilerin performansını yüksek tutarak satmaktan istememesinden kaynaklandığı tahmin ediliyor. Dökme yük navlunlarında ise 2005’in üçüncü çeyreğinde başlayan düşüş hala devam ediyor. Mart başı itibariyle zamana bağlı kiralamalarda (time charter) yarı yarıya varan düşüşlerin olduğu görülüyor.Geçen haftaya 9 puanlık düşüşle 2493 seviyesinde başlayan Baltıc Kuruyük Endeksi (BDI) hafta sonuna doğru toparlanarak 15 puanlık yükselişle 2565’e geldi. Geçene yılın mart sonu BDI değerlerine baktığımızda ise BDI Endeksinin 4637 seviyesinde olduğu görülüyor. Geçen yıl mart sonunda yükselmeye başlayan endeks 15 Nisan sonrası tekrar düşüşe geçmişti. Bu yıl için endeks beklentileri ise daha kötümser. Bazı brokerler endeksin yükselmesini beklemenin hayal olduğunu ve endeksin bu seviyede seyredeceğini vurgularken bazı brokerler ise endeksin daha da düşeceğinin altını çiziyor. 60 milyon dwt’lik siparişBu yıl başındaki raporlara baktığımızda 2005 yılı içinde dökme kuru yük filosuna 228 adet 22 milyon dwt tonajında yeni gemi girişi olurken yaklaşık 17 milyon dwt’lik de yeni sipariş alınmış. 2005 Ocak sipariş defterinde 60.6 milyon dwt’lik sipariş varken bu yıl başında 61.4 milyon dwt olduğu görülüyor. Siparişlerin teslim tarihlerine bakıldığında filoya bu yıl içinde 25.4 milyon dwt, gelecek yıl 18,7 milyon dwt sonraki yıllarda ise 17.4 milyon dwt’lik gemi girişinin olacağı görülüyor. Filonun 91 milyon dwt’lik bölümü 1985 öncesi, 79 milyon dwt ise 2001 sonrası inşa edilmiş. Geçen yıl denizyolu dökme yük taşımacılığında bir önceki yıla göre yüzde 4.1 oranında artış olurken, dökme kuru yük filosu ise yüzde 7 büyüdü. Filonun kullanım kapasitesi ise yüzde 97’den 94’e geriledi. Dünya dökme kuru yük filosuna geçen yıl 22,3 milyon dwt yeni gemi girişi olurken, 1.1 milyon dwt tonajında gemi marketten çıktı. Capesize filosunda % 8,6, panamax’da % 6,7 büyüme yaşanırken, 60 bin dwt altındaki filoda % 5,3 artış gerçekleşti. Son yıllarda deniz yolu taşımacılığın tercih edilmesinden dolayı geçen yıl deniz ticaretinde yüzde 5 büyüme olduğu belirtiliyor. Bu talep ve 2005’in ikinci yarısına kadar devam eden navlunların yüksekliği de, son iki yıldır kuru yük filosunda hurdaya çıkan gemi miktarında rekor düşüşleri beraberinde getirdi. 2006 yılında 8 milyon dwt gemi hurdaya satılırken, son iki yıldır sadece 2 milyon dwt’lik geminin hurdaya çıktığı görülüyor. Hurda gemi fiyatlarının iki katına çıkmış olmasına rağmen, armatörlerin yaşlı gemilerini markette tutma isteği, navlunların düşmesiyle birlikte değişiklik göstermesi bekleniyor. Filoda 1978 öncesi inşa edilmiş yaklaşık 20 milyon dwt gemi bulunuyor. Filonun yüzde 29’unun yaş ortalaması 20’nin, yüzde 9’unun yaş ortalaması ise 25’in üstünde. Yeni gemilerin piyasaya girmesi ve navlunların düşmesi ile birlikte bu yaşlı gemilerin de hurdaya çıkarak filo büyümesinin yavaş olacağı tahmin ediliyor.Bu yıl içinde markete 26 milyon dwt yeni gemi girişinin ve 3-3,5 milyon dwt de gemi çıkışının olacağı tahmin ediliyor. Filoda beklenen büyüme ise yüzde 6-7. Türkiye’nin öncüsü Ya-SaDTO’nun 2004 raporuna göre Türk Bayraklı dökme kuru yük filosu, 7 milyon dwt’lik Türk Deniz Ticaret filosunun yüzde 70’ini oluşturuyor. Bu filonun 1 milyon dwt’sini kuru yük 4 milyon dwt’sini ise dökme yük gemileri oluşturuyor. Kuruyük filosunun Yüzde 45’inin yaş ortalamasının 20-29 arasında, yüzde 22’sinin ise 30 yaşın üstünde olduğu görülüyor. dökme yük filosuna baktığımızda ise filonun yüzde 62’sinin 20-29 aralığında, yüzde 6’sının de 30 yaşın üstünde. Veriler incelendiğinde Türk bayraklı dökme ve kuru yük filosunun yaş ortalamasının 20’nin üstünde olduğu görülüyor. Dökme yük filosu yaşlanmaya devam ederken geçen yıl filoya giren Türk bayraklı dökmecilerin tonajı oldukça düşüktü. Türk armatörlerin bu yılki yeni gemi siparişlerine ve inşası devam eden gemilerine baktığımızda ise yerli tersanelerde 100 bin tonun üstünde küçük tonajlı dökme ve kuru yük gemi siparişi olduğu görülüyor. Sahip olduğu Türk bayraklı handymax ve panamax’lar ile dökme yük gemi işletmeciliğinde Türk deniz ticaret filosunda önemli bir yere sahip olan Ya-Sa Denizcilik’in Uzakdoğu tersanelerinde 50 bin ile 80 bin arasında 600 bin tonun üstündeki gemi siparişleri bulunuyor.Her taşın altında Çin!Makro ekonomiye göre bu yıl çelik tüketiminde yüzde 4 oranında artış olması bekleniyor. Maden cevheri taşımacılığında geçen yıl Çin’in etkisiyle yüzde 11’lik bir artış oldu. Çin bir önceki yıla göre yüzde 32 artışla 67 milyon maden cevheri ithal etti. Orta doğu ülkeleri ise 2 milyon tonluk ithalat artışı gerçekleştirdi. Çin, maden cevheri alımını Brezilya’dan daha çok Avustralya ve Hindistan’dan yaptığı için ortalama taşıma sürelerini de düşürdü. Çelik ürünü ticaretinde ise bir önceki yıla oranla geçen yıl yüzde 4 oranında düşüş oldu. Kömür ticaretinde ise sadece yüzde 2’lik bir artış var. Japonya, G.Kore ve Tayvan’ın kömür ihracatında 1 milyon ton artış olurken, Avurpa’nın 7 milyon tonluk artışı oldu. ABD ve Çin ise birlikte 12 milyon tonluk artış sağladı. Capesize filosu büyüyorDökme yük filosunun 622 gemi ile 113.3 milyon dwt’sini 80 bin dwt’nin üstündeki capesize’lar oluşturuyor. Geçen yıl capisize filosuna 9.4 milyon dwt’lik 59 yeni gemi girişi olurken 9 milyon dwt’lik de sipariş verildi. 200 bin dwt tonajında gemi hurdaya gitti. Capesize filosunun 17 milyon dwt’si 1985 öncesi 32 milyon dwt’si 2001 sonrası inşa edilmiş. Filoya bu yıl 13 milyon dwt, 2007’de 10 milyon dwt, sonraki yıllarda ise 12 milyon dwt’lik gemi girişinin olması tahmin ediliyor. Gemi fiyatlarına baktığımızda ise dört yıl önce 5 yaşındaki bir Capesize’ın fiyatı 22 milyon dolar seviyesinde iken bu rakam geçen yıl aynı yaştaki gemiler için 64 milyon dolara çıkmış bu yıl ise navlunlardaki düşüşlerin etkisiyle 55 milyon dolara geriledi. BCI endekslerine baktığımızda geçen yıl mart sonunda 5877 olan endeksin bu ay 3568 puanda olduğu görülüyor. Geçen yıl kısa süreli sefer kiralamalarında 170 bin dwt’lik capesize’nin günlüğü 70 bin dolarken bugün ise 35 bin dolarlara gerilemiş durumda. Ortalama time charter (zamansal kiralama) değerleri 36 bin dolar seviyesinde. Panamax filosu gençleşiyor Dökme yük filosunun 85.6 milyon dwt’sini 50 bin-80 bin arasındaki 1393 adet panamax gemileri oluşturuyor. Geçen yıl filoya 24 yeni gemi ile 5.6 milyon dwt’lik kapasite girişi olurken 1.8 milyon dwt’lik de sipariş verildi. 200 bin tonajında gemi hurdaya gitti. Panamax filosunun 20 milyon dwt’si 1985 öncesi 25 milyon dwt’si ise 2001 sonrası inşa edilmiş. Filoya bu yıl 5.2 milyon dwt, 2007’de 3.6 milyon dwt sonraki yıllarda ise 1.8 milyon dwt gemi girmesi bekleniyor. Gemi fiyatlarına baktığımızda ise dört yıl önce 5 yaşındaki bir panamax’ın fiyatı 13 milyon dolar seviyesinde iken bu rakam geçen yıl aynı yaştaki gemiler için 38 milyon dolara çıkmış bu yıl ise navlunları takip ederek 29 milyon dolara geriledi. BCI endekslerine baktığımızda geçen yıl mart sonunda 4719 olan endeksin bu ay 2385 puanda olduğu görülüyor. Geçen yıl kısa süreli sefer kiralamalarında 70 bin dwt’lik panamax’ın günlüğü 35 bin dolarken bugün ise 20 bin dolarlara gerilemiş durumda. Ortalama time charter (zamansal kiralama) değerleri 18 bin dolar seviyesinde.Handymax filosu yaşlandıDökme kuru yük filosunun 143 milyon dwt kapasitesini 2756 adet 30 bin-60 bin dwt’ arasındaki handmax ve 30 bin tonun altındaki gemiler oluşturuyor. Geçen yıl handy filosuna toplam 7.3 milyon dwt’lik 145 yeni gemi girişi olurken 6 milyon dwt’lik de sipariş verildi. 600 bin dwt gemi hurdaya gitti. Handysize filosunun 53 milyon dwt’si 1985 öncesi, 31 milyon dwt’si ise 2001 sonrası inşa edilmiş. Filoya bu yıl içinde 7 milyon dwt, önümüzdeki sene 5.2 milyon dwt, sonraki yıllarda ise 3.7 milyon dwt’lik gemi girişi olacak. İkinci el gemi fiyatlarına baktığımızda ise dört yıl önce 5 yaşındaki bir handymax’ın fiyatı 12 milyon dolar seviyesinde iken bu rakam geçen yıl 31 milyon dolara çıkmış bu yıl ise navlunların düşmesiyle beraber 25 milyon dolarlara geriledi. 40 bin dwt’lik 9 yaşındaki dökmecinin kısa kiralamalarda navlun değeri günlük 30 bin dolarda iken bugün trendin 16 bin dolarlara gerilediği görülüyor.Dökme ve kuru yük üzerine ilginç notlar*Ocak 2006 başı itibariyle dünya dökme kuru yük filosunda uluslararası ticaret yapan 10 bin dwt’in üzerinde 6 bin 200 civarında gemi bulunuyor. Bu gemilerin yaklaşık 5 binini sadece dökmeciler (bulker) oluşturuyor. *Dökme yük filosu 1301 şirket tarafından yönetiliyor ve filonun yüzde 47’si Asyalı, yüzde 45’i ise Avrupalı armatörlere ait. *Dünya dökme yük filosunun yaklaşık yüzde 70’i yabancı bayrak altında ve filonun yüzde 80’i 10 ülkenin kontrolünde bulunuyor.*Gemi sipariş defterlerine bakıldığında 2005-2010 arasında ise yaklaşık 950 adet geminin filoya katılması bekleniyor.*Dünyanın en büyük kuru yük gemisi 365 bin dwt’lik 343 boyunda 63 metre genişliğinde 1986’da inşa edilen ‘Berge Stahl’Kaynak:Kaptan Murat ERDOĞAN-Dünya Gazetesi/Perşembe RotasıDenizHaber.Com

SON EKLENEN GALERİLER

Diğer Haberler