ÇİN, RMB VE PİYASALAR

00.00.0000 00:00

Doç. Dr. Oral ERDOĞAN

01-09-2005 02:47Çin 21 Temmuz'da Renminbi'nin (RMB) dolar karşısındaki değerini %2.09 kadar arttırarak, 0.1208'den (1/8.277), 0.1233'e (1/8.11) yükseltti."Halkın Parası" olan RMB, "People's Bank of China" tarafından basılan Çin'in resmi parasıdır. RMB'nin parasal birimi "Yuan" olup, Çin'in farklı bölgelerinde Kuai, Jiao ve Mao olarak da kullanılmaktadır. Bundan 10 sene önce ne RMB'nin, ne de Yuan'ın diğer paralar karşısında ne ifade ettiği düşünülmezdi. Ancak bunu düşünen Çin yetkilileri, 1995 yılında Yuan'ın değerini Amerikan Doları'na endekslediler. Yani dolar değer kazanırsa Yuan da kazanacak, kaybederse Yuan da kaybedecek.RMB'NİN DOLARA ENDEKSLİ OLMASI KİME NE KAZANDIRDI?- Çin şirketleri iç piyasada ucuz maliyet avantajı yakaladı. Yurtdışı piyasalarda dolar değer kaybettikçe Çin'in ihracat avantajı arttı.
- Gelişmekte olan ülkelerin daha ucuza tüketim malı ve ara malı ithalatı gerçekleşti.
- Ticarette hızlı büyüme yaşandı. Taşımacılık şirketleri yüksek iş hacmi ve karlara ulaştı.
- OPEC ülkeleri, yüksek fiyatlardan petrol satma imkanı buldu.
- Yuan'ın her an revalüe edilmesini spekülasyon aracı olarak kullananlar, esas olarak Çin'de konvertibilitesi yüksek olan Japon Yeni'ne yatırım yaparak ciddi karlar elde ettiler.
- Çin'de yatırım yapan yabancı yatırımcılar ve çok uluslu firmalar, portföy çeşitlendirmenin olumlu etkisini değerlendirdiler.
- Kaliteli ürünler olduğu sürece tüm global tüketiciler yararlandılar. RMB'NİN REVALÜE EDİLMESİ KİME NE KAZANDIRABİLİR? - Hızla büyüyen Çin ekonomisi karşısında sanayileşmiş ülkeler, üretim durdurma korkusundan biraz kurtuldu.
- Japonya, ABD ve AB, düşük değerli tutulan Yuan nedeniyle ucuz Çin malları ihracatına karşı avantajlarını değerlendirme fırsatı bulur.
- ABD tahvillerine yatırım yapmayıp gelişmekte olan ülkelere yatırım yapmış olan yatırımcılar, yüksek fiyattan ABD tahvili almaya yönelmek zorunda kalmadılar.
- ABD dış ticaret açığının büyümesi kontrol altına alınabilir (!).
- Spekülatörlere her bir revalüasyon sonrası yeni revalü-asyon üzerine kar yapma imkanı getirir.
- Daha önceden ABD tahvili almış olanlar; tahvilleri satıp, yeni revalüasyon durumuna karşı dolara geçebilir, dolayısıyla dolar değer kazanabilir ya da diğer alternatifleri düşünebilir.
- Yurtdışına giden Çinliler (öğrenci, turist, vs) alım gücünü arttırdı.
Akılda kalan ve tartışılacak hususlar NELER?
- Yapılan %2.07'lik revalüasyon ne ABD açıklarını kapatır, ne işsizliğe çare olur, ne de sermayeyi kalıcı olarak hareketlendirebilir.
- Petrol fiyatlarında yükselme, artık Çin ekonomisi için tehlike haline mi geliyor?
- Hızla Çin'e yatırım yapmaya giden doğrudan sermaye, revalüasyon devam ederse sermayesinin % kaçını kurtarabilecektir?
- Dünya ticaretinin hızla artan trendinin durdurulması halinde zarara uğrayabilecek kitle, en azından belirli bir süre daha Çin'in hızlı büyüme trendini sürdürme taraftarı olmak zorunda değil midir?
- Dünya Ticaret Örgütü'nün esas görevi; "Uluslararası Rekabet Kurallarının" tanımlanması ve uygulanmasını sağlamak ve gözetlemek haline gelecek midir?
- Çin ekonomisinin başarısı, Çin vatandaşlarının sosyal refahlarını arttırmada kullanılacak mıdır? Kullanılırsa; Japonya benzeri ama çok daha büyük nüfuslular ülke olan Çin'in (burada Hindistan'ı da unutmamalıyız) tüketim toplumu haline gelmesi halinde neyi tartışıyor olacağız?
- "Asya Krizi" sırasında, sistemik riske (bulaşma etkisi) karşı hazırlık yapmamış olan ve ekonomide ciddi bunalımlar yaşayan Türkiye ekonomisinde, Çin ve Hindistan'daki büyümeye paralel rekabet önlemleri yeterince alınmakta mıdır?*Doç.Dr. Oral ERDOĞAN; İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi ve DTO Danışmanıdır. Bu yazı Deniz Ticareti Dergisi'nden alınmıştır.

SON EKLENEN GALERİLER

Diğer Haberler