Rusya'dan doğalgaz sevkiyatının düşmesi ve ambargo kararlarının etkisiyle, Avrupa'daki doğalgaz krizinin kış sezonunda daha da derinleşmesi bekleniyor.
Alınan bilgilere göre, 24 Şubat'ta başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı öncesinde Avrupa, tükettiği doğal gazın yaklaşık yüzde 40'ını Rusya'dan ithal ediyordu. Rus gazını Avrupa'ya taşıyan ana boru hatlarında savaşın ardından yaşanan "teknik" sorunlar nedeniyle ülkeden yapılan sevkiyat önemli oranda düşüş gösterdi.
Rusya'nın Ukrayna üzerinden Avrupa'ya gönderdiği doğalgaz miktarı, mayısta yarı yarıya azalarak günlük 41 milyon metreküp seviyesine inerken, aynı dönemde Yamal-Avrupa boru hattı üzerinden sevkiyatlar da yaptırımlar gerekçe gösterilerek Gazprom tarafından durdurulmuştu.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre, Avrupa Birliği (AB), Rusya'dan geçen yılın temmuz ayında günlük yaklaşık 300 milyon metreküp gaz ithal ederken, bu miktar Temmuz 2022 itibarıyla 100 milyon metreküpün altına indi. Böylece, AB'nin Rusya'dan aldığı doğalgaz miktarı bir yılda yüzde 70 azaldı.
AB, DOĞALGAZ DEPOLARINI DOLDURMAYA ÇALIŞIYOR
AB, Rusya ile doğalgaz'da yaşanan sorunların yanı sıra yer altı depolarında azalan rezervlerini de talebin güçlü şekilde arttığı kış mevsiminden önce doldurmak istiyor.
Gas Infrastructure Europe (GIE) verilerine göre, Avrupa'daki yer altı doğalgaz depolama tesislerindeki doluluk oranı 13 Ağustos itibarıyla yüzde 74 seviyesinde bulunuyor. IEA Başkanı Fatih Birol, geçen ay yaptığı açıklamada, Avrupa'nın 1 Ekim'de başlayacak kış sezonu öncesinde depolama tesislerini yüzde 90'ın üzerinde doldurması gerektiği, bu durumda bile sezonun ikinci yarısında arz kesintileriyle karşı karşıya kalınabileceği değerlendirmesinde bulundu.
AB, Rusya'nın gaz vanalarını tamamen kapatması ihtimaline karşı enerji tasarrufu için hazırladığı gaz acil durum planını 9 Ağustos'ta hayata geçirdi. Planla, AB ülkelerinin Mart 2023'ün sonuna kadar gaz tüketimini, son 5 yıldaki ortalama tüketime kıyasla gönüllü olarak yüzde 15 azaltmaları öngörülüyor. Bunun yeterli olmaması durumunda tasarruf önlemlerinin zorunlu hale getirilmesi planlanıyor.
AB Komisyonu, bu kapsamda yıllık 45 milyar metreküp doğalgaz tasarrufu sağlamayı hedefliyor.
DOĞALGAZ'IN ALTERNATİFLERİNDE DE AÇIK YAŞANIYOR
Rusya Ulusal Enerji Güvenliği Fonu Genel Müdürü Konstantin Simonov, doğal gazla ilgili sorunların Avrupa'nın attığı adımlar nedeniyle yaşandığını söyledi.
Almanya ve Polonya'da Gazprom'a ait altyapılara yönelik atılan adımların doğal gaz sevkiyatlarında sorunlara neden olduğunu belirten Simonov, "Doğal gazın yerine petrol ve kömür kullanılabilir ancak bunlar da mevcut değil. Avrupa her şeyi ne pahasına olursa olsun satın almaya çalışıyor ancak Avrupa'nın enerjideki dönüşüm kapsamında kömür, petrol ve gaz sektörlerine saldırması nedeniyle bu sanayilerde yatırım sıkıntısı yaşanmıştı. Bu da başka bir hataydı. Artık piyasada enerji fazlası yok." dedi.
YÜKSEK GAZ FİYATLARINDA YAPILABİLECEKLER SINIRLI
Avrupa Politikaları Çalışmaları Merkezi (CEPS) Yönetim Kurulu Üyesi Daniel Gros da yaklaşan kış öncesinde Avrupa'nın, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) başta olmak üzere alternatif doğal gaz kaynaklarına yönelmesi gerektiğini söyledi.
Söz konusu krizin aşılması için çok büyük planlara ihtiyaç olmadığını vurgulayan Gros, "Hükümetler, fiyatların piyasayla birlikte artmasına izin verirse, genel olarak gaz ve enerjiden tasarruf etmek için güçlü teşvikler olacaktır. Bu, Avrupa'da kışı geçirmek için yeterli olmalıdır. Yoksul insanlar doğrudan yardımlarla korunabilir, ancak tasarrufları teşvik etmek için yüksek bedeli onlar bile ödemelidir." diye konuştu.
"DEPOLAMA TESİSLERİ SABİT GAZ ARZI OLDUĞU SÜRECE VERİMLİ ÇALIŞIR"
Rusya Hükümeti Finans Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Ulusal Enerji Güvenliği Fonu Uzmanı Stanislav Mitrahoviç de Avrupa'nın sanayisini korumak ve Rusya ile doğal gaz arzı konusunda uzlaşmak arasında seçim yapmak zorunda kalacağını ifade etti.
Mitrahoviç, Avrupa'nın, Rus gazının yakında gereksiz hale geleceğini açıklamasının ardından Rusya'dan istikrarlı bir doğal gaz tedariki beklemelerinin ise zorlu bir süreç olduğunu söyledi.
Mitrahoviç, "Avrupa, sanayisizleşme yolunu izlemek zorunda kalacak. Enerji yoğun tesisler Avrupa'yı daha ucuz enerjiye sahip ülkeler için terk edecek. Örneğin, Türkiye. Türkiye bölgenin sanayi lideri olma şansına sahip olacak." değerlendirmesinde bulundu.
DENİZ HABER AJANSI
