Çin-ASEAN Dışişleri Bakanları, Güney Çin Denizi özel toplantısı Çin'in güneybatısında bulunan Yunnan eyaletinin Yuxi kentinde düzenlendi.
Çin-ASEAN yıllık olağan toplantıları haricinde Güney Çin Denizi gündemiyle yapılan bu özel toplantı, aynı zamanda Çin ve ASEAN dışişleri bakanları arasında gerçekleşen bu yılın ilk toplu görüşmesi niteliğini taşıyor.
Toplantıya katılan Çin ve ASEAN ülkeleri dışişleri bakanları, "Güney Çin Denizi Tarafların Eylem Deklarasyonu"nun kapsamlı, tam ve etkin bir şekilde yerine getirilmesi taahhüdünde bulundu. Taraflar, deniz üzerindeki somut iş birliğinin ilerletilmesi ve "Güney Çin Denizi'nde Eylem Kuralları"nın bir an önce hayata geçirilmesi konularında fikir birliğine vardı.
Çin, Güneydoğu Asya'da barış ve istikrarı bozacak dış etkenli müdahaleye karşı olacağını belirtti. Çin'in güneydoğusundaki Yünnan kentinde düzenlenen Özel Çin-Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Dışişleri Bakanlar Toplantısı'nda konuşan Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, Çin'in Güneydoğu Asya'da barış ve istikrarı bozacak dış etkenli müdahaleye sert bir şekilde karşı çıkacağını vurguladı.
Vang, gelişen Çin-ASEAN ilişkilerine de değinerek, 25 yıldır süren taraflar arasındaki işbirliğinin 2 milyar insana büyük yarar sağlamasının yanı sıra bölgesel barış ve istikrara da önemli katkısı olduğunun altını çizdi.
Uzun dönemli hedefler ile birlikte stratejik seviyede ilişkilerinin ilerletilmesi gerektiğini ifade eden Vang, aralarındaki anlaşmazlıkların uygun bir şekilde ele alınmasını ve işbirlikleri kapsamını genişletmeleri gerektiğini dile getirdi.
Vang ayrıca ilgili toplantı kapsamında Laos ve Vietnamlı mevkidaşlarıyla bir araya gelirken, Vietnam Dışişleri Bakanı Pham Binh Minh ile görüşmesinde finans, ve deniz ve kara ticaretinde işbirliğinin artırılmasına ek olarak Güney Çin Denizi'nde barış ve istikrarın korunmasına yönelik ortak çaba çağrısında bulundu.
Öte yandan Pekin yönetimi, ASEAN üyesi Filipinler'in Güney Çin Denizi'ndeki egemenlik sorunuyla ilgili Birleşmiş Milletler Daimi Tahkim Mahkemesine yaptığı başvuruya ilişkin, üçüncü bir tarafın kararını asla tanınmayacağını ve bu konudaki tutumunun net olduğu belirtmişti.
Çin, tartışmalı Güney Çin Denizi sorununun, uluslararası yasalar, tarihi gerçeklikler ve konuya taraf ülkeler ile ikili müzakereler temelinde barışçıl bir çözüme kavuşacağını savunuyor.
Pekin yönetimi, yer altı kaynakları açısından zengin Güney Çin Denizi'nde başta Filipinler olmak üzere Vietnam, Brunei ve Malezya'nın da aralarında bulunduğu bölge ülkeleriyle egemenlik tartışmaları yaşıyor. Bölge üzerinden yapılan gemi taşımacılığıyla dünya genelinde her yıl yaklaşık 5 trilyon dolarlık ticaret gerçekleşiyor.
ASEAN, 8 Ağustos 1967'de Malezya, Endonezya, Filipinler, Tayland ve Singapur'un katılımıyla kuruldu. Brunei'nin 1984'te, Vietnam'ın 1995'te, Laos ve Myanmar'ın 1997'de ve Kamboçya'nın da 1999'da örgüte dahil olmasıyla üye sayısı 10'a yükseldi.
Yaklaşık 620 milyon kişinin yaşadığı ASEAN bölgesi, 4,5 milyon kilometre kareyi kapsıyor. ASEAN örgütünün öncelikli hedefleri arasında, bölge ülkelerinin ekonomik büyümesine ivme kazandırılması, toplumsal ve kültürel gelişim, bölgede barış ve istikrarın sağlanması yer alıyor.
Deniz Haber Ajansı
