Özel havuzda üretilen alabalıklar akarsu ve derelere bırakılacak
Sakarya ve civarındaki dere ve çaylarda son yıllardaki bilinçsiz avcılık yüzünden soyları neredeyse tükenmek üzere olan kırmızı benekli alabalıklar, özel havuzlarda üretiliyor.
Buradan yetiştirilecek anaç balıklardan elde edilecek alabalıklar, Marmara Bölgesi'ndeki akarsu kaynaklarına salınacak. Proje uzmanı Yard. Doç. Dr. Erdoğan Güven, "Geçen yıl mart ayında yalnızca bir anaç balıktan ilk defa yumurta alabildık. Şu an elimizde 50-60 gram ağırlığında yaklaşık bin 600 civarında yavru var." dedi.İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Sapanca İçsu Ürünleri Üretimi Araştırma ve Uygulama Birimi'nde yetiştirilen doğal alabalıklar, varlıklarının çeşitli sebeplerle yok olduğu dere ve çaylara bırakılarak tabii ortamda üremeleri sağlanacak. Aşırı ve bilinçsiz avcılık yüzünden bir çok dere ve çayda nesilleri yok olan alabalıklar, varlıklarını az da olsa sürdürdükleri derelerden toplandıktan sonra Sapanca'da özel havuzlarda yetiştirilerek yavru elde edildi. Bu yavrular içinden oluşturulacak anaç balıklardan elde edilecek balıklar, başta Sakarya bölgesi olmak üzere aşamalı olarak Marmara Bölgesi'ndeki diğer çay ve derelere de bırakılacak.
Sapanca İçsu Ürünleri Üretimi Araştırma ve Uygulama Birimi Yöneticisi Yard. Doç. Dr. Erdoğan Güven, doğal alabalık türlerinin derelerde yok denecek kadar az olduğunu söyledi. Bu balıkların bazı derelerde hiç görülmediğini kaydeden Güven, bunun en önemli sebebinin kontrolsüz avcılık olduğunu dile getirdi. Kırmızı benekli alabalıkların gıdadan daha çok hastalıklara iyi geldiği düşüncesiyle avlandığına dikkat çeken Güven; "Bu yüzden bu balıklar yoğun şekilde avlanıyorlar. Yoğun tüketim var. Avcılık da biraz disiplinsiz yapılıyor. Dolayısıyla stoklar eriyor. Bu balıklar yerli türlerimiz, kaybolmaları üzüntü verici." dedi. Derelere ve çaylara bu balıkları yeniden kazandırmak için çalışma yaptıklarını anlatan Güven, Sapanca'daki Akçay deresinden elde edilen 8 tane yerli alabalığı tesiste yetiştirdiklerini ifade etti.
İlk geldiklerinde 350 gram ağırlığında olan bu balıkların iki yılda 3 kilogram ağırlığına geldiğini kaydeden Güven, şunları söyledi:
"İki yıl içinde bu hayvanlar 3 kilo ağırlığa geldi. Geçen yıl mart ayında yalnızca bir anaçtan ilk defa yumurta alabildik. Bu yumurtaları takip ettik ve şu an elimizde 50-60 gram ağırlığında yaklaşık bin 600 civarında yavru var. Bunlardan anaç oluşturup, yeni oluşturduğumuz anaçlardan da yeni yumurtalar alarak bunları doğaya salmak istiyoruz. Bölgemizden başlatarak Marmara'ya yaymak istiyoruz. Bu konuyla alakalı Tarım Bakanlığı ile girişimlerimiz var. Bakanlık da bu projenin iyi bir çalışma olduğunu söylüyor."
Balıkların DNA dizilimine de baktırıldığını bildiren Güven, şu bilgileri verdi: "Sonuçlarda Salmo trutta labrax olduğu saptandı. Bu balık 1943 yılında Sapanca Gölü'nde tespit edilmiş. Bu balıklar deniz ve akarsular arasında göç etmedikleri halde, bir akarsuyun kendi bünyesi içinde kısa mesafeli göçler yapıyorlar. Beslenme periyodu olan ilkbahar ve yaz mevsimlerinde akarsuyun aşağı havzalarına kadar inerler. Üreme periyodu olan kış mevsiminde ise yumurtalarını sığ ve zemini çakıllı yerlere bırakmak için akarsuyun yukarı havzalarına yani kaynağa doğru çıkarlar."
Elde edilen yavru balıklardan anaç grubu oluşturulduktan sonra kalan balıkları gelecek sonbaharda derelere bırakmayı planladıklarını belirten Güven, şunları kaydetti:
"Bu uzun soluklu bir çalışma. İki sene önce düşünce aşamasında olan çalışma bugün uygulama safhasına geldi. Bu balıkları her dereye salamayız. Balıkları yaşamalarına uygun şartları barındıran yerlere bırakacağız. Ne miktarda salınacaklarının hesaplanması gerekiyor. Bunun yanında ilçeler ve köylerde avlanmaya karşı eğitim çalışması yapılması da gerekiyor. Avcılığın disiplin altına alınması için tarım müdürlüklerinin yardımı gerekiyor."
