Toplam 22 milyar dolar yatırımla gerçekleştirilecek ve Mersin Akkuyu’ya kurulacak nükleer santral, sadece bölgesi için değil Türkiye’ni en yoğun nüfusunun yaşadığı İstanbul için bile nükleer tehdit oluşturuyor. Tehlike bizzat Akkuyu Nükleer Santrali Projesi için hazırlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporunda yer aldı.
ÖZEL GEMİLERLE TAŞINACAK
ÇED raporuna göre, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde (NGS) kullanılan yakıtlar ya bertaraf edilecek ya da tekrar yakıt olarak kullanılmak üzere yeniden işlenecek. Rusya ile Türkiye arasında bir anlaşma yapıldığı ve anlaşmayla Rus menşeli kullanılmış nükleer yakıtların Rusya’ya gönderilmesine karar verildiği ÇED raporunda ifade edildi. Nükleer atıkları taşımayı gerçekleştirecek uzman kurum veya kuruluşlar ile firmalar, öncelikle Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’ndan (TAEK) taşıma lisansı alacak. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından da taşımayla ilgili gerekli izinler alınacak. Nükleer atığın taşınmasının eğitimli personel ve uluslararası standartlara uygun gemilerle yapılacağı ÇED raporuna yazıldı.
İKİ BOĞAZDAN GEÇECEK
ÇED raporunda, Akkuyu NGS’den çıkan nükleer atıkların gemilerle önce Çanakkale Boğazı daha sonra da İstanbul Boğazı’nı geçerek Rusya’ya ulaştırılacağı açıkça ifade ediliyor.
Raporda “Nükleer yakıt, kullanılmış yakıt ve radyoaktif atıkların taşındığı gemiler Boğazlardan geçişlerinde Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Tüzüğü hükümlerine uyacak” ifadesine yer verildi.
ÇED raporunda, nükleer atık taşıyan gemilerin Türkiye’nin en yoğun nüfusunun yaşadığı İstanbul Boğazı’ndan geçişi sırasında olası bir kaza yaşanması durumunda ne tür önlemlerin alınacağına ilişkin bilgiye yer verilmedi. Buna karşılık, nükleer atıkların taşınacağı gemilerin özel yapım gemiler olduğu, darbe ve benzeri risklere karşı dayanıklı olduğu ifade edildi. Raporda ayrıca taşıma işleminin uluslararası anlaşmalara uygun olduğuna da dikkat çekildi.
ACİL DURUMLARDA NE OLACAK?
ÇED raporunda nükleer güç santralinde olağanüstü radyasyon salımı meydana gelmesi halinde nelerin yapılması gerektiğine ilişkin bilgiler de yer aldı. Böyle bir durumda personeli ve halkı korumak için acil durum eylem planları hazırlanması gerektiği belirtilen raporda, “Taslak halinde bulunan Ulusal Radyolojik Acil Durum Planı, (URAP) olası bir acil durumda olaya nasıl müdahale edilmesi gerektiğini ve alınacak tedbirleri içeriyor. Acil durumlarda koordinasyondan sorumlu olan kuruluş Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’dır (AFAD). TAEK, nükleer ve radyolojik acil durumlarda bu birim içinde tüm koruma tedbirlerinin alınması konusunda tavsiyelerde bulunur” denildi.
Kullanılmış nükleer yakıtlar Rusya gönderilecek
Öte yandan Rosatom Genel Müdürü Sergey Kirienko, Mersin'de inşa edilecek Akkuyu Nükleer Santralin reaktörlerinde kullanılacak nükleer yakıtların Türkiye'de bırakılmayacağını, yeniden işlenmek üzere Rusya'ya götürüleceğini söyledi.
Kirienko, Akkuyu Nükleer Santralde kullanılacak nükleer yakıtın direkt bertaraf edilmeyeceğini, kullanılmak üzere yeniden işleneceğini belirtti. Santralin işletilmesinin yanı sıra nükleer yakıtlardan da sorumlu olduklarını anlatan Kirienko, "Dünyadaki uygulamaya bakarsanız kullanılmış yakıt direkt atılmıyor, tekrar işleniyor. Şimdi dünya bunun üzerinde çalışıyor ve kullanılmış yakıt çok aktif ve kapsamlı şekilde bir sonraki nesil reaktörlerde yeniden değerlendirilecek. Akkuyu'da da kullanılan nükleer yakıtlar, Türkiye'de kalmayacak, işlenmek üzere yeniden Rusya'ya gönderilecek" dedi.
Türk yetkililerin güvenliğe çok önem verdiklerini vurgulayan Kirienko, "Biz bir çok ülkede çalışıyoruz ve ortalama her ülkede ÇED raporları 500, 600 sayfa oluyor fakat burada hazırlanan rapor 5 bin sayfaya yakın. Türk tarafına müteşekkiriz çok ayrıntılı bir analiz yapıyorlar" diye konuştu. Kirienko, santral için seçilen sahanın da son derece güvenli bir bölgede bulunduğunu söyledi. Santralde Rus ve Türk uzmanların bir süre ortak çalışacaklarını anlatan Kirienko, şöyle konuştu:
"Akkuyu'da, Rusya'da eğitim gören Türk öğrencilerin yanısıra tecrübeli Rus uzmanlar görev alacak. Sadece inşaatı yapıp buradan ayrılmayacağız, güvenli bir şekilde işletilmesinden de sorumlu olacağız. Akkuyu Nükleer Santralin işletmeye alınacağı tarihe kadar en az 600 Türk uzman yetiştirilecek. Rusya'da eğitim görüp burada çalışmak üzere gelecek uzmanların yanında daha önce yıllarca nükleer santrallerde çalışmış Rus uzmanları da olacak. İşletme daha sonra da aşamalı olarak deneyim kazanan Türk uzmanlara bırakılacak."
Kirienko, Türkiye'de yapılması planlan 3. nükleer santral konusunda da her zaman gereken desteği verebileceklerini söyledi.
Deniz Haber Ajansı
