İstanbul Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği’nin (İGYİB) organize ettiği ‘2. Gemi ve Yat Tasarım Yarışması” sonuçlandı. Birinciliği ‘Albatros’ adlı projesiyle Ramazan Örnek kazandı.
Ekonomi Bakanlığı’nın koordinatörlüğünde, Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) desteği ve İstanbul Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği’nin (İGYİB) organizasyonuyla gerçekleşen ‘2. Gemi ve Yat Tasarım Yarışması’nda ödüller sahibini buldu.
Tasarım yarışmasında yeni nesil gemi, yat ve balıkçı tekneleri biodizel ve güneş enerjisiyle çalışan çevreye duyarlı, avda sıfır atık amaçlayan, personele daha sağlıklı ve hijyenik çalışma ortamı sunan modern tekneler öne çıktı.
“Uluslararası sularda ağ ile (gırgır ağı ya da trol) avlanacak, bünyesinde işleme sistemi olan 24-29 metre uzunlukta balıkçı gemisi” konseptiyle düzenlenen yarışmaya 19 proje katıldı. 15 bin TL ödüllü birinciliği ‘Albatros’ isimli projesiyle Ramazan Örnek, 10 bin TL ödüllü ikinciliği ‘Ziya Kaptan’ projesiyle Hüseyin Karaman ve Tayfun Bilgili, 5 bin TL ödüllü üçüncülüğü ise ‘Yaman’ isimli projesiyle Kadir Burak Korkmaz kazandı.
Projeler fonksiyonel balıkçı gemisi olarak öne çıkarken, avlanan balıkların tazeliğini koruması için teknede işleme ve konserve haline bile getirilebilecek sistemler olması ilgi çekti. Ayrıca balıkların kılçık ve atıklarının izole edilmiş balık unu odasında işleme prosesiyle sıfır atık hedefiyle tasarlanması, teknelerin modern yüzünü gösterdi.
Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği tarafından düzenlenen 2. Ulusal Gemi ve Yat Tasarım Yarışması ödül töreni Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın da katılımıyla gerçekleşti. Törene Bakan Zafer Çağlayan’ın yanı sıra Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, Deniz Ticaret Odası (DTO) Yönetim Kurulu Başkanı Metin Kalkavan, Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Başaran Bayrak ile çok sayıda davetli katıldı.
Törende söz alan Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan yerli otomobil, gemi ve yat sektörünün gelişimi başta olmak birçok konuya ilişkin açıklamalarda bulundu. Geçtiğimiz yıl Türkiye'nin elde ettiği yüzde 2,2 oranındaki büyümede ihracatın 4,1 puanlık katkısının önemli katkı olduğunu belirterek sözlerine başlayan Bakan Çağlayan, ihracatın hem nicelik hem de nitelik açısından mutlaka değişmesi gerektiğini ifade etti. Çağlayan, "10 sene önce Türkiye'de sanayicinin Ar-Ge ile, teknoloji ile, inovasyon ile bir hesabı alışverişi yoktu. Herkes enflasyon duvarının arkasına saklıyordu" dedi.
Gemi ve yat sektöründe yerlilik oranının artırılması gerektiğini idile getiren Bakan Zafer Çağlayan , "Gemi ve yat sektöründe 10 yıl önce yerlilik oranları yüzde 15'ler mertebesindeydi. Bugün ise yüzde yerlilik oranları 35-40'lar düzeyinde. Biz bir taraftan ihracat kilogram fiyatımızı artıracağız bir taraftan da bu önemli sektördeki yerlilik oranlarını yüzde 60-70'lere çıkarmanın araştırması ve çalışması içinde olacağız" diye konuştu.
2008 krizinin dünya çapındaki olumsuz etkilerine dikkat çeken Bakan Çağlayan, "Krizle birlikte ülkelerin ekonomileri, davranış biçimlerinin, iş yapma biçimleri değişti. Rekabet yapmanın usul ve esasları değişti. Geçmişte ne yaparsanız yapın satmak zorunda, almak zorunda olan bir ekonomiden, siz iyi hizmet veremezseniz kaliteli yapamazsanız bir başka ülkenin gelip bu ülkede mal satacağı bir döneme girdik. Olması gereken zaten buydu" diye konuştu.
Tasarım yarışmalarına büyük önem verdiğini belirten Çağlayan, ihracatçı birliklerinin toplamda 36 tasarım yarışması düzenlediğini ifade etti. Çağlayan, toplumda tasarım yarışmalarına karşı algının değiştiğini ve katılım bazında oranlarının giderek arttığını belirtti.
Türkiye gemi ve yat sektörüne ilişkin değerlendirmelerde bulunan Bakan Çağlayan, şöyle devam etti: "Bugün Güney Kore 55 milyar dolarlık gemi ve yat ihracatı yaparken ihracatın kilosunu ne kadara yapıyor acaba? Türkiye geçtiğimiz yıl 1 milyar dolar civarında ihracat yapmışken ben şimdi sektörlerimi tek tek ihracat kilogram fiyatları çerçevesinde değerlendiriyorum. Bizim geçen yıl itibariyle gemi ve yat ihracatında birim kilogram fiyatımız yaklaşık 4,69 dolar. Güney Kore'nin önündeyiz. Onların birim kilogram fiyatı bizden düşük ancak Almanya'nın gerisindeyiz"
İhracat miktarından çok niteliğinin artırılamsı gerektiğini dile getiren Çağlayan şunları söyledi: "2009'da ihracatımızın kilogramı 1 dolar 16 sentti ve giderek ihracat kilogram fiyatının arttığını görüyorum. 2009'da 1,16'dan 2010 yılında 1,23'e çıktı ve 2011'de 1,47 oldu sonrada 2012'de 1,58 dolara çıktı. Biz bunu yaparken Japonya bir kilogramlık ihracatını 3,96, Almanya 3,76, Kore 3 dolara yapıyor, Geçen yıl yaptığımız yaklaşık 90 milyon tonluk ihracatımızı 270 milyon tona çıkarmamız gerekiyor ki hedeflerimizi tutturalım. Ancak bunu bu şekilde yapamayız. Önemli olan bunu miktar bazında değil değer bazında arttırmak. Dünyanın ilk 10 ekonomisi içinde olmayı kafaya koymuşsak, ihracat kilogram rakamımızı en az ikiye katlamamamız gerekiyor. Bunu da ileri teknoloji yüksek katma değer koyarak yapacağız"
Türkiye'nin geçen yıl dünyanın 17. en büyük, Avrupa'nın 6. büyük ekonomisi olduğunu hatırlatan Çağlayan, Ar-Ge harcamalarının milli gelir oranı içindeki payının artırılması için inovasyonun vazgeçilmez olduğunu söyledi. Yerli otomobil üretimine de değinen Bakan Çağlayan, "Bugün Türkiye'de 100 dolara üretilen bir otomobilin 56 doları yurtiçi kaynaklar, 44 doları ise ithal kaynaklarla yapılıyor. Yerli otomobile gidiş sebebimiz de otomobilin motorunun ve aktarma organlarının Türkiye'de yapılmasını sağlamak. Yerli otomobilin yerli motor ve aktarma organını koyduğumuz zaman yerlilik oranı 56 dolardan 80 doların üzerine çıkıyor" dedi.
Gemi ve Yat ihracatında usul değişti
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi ise sektöre ilişkin değerlendirmeler yaparak dünyada artık ticaret usülünün değiştiğini, gemi ve yat ihracatında da müşteri odaklılığın çok önemli hale geldiğinin altını çizdi.
Türk gemi ve yat inşası sektörünün Güney Kore'yle yarış halinde bulunduğunu hatırlatan Büyükekşi, sektör paydaşlarının özgün ve kaliteli tasarımlarla dünyadaki rakiplerinin önüne geçebileceğini belirterek, "Sektör 2008 yılında gerçekleştirdiği 2,6 milyar dolarlık ihracatla, dünyada dördüncülüğe yükseldi. Sektörün bu atılımı, küresel kriz nedeniyle frenlendi. Ancak sektör güçlü adımlarla yoluna devam ediyor. Gemi ve yat sektöründe AB'nin payı yüzde 40'a yakın. Dolayısıyla AB'deki kriz, sektörün ihracat rakamlarına doğrudan yansıdı. AB ülkelerindeki toparlanmayla birlikte ihracatın toparlanmasını ve tekrar yükselişe geçmesini umuyoruz. Sektörümüzün 2023 yılında 10 milyar dolarlık ihracat hedefini yakalayabilmesi için tasarım, Ar-Ge, inovasyon ve marka atılımına ihtiyacı var" şeklinde konuştu.
Kendi tasarımımız olan gemileri dünyaya satıyoruz
Ödül töreninde söz alanlardan biri de İMEAK Deniz Ticaret Odası Başkanı Metin Kalkavan oldu. Kalkavan, Bakan Zafer Çağlayan’a sektörün kötü günlerinde yanlarında olduğu için teşekkür ederek “Kendi otomobilimizi elbette yapacağız. Fakat biz gemilerde kendi dizaynımızı yapıp dünyaya ihraç eden ülkeyiz. Avrupa’ya Amerika’ya dünyanın bütün gelişmiş ülkelerine kendi dizayn ettiğimiz gemileri satıyoruz. Bu yüzden sektöre önem verilmesi gerekiyor” dedi. Denizcilik eğitiminin sektörü ileriye taşıyacağını da dile getiren Kalkavan “Türkiye’de denizcilik eğitimi alan 28 bin öğrenci var. Tüm Avrupa’yı toplasanız bu kadar öğrenci etmez. Bu kadar değerli eğitim kadrosuyla daha güzel işler çıkacağı kesin. Geleceğin armatörleri denizcileri ile çok iyi bir nesil geliyor. Bugün de burada çok güzel projeler gördüm. Ödül alsın almasın tüm gençleri tebrik ediyorum” ifadelerini kullandı.
Norveç’e gemi yapılıyor…
Ödül töreninde konuşan İGYİB Başkanı Başaran Bayrak, Türk gemi ve yat sanayinin son yıllarda irtifa kaybetmesine rağmen, sektörün toparlanmaya başladığını ve dünyada söz sahibi ülkeler arasındaki yerini koruyacağına inandığını söyledi. Bayrak, halen 5 tersanede savunma sanayisine hizmet verildiğini, 13 tersanede de 25 projeyle Norveç’li müşterilere, ayrıca bazı tersanelerin de farklı ülkelerle kontratlar yaptıklarını bildirdi.
Sektörün geçen yıl 811 milyon dolar olan ihracatının bu yılın ilk 6 ayındaki büyüme dikkate alındığında 2013’ü yüzde 20 artışla bir milyar dolarlık ihracatla kapatmayı öngördüklerini kaydeden Bayrak şöyle konuştu; “Türk ihraç ürünlerinin kilogram fiyatı 1.5 dolar seviyelerinde iken, Almanya gibi 4 – 4,5 dolardan satılmasını hedefliyoruz. Gemi ve yat sektörünün dış satışının kilogram başına fiyatı ise ürününe göre 10-50 dolar arasında değişiyor. Bu da bizim doğru hedefe yöneldiğimizi gösteriyor. 2023 yılında da sektör olarak 10 milyar dolarlık ihracat hedefimize ulaşmak için tasarım yönümüzü, Ar-Ge’yi ve inovasyonu geliştirmeliyiz. Bu nedenle düzenlediğimiz yarışmamızla ülkemizin marka değerini ve imajını kendi tasarımız olan ürünlerle yükseltebiliriz.”
Bu arada Deniz Haber Ajansı tarafından sektörün nabzını tutmak için çıkarılan Ulaşım Online Dergisi ile Turkish Maritime ve Ulaştırma gazeteleri ödül törenine katılanlar tarafından çok beğenildi.
