Bir asırdır denizci olan Dadaylılar’ın dördüncü kuşak temsilcisi Metin Şener’e göre denizcilik piyasalarında bugün yaşanan sıkıntının sorumluları spekülatörler, kendi tabiriyle ‘deniz maskaraları’.
Piyasa iyiyken sektöre yatırım yapıp krizde gemileri bırakıp kaçanları deniz maskaraları olarak niteleyen Şener, “Armatörlüğü bilmeyen ve sevmeyen yapmasın. Piyasayı alt üst yapıyorlar, sıkıntısını gelenekçi denizcilik aileleri çekiyor” ifadelerini kullandı.
Perşembe Rotası'nın haberine göre 25 yılı aşkın denizcilik tarihine sahip Dadaylılar’ın kötü fırtınaların olduğu denizcilik sektöründen çıkmaya niyeti yok. ‘Tek bildiğimiz iş gemi armatörlüğü’ diyor Metin Şener ve ekliyor: ‘Çok sıkıntı ve stresi var ama bu işi çok seviyorum. Piyasalar düzeldiğinde büyümeye devam edeceğiz.’’
Aile şirketi olan Dadaylılar’ın geçmişi çok daha eskilere dayansa da bilinen tarihçesi 1875’de başlıyor. Asırlık şirkettin dümeninde bugün 4.jenerasyon var. Şirket, 50 yıl önce ağaç motorlu teknelerle Marmaris, Bodrum ve Fethiye başta olmak üzere Akdeniz’e yolcu ve yük taşımacılığı yapıyordu. Geçmişte bölgenin tek ulaşımının denizyolu olduğunu hatırlatan Metin Şener, ‘‘Üç tane ağaç motorlu tekne vardı. 150-240 ton taşıma kapasiteleri bulunuyordu. Babam ve amcamlar o bölgeye 40 yıl taşımacılık yaptılar’’ dedi.
Dadaylılar Denizcilik olarak bugün dört gemiden oluşan bir filo işlettiklerini söyleyen Metin Şener, ‘‘Piyasaların iyi olduğu dönemde inşaat gibi farklı sektörlere girmemiz söylendi. Fakat gemiden başka birşeye yatırım yapmadık. Bir tek Yalova bölgesinde tersane için yer aldık fakat kriz olunca durdurduk. Yaptığımız işle alakalı olduğu için orayı satmadık. Krizin geçmesini bekliyoruz. Çünkü orası bizim yaptığımız işin bir parçası sayılır’’ diye konuştu.
‘Gemilere duygusal bakıyoruz’
Kriz öncesinde büyüme planları olduğunu dile getiren Şener, şunları söyledi: ‘‘Filomuzdaki gemiler 2.200 dwt, 3.500 dwt. 5.500 dwt ve 11.700 dwt. İkinci bir hedefimiz vardı fakat kaporaları yakarak iptal etmek zorunda kaldık. Armatörlükte büyümeye niyetliyiz. Çok sıkıntı ve stresi var ama bu işi çok seviyorum. Son geminin çocuğum gibi herşeyiyle tek tek ilgilenmişimdir. Gemilere biraz duygusal baktığımız doğrudur.’’
Yabancı banka faizi artırdı
Krize borçlu yakalanan armatörlerden olduklarını dile getiren Şener, “11.700 dwt’lik son gemimizi yaparken krize yakalandık. Çok zorlandık fakat gemi tamamlayarak servise aldık. Yabancı finans kuruluşu faizi libor artı 1.40’tan libor artı 3.5’e çıkardı. Gemiyi yarım bırakmak istemedik ama gemimizi yüzde 15 daha fazlaya mal etmiş olduk” açıklamasını yaptı.
‘Armatörlüğün havası kalmadı’
Piyasaların 2008 yılından buyana aynı seviyede devam ettiğine dikkat çeken Şener konuşmasını şöyle sürdürdü: “Ne yükseliyor ne de düşüyor. Gerçi düşecek seviyesi kalmadı. İki gemimizin borcu olmadığı için bir nebze daha rahatız. Bugün borcunuz yoksa ve gemileriniz masraf çıkarmıyorsa maliyetleri rahatlıkla çıkarır ve az çok da kazanırsınız. Fakat banka borcunuz varsa bugünkü piyasada kazanmanız mümkün değil.”
Dört kardeşin özveriyle çalıştığını ve bunun şirketi ayakta tutan unsur olduğunu dile getiren Şener, “Hepimiz kaptan veya mühendisiz. Sadece unvanımız armatör. Armatörlüğün de artık eski havası yok zaten. Hep tulum giyip gemilerin başındayız. Özveriyle çalışmazsanız, sevmezseniz bugün armatörlük yapamazsınız” yorumunu yaptı. Denizciliğe spekülatif amaçlı giren yatırımcıların sektöre zarar verdiğini dile getiren Şener, “Ben onlara deniz maskarası diyorum. Çünkü piyasalar iyiyken sektöre yatırım yapıyorlar, kazanıyorlar fakat krizde gemileri borçlarıyla bırakıp gidiyorlar. Bir broker tanıdığım, piyasalar iyiyken 4-5 gemi aldı fakat bankalar sıkıştırınca bazısını hurdaya sattı, bir kısmını da denizde bırakıp gitti” dedi.
Türk bayrağından vazgeçmiyor
Filoda dört gemi olduğunu ve dördünün de Türk bayrağı taşıdığını söyleyen Metin Şener, “Tüm zorluklarına rağmen Türk bayrağında gemi çalıştırmaya devam ediyoruz. Yabancı bayraklı gemilerin maliyet avantajı bize göre çok fazla.
Karadeniz ve Akdeniz çanağında çalışıyoruz. Türk limanları arasında çok fazla çalışmıyoruz. Türk limanları arasında taşıdığımız yük miktarı, toplam işlem hacmimizin yüzde 5’i bile değildir” açıklamasını yaptı.
‘Tornacılıktan geliyorum’
Ağaç motor ve gemi üstünde büyüdüğünü söyleyen Şener, mesleğe başlılığını şu sözlerle dile getirdi: “Gemicilikten başlayıp, çalıştırarak imtihanlarına girerek kaptanlık ehliyeti aldım. Gemileri ilk sefere çıkacağımız zaman ben giderim.
Tornacılıktan geliyor olmam bugün şirketi devam ettirmemde en az yüzde 50 katkısı olduğunu düşünüyorum. Çünkü kesinlikle işi başkasına güvenip bırakamıyacağınız bir piyasa yaşıyoruz. Zaman zaman gemiyle sefere çıkarım.”
