Türkiye’de son yıllarda birçok göl ve su kaynağında yaşanan kuraklık, Salda Gölü’nde de derinden hissediliyor. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, yaptıkları araştırmalarda gölün yaklaşık 44 kilometrekare olan yüzey alanının, son 5 yılda 41 kilometrekarenin çok altına düştüğünü açıkladı.
Mars’a benzer jeolojik yapısıyla ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) de çalışma yürüttüğü göl, beyaz kıyılardan turkuaz sığlıklara ve lacivert derinliklere ulaşan renk paletiyle yoğun ilgi görüyor. Bu da Salda’yı bir çıkmaza sürüklüyor. Asfalt yollar, yoğun insan faaliyetleri ve kirlilik nedeniyle canlı organizmaların oluşturduğu beyaz adacıklar kararıyor. Göl havzasındaki yeraltı suları da vahşi sulamada kullanılıyor.
DERİNLİK 180 METRENİN ALTINA İNDİ
184 metrelik su seviyesiyle Türkiye’nin en derin 3’üncü gölü olan Salda’nın huni benzeri yapıda olduğunu anlatan Dr. Kesici, “Bu nedenle kıyılardaki su kayıpları oldukça fazla. En derin yeri 180 metrenin oldukça altına düşmüşken, bazı kıyı kesimlerde su izleri bize gölün bazı bölümlerde 16 metrenin üzerinde azalmalar olduğunu göstermektedir. Önceki yıllarda gölde biyokimyasal reaksiyonlar sonucu gölün bilhassa kıyı kesimlerinde çok yoğun oluşan manyezit sınırı ile göl kıyı sınırı arasında kuruyan, kararan alanlar arasında yer yer 20-50 metreyi aşan kurumuş, derin yarıkların olduğu geniş alanlar belirlenmiş ve belgelenmiştir” diye konuştu.
ÇÖKMELER OLABİLİR OBRUK TEHLİKESİ VAR
Kuruma ve çekilmelerin hava ve topraktaki nemin azalmasına da neden olduğunu söyleyen Dr. Kesici, göl havzasında tahribatlara da dikkati çekti. Salda Gölü’nün asfalt yol yapımı, göl havzasındaki çok sayıda sondajla yeraltı su kaynaklarının vahşi sulamada kullanılması gibi büyük sorunlar yaşadığını ifade eden Dr. Kesici, “Salda’nın toprak yapısı göz önünde tutulunca, önlem alınmadığında ileride İç Anadolu’daki gibi obruk oluşumları görülebilecektir. Salda toprağı gerek yapısı, gerekse neminin azalmasıyla âdeta çürümekte” dedi.
KİRLİLİK VE KURAKLIĞIN NEDENİ İNSAN BASKISI
Salda Gölü’nün sadece üzerine düşen yağmurla beslenebildiğini belirten Dr. Kesici, şunları söyledi: “Gölde yaşanan su çekilmeleri, kurumalar ve kirlilik gibi sorunların nedenine bakıldığında, son 50 yıllık yağış verilerine göre iklim krizinin etkisi çok azdır. Gölü besleyen tüm derelerin üzerinde gölet bulunması, göle yüzey akışının çeşitli yöntemlerle engellenmesi, yeraltı suyunun aşırı çekimi gölün en önemli sorunları. Aşırı sondaj, yüzey akış engeli, insanın turizm- tarım baskısı kirlilik ve kuraklığın ana sebebi.”
DENİZ HABER AJANSI
