MARMARAY HIZ KAZANDI

İstanbul’un rüya projesi Marmaray Tüp Geçiş Projesi hız kazanmaya başladı. Boğaz’ın 56 metre derinliğine yerleştirilecek tüp tünellerin imalatında kullanılacak iki dev havuzun inşasında son aşamaya gelindi.

Deniz dibi taramaları olarak adlandırılan hafriyat çıkarma çalışmalarında ise bugüne kadar yüz bini kirli olmak üzere, 1 milyon 100 metreküp hafriyat çıkarıldı. Bugüne kadar çıkarılan hafriyatların temiz olarak adlandırılan kısmı Marmara Denizi’nin ortasındaki Çınarcık Çukurluğu’na kontrollü olarak döküldü. Kirli hafriyat ise Tuzla’daki özel bir alana naklediliyor. Boğaz’ın dibinde 5 bin 300’e yakın noktada dip taramaları çerçevesinde zemin sağlamlaştırma ve temizlik çalışması yapılıyor. Bazı noktalarda beton enjekte edilerek tüplerin yerleştirileceği güzergâhlar sağlamlaştırılıyor.

Anadolu ve Avrupa yakalarında toplam 12 kilometrelik yeraltı kazılarını yapacak tünel kazma makinelerinin bu ay testleri yapılacak. Dördü Japonya’da biri Kanada’da inşa edilecek makineler yeraltına indikten sonra köstebek gibi dev tünellerin tamamını kazacak. Projenin koordinasyonunu yapan Ulaştırma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Kaptan Barış Tozar’la asrın projesi Marmaray’ı konuştuk.

Marmaray’da son durum nedir?

Marmaray Projesi, Mühendislik ve Müşavirlik Hizmetleri, Demiryolu Boğaz Tüp Geçişi Tüneller ve İstasyonlar, Gebze-Haydarpaşa, Sirkeci-Halkalı Banliyö Hatlarının İyileştirilmesi, İnşaat, Elektrik ve Mekanik Sistemler, Yeni Araçların Temini olmak üzere dört bölümden oluşuyor.

Projenin birinci kısmı olan Mühendislik ve Müşavirlik hizmetleri tamamlandı. 1999 yılında Japonya Uluslararası İşbirliği Bankası (JBIC) ile imzalanan Kredi Anlaşması ile Marmaray Projesinin ihale çalışmalarına başlandı. İlk olarak 1999-2001 yılları arasında Mühendislik ve Müşavirlik Hizmetleri ihalesi gerçekleştirilerek 2002 yılı Mart ayında Müşavir Firmanın ihale çalışmalarına başlanması sağlandı.

Marmaray Projesinin 2. kısmı olan Demiryolu Boğaz Tüp Geçişi Projesi ihale süreci 2003 yılında başlatıldı ve 2004 yılı Mayıs ayında tamamlanarak Yüklenici firma ile sözleşme imzalandı. 9 Mayıs 2004 tarihinde de Sayın Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından temeli atılan Marmaray Projesinin inşaat faaliyetleri başladı. 56 ayda tamamlanması planlanan bu kısım 3 adet yer altı derin istasyon (Üsküdar, Sirkeci, Yenikapı), 1 adet yüzey istasyonu (Kazlıçeşme), batırma tüp tünelleri, yaklaşım tünelleri ve havalandırma binasından meydana gelmektedir.

Boğaz’ın altından geçen batırma tünellerinin uzunluğu ne kadar olacak?

1387 metre uzunluğundaki batırma tünel kesimi 11 adet tünel biriminden oluşmaktadır. Bu birimler, Tuzla’da inşa edilen kuru havuzlarda prefabrik olarak inşa edilmektedir. Her birim, birbirine bağlı yan yana iki adet dairesel ikiz tüp tünelin eşzamanlı olarak inşa edilmesi ile oluşturulacaktır. Birimler tamamen kapalı olarak inşa edilecektir. Tünel birimlerinin batırılacağı Üsküdar-Sarayburnu Boğaz kesimine 41 km. uzaklıkta bulunan Tuzla’da inşası tamamlanan birimler römorkörler tarafından yüzdürülerek batırma noktasına getirilecek ve burada ileri teknoloji kullanılarak batırılacaktır.

Kız Kulesi açıklarında yüzeyde bir çalışma başladı. Bu çalışmanın detayları tam olarak nedir?

Batırma Tünel yatağında detaylı zemin etütleri ve sondajlar yapılmış, bunun sonucunda da Üsküdar kıyı kesiminde zemin iyileştirme yapılmasına karar verilmiştir. 2005 yılı Ağustos ayında başlatılan zemin iyileştirme çalışmaları kapsamında zemine kolonlar halinde beton enjekte edilerek zeminin direnci artırılmaktadır.

Tünel birimlerinin koyulacağı deniz yatağı, birimlerin tamamen gömüleceği şekilde yaklaşık 10 m. derinliğinde kazılacak ve dayanıklı malzemeler ile tesviye edilecektir. Daha sonra tünel birimleri yerleştirilerek çevresi yine kaya malzeme ile kapatılacak ve bunun da üzerine beton dökülecektir. Böylece tünel tamamen deniz tabanına gömülmüş olacak ve deniz suyu ile ilişkisi kesilmiş olacaktır.

Tünel açma makinelerinin özelliği nedir?

TBM (Tünel Açma Makinesi) makineleri tünel kazısını ve tünel kaplamasını aynı anda otomatik olarak yapan ve diğer tekniklere göre çok daha hızlı ilerleme sağlayan teknoloji harikası araçlardır. Yaklaşım Tünelleri TBM (Tunnel Boring Machine), NATM (New Austria Tunnel Method) ve aç-kapa olmak üzere 3 farklı teknikle inşa edilecektir. TBM tünelleri ismini kullanılan makineden almaktadır. Projede toplam 5 adet TBM kullanılacaktır. Bunlardan 4 tanesi Japonya’dan, 1 tanesi de Kanada’dan getirilecektir. Yüklenici tarafından Japonya’da sipariş ile yaptırılan TBM’lerden 2 tanesinin testlerine bu ay başlanacak ve bu yılın sonunda Türkiye’ye getirilerek çalışmalara başlanacaktır.

Bu kısımda inşa edilecek istasyonlardan Üsküdar, Sirkeci ve Yenikapı istasyonları derin yer altı istasyonlarıdır. Sirkeci istasyonunun yüzeyden derinliği yaklaşık 46 metre olacaktır ve tamamen yer altında delme teknikle inşa edilecek olup sadece çıkış yapılarının inşa edileceği alanlarda yüzey kazıları yapılacaktır. Üsküdar istasyonunun yüzeyden derinliği yaklaşık 30 metre derinlikte aç-kapa metodu ile inşa edilecektir. Yenikapı istasyonu TCDD trenleri ve metro ile entegrasyonu sağlayan bir transfer istasyonu olacaktır ve yüzeyden derinliği yaklaşık 18 metredir. Bu kesimin son istasyonu olan Kazlıçeşme istasyonu surların dışında mevcut Kazlıçeşme bölgesinde yüzeyde inşa edilecektir.

Marmaray projesinin başlaması ile birlikte Boğaz trafiğinde ne gibi bir düzenleme yapıldı? Proje Boğaz geçişlerine engel teşkil ediyor mu?

Marmaray projesinin su üstü ve su altı çalışmaları başladıktan sonra Kıyı Emniyeti ile koordineli bir çalışma başlatıldı. Marmaray projesi ekseninde VTS ile Boğaz geçişleri çerçevesinde bir sistem oluşturuldu. Bu sistem sayesinde Boğaz gemi geçişlerinde bir aksama oluşmadı. Geçen seneki verilere baktığınız zaman Boğaz geçişlerinde bir düşüş görülmüyor. Yani kısacası Marmaray, Boğaz gemi geçişlerini engellemedi.

Rakamlarla Marmaray

Toplam uzunluk: 13.558 m.

Batırma tünel uzunluğu: 1.387 m.

Yaklaşım tünelleri uzunluğu: 12.171 m.

Batırma tünel birimi (segment): 11 adet

Maksimum derinlik (su yüzeyinden): 60 m.

Batırma tünel yüksekliği: 8.6 m.

Batırma tünelin genişliği: 15.3 m.

Kaynak:Recep Canpolat-Akşam Gazetesi

http://www.aksam.com.tr/haber.asp?a=7812,11