Balık avlarken martı yakalıyorlar
Üzerinde 1200 olta iğnesi olan paragat adlı balıkçılık aleti diğer deniz canlıları için bir tuzak oluyor. Paragatla balık avlanırken istenmeden martı, deniz yıldızı, deniz kaplumbağası gibi canlılar da yakalanıyor...
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi'nden Dr. Alkan Öztekin, hedef dışı av olarak değerlendirilen deniz kaplumbağalarının Kuzey Ege'de, Haziran 2011-Temmuz 2012 ayları arasında 0-50 metre derinliklerde paragat takımları kullanılarak yakalandığını söyledi.
Öztekin, paragatla 1200 olta iğnesi atılarak 95 adet birey avlandığını, avcılık sonucunda 5 farklı türden 47 bireyin hedef tür olarak yakalandığını belirterek, ''Buna karşın 18 farklı tür ve 48 adet birey de hedef dışı av olarak yakalandı. Hedef dışı avlar arasında nesli azalmakta ya da koruma altında olan türlerden 2 deniz kaplumbağası da yer aldı. Bu canlı türlerinin ve miktarlarının belirlenmesi, balıkçılık yönetiminde hesaba konulmayan ölüm oranlarının tespitinde oldukça önem arz etmektedir'' dedi.
Balıkçılıkta hedef dışı av konusunun oldukça eski ve önemli bir kavram olduğuna işaret eden Öztekin, ''Temel olarak dünya balıkçılığının hızlı bir gelişme sürecine girmesi, ticari balıkçılıktan etkilenen deniz memelileri, deniz kuşları ve deniz kaplumbağası popülasyonları üzerindeki korumacı çevresel hareketlerin artmasıyla, hedef dışı av konusu daha da önemli bir hal almıştır'' diye konuştu.
Öztekin, paragat takımlarıyla su ürünleri avcılığında, hedef olarak belirlenen türlerin avcılığı yanında istenmeden avlanan türlerin de balıkçılık yönetimi açısından ciddi bir sorunu oluşturduğunu ifade ederek, şöyle konuştu:
''Yönetim çalışmalarının sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi ve sürdürülebilir bir balıkçılık sağlamak için öncelikle hedef dışı av oranının mümkün olduğunca azaltılması ve av araçlarının hedefe yönelik avcılık yapabilecek şekilde dizayn edilmesi gerekiyor. Bu amaç doğrultusunda kullanılan av araçlarının hedef dışı av oranlarının belirlenmesi gerekli. Balıkçılık yönetiminde oldukça önemli olan hedef dışı avlar arasında, nesli azalmakta ya da koruma altında olan türlerden caretta caretta bireyleri, Bern Sözleşmesi ve CITES (The Convention for the International Trade in Endangered Species) ile koruma altına alınmıştır.''
Paragat takımlarında da diğer av araçları (trol, uzatma ağları) kadar yoğun olmasa da hedef dışı avla ilgili önemli sorunlar bulunduğunu, çalışmalarındaki hedef dışı av miktarındaki fazlalığın dikkat çektiğini anlatan Öztekin, şunları kaydetti:
''Paragat takımlarıyla yapılan avcılıkta martı, deniz yıldızı, yılan yıldızı, deniz kaplumbağası, deniz kalemi, mıgri, müren, vatoz, kedi ve köpek balıkları gibi nesli azalmakta ya da koruma altında olan türler yakalanabilmektedir. Bu türlerin büyük bir kısmı ekonomik değeri olmayan ve 'ıskarta' denilen türlerdir. Bu türlerin avcılık sonrasında kösteklerin kesilmesiyle denize salınarak yaşamaları sağlanabilmekte. Bu da kullanılan paragat takımlarının diğer av araçlarına kıyaslandığı zaman ekosisteme daha az zarar verdiğini göstermektedir. Ancak bu durum her zaman geçerli olmamaktadır.''
Öztekin, deniz kaplumbağası gibi avlanan canlıların ağzındaki kanca çıkarılmadığı taktirde, denize bırakılsalar dahi bir süre sonra öldüğüne işaret ederek, ''Bu da konunun önemini belirtmekte ve gerekli tedbirler alınmadığı takdirde ciddi sorunları beraberinde getireceğini göstermektedir. Vakit geçirilmeden paragat takımlarında hedef dışı av miktarını azaltmaya yönelik geleneksel yöntemler yerine yeni teknikler uygulanarak türe özgü avcılık yapan av araçları desteklenmelidir'' diye konuştu.
