Gemi söküm sanayicileri ile çevrecilerin buluşmasıAğustos ayında sökülmek üzere Hollanda'dan Türkiye'ye getirilen Otopan gemisinin geri gönderilmesi konusunda çıkan tartışmalarda karşı karşıya gelen Tehlikeli Gemi Sökümü Önleme Girişimi ile gemi söküm sanayicileri DÜNYA Gazetesi’nin denizcilik eki Perşembe Rotası ve DenizHaber Ajansı’nın düzenlediği panelde aynı masada buluştular. Tehlikeli Gemi Söküm Önleme Girişimi Dönem Sözcüsü Ertuğrul Barka'nın gemi söküm bölgesinde işçi ve çevre sağlığı açısından tehlikeli çalışmalar yapıldığı konusundaki kaygılarını gidermeye çalışan Gemi Söküm Sanayicileri Derneği İkinci Başkanı Mustafa Erdil, çevrecileri gemi söküm bölgesinde inceleme yapmaya çağırdı.DÜNYA Gazetesi'nin denizcilik ve lojistik sektörlerine yönelik yayını 'Perşembe Rotası'nın DenizHaber Ajansı işbirliği ile Makina Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Tepekule Kongre ve Sergi Merkezi'nde düzenlediği 'Türkiye'de Gemi Söküm Sanayi' konulu panelde, gemi söküm sanayicileri, akademisyen ve çevreciler aynı masa etrafında buluştu.Gemi Söküm Sanayicileri Derneği’nin sponsorluğunu yaptığı toplantıda Ağustos ayında sökülmek üzere Hollanda'dan Türkiye'ye getirilen Otopan gemisinde bulunan asbest miktarı konusunda çıkan tartışmalarda karşı karşıya gelen gemi söküm sanayicileriyle Tehlikeli Gemi Sökümü Önleme Girişimi Temsilcisi arasında söküm faaliyetlerinin çevre ve ekolojik sisteme en az zarar verecek şekilde yapılması gerektiği konusunda görüş birliği oluşurken, gemi söküm sanayicileri Türkiye'deki tek gemi söküm merkezi olan Aliağa'da uluslararası standartlarda çalıştıklarını göstermek için tüm çevrecileri tesisleri görmeye davet ettiler. Panel öncesinde konuşan Denizcilik Müsteşarlığı Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürü Sami Kabaş, gemi söküm sektörünün çevreye etkilerini azaltmak konusunda tüm dünyada sorun yaşandığını belirtti. Kabaş, BM Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün (IMO) inşa edilen geminin  ekonomik ömrü tamamlandığında ne olacağını tanımlamaya çalıştığını kaydetti. Türkiye'nin de bu çalışmalara katıldığını anlatan Kabaş, "Çevreyle ilgili sorun oluşturmadan veya çevreye verilecek zararı bertaraf ederek bu iyi yapmak durumundayız. Gemi söküm sektörü bir doğum gibidir. Gemi sökümünü geri dönüşüm olarak değerlendirmek zorundayız. Bu konuda bir mevzuat boşluğu var. Gemi söküm sanayinin nasıl yapılacağı konusunda müsteşarlığımızın ortaya koyduğu mevzuatı inceleyen IMO, çalışmalarında bunu temel almayı kabul etti. Biz Türkiye'de gemi sökümünde daha iyi önlemlerin neler olacağı konusunda sürekli çalışma içindeyiz. Ülkemizin hayrına olan düzenlemeleri özümseyeceğiz. Aliağa’daki gemi söküm faaliyeti nasıl daha iyi olur? Sürekli bunun araştırması içindeyiz” dedi.Türkiye’deki gemi inşa sanayi hakkında da bilgi veren Kabaş, “Demir-çelik endüstrisinin vazgeçilmez bir parçası olan gemi inşa sanayiinde temel girdi olan sac ithal ediliyor. Bu ürünü ne kadar yurtiçinden sağlarsak o kadar avantajlı oluruz. Geçmişte 5 bin ton gemi sacı üretiyorduk. Bu da küçük gemi yapımında kullanılıyordu. Bunun için 3.5 yıl önce önemli adımlar atıldı. Erdemir’de yeni haddehane kuruldu. Yıllık 500 bin ton sac üretim kapasitesine sahip olan tesisin kapasitesi 1 milyon tona kadar çıkabilecek. İskenderun Demir Çelik’in 2007’de devreye girecek sac üretim tesisinin kapasitesi de 3 milyon ton olacak” şeklinde konuştu. Cerit: “Gemi sökümü denizciliğin vazgeçilmez süreci”Denizcilerin geminin ilk kez kızaktan denize indirildiği anda duygulandığı gibi geminin ekonomik ömrünü tamamladığı ölüm anıyla da ilgilenmesi gerektiğini söyleyen Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik İşletmeciliği ve Yönetimi Yüksek Okulu Müdürü Prof. Dr. Güldem Cerit, öğrencilerine navlun pazarı, ikinci el gemi pazarı, birinci el gemi pazarının yanı sıra denizcilikteki dördüncü süreç olarak da gemi söküm pazarını öğrettiklerini belirterek, “Bunlar denizcilikte birbirini tamamlayan süreçlerdir. Gemi sökümü denizciliğin olmazsa olmazlarından birisidir. Ama çevre sağlığı açısından bakıldığında sektöre hep tereddütle bakılıyor. Gemiyi kızaktan indirince duygulanıyoruz, tüm aşamalarında iyi oluyor da ölünce ne yapacağız? Başka ülkeler söksün demek evrensel yaklaşım olmaz. Gemi Afrika'da sökülünce çevreye zarar vermeyecek mi?” dedi. Paneli yöneten Dünya Gazetesi Yazarı Dr. Rüştü Bozkurt da, düşüncenin doğduğu İyonya topraklarında gemi söküm sektörünü tartışmaya açtıklarını belirterek, "Sektörün servet yaratma katkısını uygarca tartışabilmeliyiz. Kalkınmanın sırrı işleyen kurumlar yaratmaktır. Gemi sökümü potansiyel bir alansa ve bir toplum bunu tartışmıyorsa o ülkenin gelişmesi zordur. Toplantıya katılanlar buradan birbirini daha iyi anlayan, algılayan kişiler olarak ayrılmalı. Amaç bağcıyı dövmek değil üzüm yemek olmalı. Böylece toplantı amacına ulaşmış olacaktır" dedi. Kandemir: "Ciromuzun yüzde 30'unu insan ve çevre sağlığına ayırıyoruz”Panelde konuşan Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Meclis Üyesi Akın Kandemir, Aliağa'daki gemi söküm tesislerinde en önemli şeyin can güvenliği olduğunu belirterek, bölgede elde edilen cironun yüzde 30'unu çevre ve insan sağlığı için yapılacak yatırımlara ayrıldığını vurguladı. Kandemir "ILO, IMO ve uluslararası kuruluşların denetimine açığız. Mesleki eğitim, katı atık yönetimi çalışmalarını yürütüyoruz. Aliağa’da dünyanın en büyük gemi söküm merkezlerinden birinde çalışıyoruz" dedi.Tehlikeli Gemi Sökümü Önleme Girişimi Dönem Sözcüsü ve Kimya Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Ertuğrul Barka, Türkiye’de sadece Türk deniz ticaret ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nın filolarındaki gemilerin sökülmesini istediklerini söyledi. Türkiye'yi geri kazanmaya çalıştıklarını belirten Barka, “Herkes kendi gemisini söksün. Türkiye'de çevreyi yoğun kirleten, su ve enerji tüketimi fazla olan yatırımların yoğunlaştığını görüyoruz. Dünyada gemi söküm sanayi Çin, Hindistan, Bangladeş, Pakistan ve Türkiye'de yapılıyor. Kimsenin çöpünün burada sökülmesine taraf değiliz” şeklinde konuştu.  Aliağa’da 25 gemi söküm firması bulunduğunu, buradaki çalışma ve çevre koşullarının kötü olduğunu savunan Barka, bölgede acilen iyileştirme yapmak gerektiğini kaydetti.Akten: "Etkili önlemler alınmalı"Dünyada 7 milyar ton yükün taşındığını söyleyen İstanbul Üniversitesi Deniz İşletmeleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Necmettin Akten, gemi sökümcülüğün krizini gariban olarak nitelediği az gelişmiş ülkelerin yaşadığını söyledi. Avrupa'nın kimya endüstrisinin atıklarını da yakın zamanda Türkiye'de geri dönüştüreceğini ileri süren Akten, şunları söyledi: "Gemi söküm konusunda politikaları sonuna kadar takip ederek, kalıcı önlemler almalıyız. Sektörden korkmamıza gerek yok. Türkiye hazırlıklar yaptığı sürece karlı çıkacaktır. Ama ulusal çıkarları korumak için çevrecilerin görüşüne de kulak verilmeli". Toplantının büyük yararını gördüğünü anlatan Akten, gemi sökümcülüğü görev yaptığı üniversitede de işlemeyi düşündüğünü anlattı.Erginer:"Çevreye duyarlı yeşil pasaportlu gemiler geliyor"Denizcilik sektöründe emniyet kültürünü yerleştirmek gerektiğini ifade eden Gemi Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Emrah Erginer,  “Uluslar arası Denizcilik Örgütü gemilerin daha rahat sökülmesi ve çevreye zarar vermemesi için gemi mühendislerinden çevreye zarar vermeyen malzemelerin kullanılmasını istiyor. Üretilecek yeni gemilerin, tamamı çevreye zarar vermeyen malzemeden yapılmasını ve inşa aşamasında sökümüyle ilgili planları bulundurmasını öngören yeşil pasaportlu olması tasarlanıyor. Biz de örneğin artık gemide asbest değil cam yünü kullanıyoruz” bilgisini verdi.  Türkiye’nin gemi söküm sanayinde bir strateji belirlemesi gerektiğine dikkat çeken Erginer, “İngiltere’de 100 sayfalık strateji belgesi hazırlandı. Biz de bir strateji belgesi hazırlamalıyız. Artık ülkemizin kurallara uymak zorunda kalan bir ülke konumundan çıkıp, kural koyan ülke noktasına gelmesi lazım. IMO’nun hazırladığı yönetmelikte söz sahibi olmalıyız” görüşünü dile getirdi.Gemi söküm ve demir-çelik sektörlerinin çevreye verdiği zararla ilgili geniş bir doküman sunan, günlük yaşamda kullanılan zararlı maddelerle ilgili genel bilgilendirme yapan Dokuz Eylül Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Ydr. Doç.Dr. Enver Küçükgül, Otopan gemisiyle beraber Türkiye’deki çevre bilincinin uluslar arası alana yansıdığını kaydetti. Küçükgül, Türkiye'nin evsel atıkların ayrıştırılarak toplanmasını başarmadan tehlikeli atıkları toplama ve bertaraf etme konusunu çözemeyeceğini ileri sürdü. Küçükgül, "Yasalar yeni çevre teknolojilerine göre düzenlenmeli. Birçok sorun buradan kaynaklanıyor. Alınacak önlemler de daha üst noktada olmalı. Yönetmelikler giderek rafine hale geliyor. Çünkü çevre, yeni kimyasal maddelerin tehdidi altında” dedi.Gemi söküm sanayicilerinden çevrecilere davet Panelden sonra söz alan Gemi Söküm Sanayicileri Derneği İkinci Başkanı Mustafa Erdil, Aliağa Söküm Tesisleri'ndeki eksikleri kısa sürede tamamladıklarını, bunu kamuoyuna göstermeye hazır olduklarını söyledi. Erdil, gemi söküm sanayicileri olarak 5 yıl içinde gerçekleştirmek istedikleri çok önemli hedeflerinin bulunduğunu, gemi inşa projeleri üzerinde çalıştıklarını belirtti.  Faaliyetlerinin uluslararası standartlarda olduğunu aktaran Erdil, gemilerden uzman kişiler tarafından sökülen ve yasal prosedürlere uygun olarak bertaraf edilmesi sağlanan asbestten korkulmasına gerek kalmadığını iletti. Erdil, asbest sökümü konusunda Türkiye ve yurtdışından iş teklifleri aldıklarını belirterek şöyle konuştu:"Biz daha dikkatli olup hata yapmamaya çalışacağız. Örnek tesis olarak gösteriliyoruz. Bölgemizde üç firma kalite belgesi aldı. Kirlilik yaratmadan gemi sökeceğiz. Belki gemi tamir ve bakım sektörüne de gireceğiz."Gemi Söküm Sanayicileri Derneği Atık Yönetimi Sorumlusu Ersin Çeviker de, gemi söküm sanayicilerinin IMO, ILO, BASEL gibi kuruluşların yönetmelikleri çerçevesinde çalıştıklarını, hurda gemilerdeki radyasyon, gaz ve tehlikeli atıkların uluslararası standartlara uygun çalışmalarla belirlendiğini ve toplandığını söyledi. Çeviker, bu yıl Aliağa'da sökümü yapılan 65 gemiden 37,5 ton asbest çıkartıldığını sözlerine ekledi.Ege Çevre ve Kültür Platformu Sözcüsü Arif Ali Cangı da Otopan gemisinin Türkiye’ye getirilmek istenmesini skandal olarak niteledi. Toplantıda sendikacıların olmamasının büyük eksiklik olarak gördüklerini kaydeden Cangı, bölgedeki sendikalaşma oranı hakkında sorular yöneltti.DenizHaber.Com-Perşembe Rotası (Özel)