Dev operatörler, Türk limanları için yarışa girdi
Reuters Haber Ajansı, Türk limancılığındaki gelişmeleri ve konteyner operatörlerinin limanlardan yer kapma yarışını inceledi. Haberde, dünyanın önde gelen üç büyük konteyner operatörü Maersk, CMA-CGM ve MSC, Türkiye'de hizmete yeni giren ve girmesi beklenen limanlarda avantaj elde etmek ve düzenli seferlere başlamak için liman işletmecileri ile görüşmeler yürüttüğünü kaydetti.
Özellikle Doğu Akdeniz'de Irak ve Suriye gibi ülkeleri de hinterlandına alma potansiyeli taşıyan ve 2010 yılında özelleştirilen İskenderun Limanı ve SOCAR'ın İzmir'de inşa ettiği Petkim Limanı yapılan görüşmelerde ön plana çıkarken, Marmara Denizindeki limanlar da şirketlerin radarında. Özelleştirilmesi planlanan İzmir Alsancak ve Marmara'daki diğer limanlar da bu firmalar tarafından yakından izleniyor.
Türkiye'nin 2023 yılında 500 milyar dolar ihracat ve 1 trilyon doların üzerinde dış ticaret hedefi bulunurken bu hedefe uygun olarak liman ve konteyner elleçleme kapasitesini artırması gerekiyor.
Türkiye'de 2011 yılında 6.6 milyon TEU, geçen yıl ise 7.2 milyon TEU konteyner elleçlendi. Bu miktarın 2015 yılında 10.5, 2020 yılında 15.2 ve 2025 yılında 22 milyon TEU olması bekleniyor. Akdeniz bölgesinde ise konteyner hacminin 2015 yılında 2.7 milyon, 2020 yılında 4.37 milyon TEU ve 2025 yılında 6.9 milyon TEU olması bekleniyor. Ernst&Young raporuna göre; Türkiye dış ticaretinin yüzde 88'ini limanlardan yapıyor ve 2023 yılına kadar bu ticaretin ve buna uygun olarak liman kapasitesinin en az üç kat artması bekleniyor. Bu büyümeyi gören konteyner şirketleri, bu trafikten daha çok pay kapmaya çalışıyor. Dünyanın en büyük konteyner taşımacılığı şirketlerinden Danimarkalı A.P.Moller'e bağlı Maersk Line (ML) ve Safmarine Container Lines'ın (SCL) Türkiye-Temsilcisi Tom Gronnegaard, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede; "Şu anda Türkiye'de liman endüstrisi ile ilgili pek çok aktivite gündemde. İskenderun ve Petkim limanları da bunlar arasında. Ayrıca 2013 yılında özellikle Marmara'da pek çok yeni veya yenilenen ve büyüyen mevcut liman hizmete girecek "dedi. Gronnegaard, Türkiye konteyner taşımacılığı açısından 2013 yılının çok ilginç bir yıl olmasını beklediğini de söyledi. ML ve SCL olarak sektördeki gelişmeleri çok yakından takip ettiklerini ifade eden Gronnegaard, "Güneydoğu pazarını çok ilginç buluyoruz. Bugüne kadar pazara Mersin limanı üzerinden hizmet verdik. Şu anda ise İskenderun Limanı üzerinden de müşterilerimize daha iyi bir servis vermek konusunu değerlendiriyoruz. İzmir'deki Petkim limanı ile ilgili gelişmeleri de yakından izliyoruz" dedi.
'İlerleme var ama ekipmanlar hala zayıf'
Konteyner limanlarının Türkiye'de ekipman konusunda halen zayıf olduğunu da belirten Gronnegaard, "Son yıllarda biraz yatırım yapıldı ve bir miktar ilerleme gördük. Ancak halen 15-16 metre draft derinliği olan ve tüm gerekli ekipmanları ve depolama sahasını barındıran limanlar konusunda alınacak yol var" dedi
CMA-CGM, İskenderun'u gözüne kestirdi
Dünyanın önde gelen bir diğer önemli konteyner taşıma firması CMA-CGM ise yaptığı yazılı değerlendirmede, İskenderun Limanı'nın Irak'a yakınlığının önemli bir avantaj olduğunu belirterek, şunları söyledi: "Şimdilik İskenderun'a 15 km mesafede bulunan Assan Limanı'nı kullanıyoruz. İskenderun Limanı da bu liman ile aynı bölgede faaliyet gösteriyor. Bu limanın en büyük avantajı coğrafi lokasyonu. Ayrıca Gaziantep ve Kahramanmaraş gibi endüstri bölgelerine yakın. Öte yandan tabii ki Irak'a yakın. Dezavantajı ise altyapı bakımından henüz fazla gelişmemiş olması. Bölgenin sağlıklı gelişimi açısından liman ile ilgili yatırımları altyapı yatırımlarının takip etmesi gerekiyor. CMA-CGM olarak Assan limanında servise geçtiğimiz Mart ayından buyana bölgedeki gelişmelere öncülük ediyoruz." Dış ticaret taşımaları artan Türkiye'nin son yıllarda önemli bir performans gösteren ve dikkat çeken bir gelişmekte olan pazar olduğu belirtilen değerlendirmede, "2002-2011 yılları arasında ekonomisi ortalama GSYH yüzde 5.2 büyüdü. Önümüzdeki dönemde de görünüm bu şekilde devam edecek" denildi.
Mevcut ve yapımı süren Türk limanlarına ilgi büyüdü
Drewry Shipping'in Kıdemli Analisti Neil Davidson ise son dönemde konteyner taşıyan şirketlerin Türk limanlarına büyük bir ilgisi olduğunu belirterek, "Büyüme ve kar beklentileri bu ilgide önemli rol oynuyor. Öte yandan tarihsel olarak da Haydarpaşa ve İzmir gibi devletin elindeki limanları özelleştirmede yaşanan başarısızlık ve piyasanın ihtiyaçlarını yeterince karşılayamamaları nedeniyle bu tür bir ortam oluştu. Özel sektör de daha aktif bir biçimde Ambarlı, Nemrut Limanlar Bölgesi ve İzmit körfezinde birçok yeni limanlar geliştirdi" dedi.
Maersk, CMA-CGM ve MSC gibi büyük firmaların Türkiye'yi büyüme alanı olarak gördüklerini belirten Davidson, "Bu şirketlerin hemen hemen hepsi Türkiye ile ilgili" dedi. Davidson, Türkiye'nin ötesinde Irak'ı da kapsayan bir hinterlanda hitap eden İskenderun'da ise Limak Yatırım'ın özelleştirmenin yapıldığı 2010 yılından buyana limana konteyner elleçleme kapasitesini artırmak için önemli yatırımlar yaptığını söyledi. Davidson, "Şu an için limanın konteyner kapasitesi oldukça düşük amaTürkiye'nin de ötesinde bir hinterlanda hitap etmesi bakımından büyük bir potansiyeli bulunuyor. Özellikle de Irak gibi" dedi. Petkim Limanı'nın bölge ve konteyner taşımacılığı açısından büyük bir gelişme olacağına değinen Davidson, "Buranın işletmesini APM Terminals ve yerel bir firma yapacak. Bu bölgedeki yeni gelişmeler yıllarca İzmir'de yaşanan sıkışıklığa ve gemicilik şirketlerinin tecrübe ettiği düşük kaliteli servise bir yanıt niteliği taşıyor" dedi.
Kaynak: Reuters Haber Ajansı
