Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin (BOTAŞ) zaman zaman piyasada doğalgaz fiyatlarını regüle etmek adına zorunlu yaptığı çapraz sübvansiyonlara, yılbaşından itibaren son verdiğini söyledi. Dönmez, "TRGas-Hub Projesi Kapanış Toplantısı"nda enerji piyasalarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Doğalgaz sektörünün bundan sonra özel sektör eliyle büyüyeceğini, bundan şüphe duyulmaması gerektiğini belirten Dönmez, "Bu politikada herhangi bir değişiklik olmayacak.
Zaman zaman BOTAŞ piyasada fiyatları regüle etmek adına zorunlu olarak bazı yollara gitti ama bu yılbaşından itibaren çapraz sübvansiyon doğalgaz fiyatlarında yok" dedi. Fatih Dönmez, ilerleyen günlerde doğalgaz sektöründe adım adım ancak daha istikrarlı gelişmeleri birlikte göreceklerini vurguladı. Türkiye'nin sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) kapasitesini daha fazla artırma çabası içinde olacaklarını dile getiren Dönmez, "LNG fiyatları bu kadar düşükken ve düşerken bazı tedarikçilerin fiyat indiriminden kaçınmak için gaz arzını durdurmasını anlamak bizim için çok zor" dedi.
Gaz depolama kapasitesi 4 kat artacak Türkiye'nin Avrupa'nın en iyi gaz altyapılarından birine sahip olmayı hedeflediğini anlatan Dönmez, şöyle devam etti: "Bunun sonucunda hem miktar hem de fiyat esnekliği sağlayarak, sürdürülebilir bir rekabet tesis edilmeye çalışılacaktır. Temel hedefimiz arz güvenliğimizi maliyet etkin şekilde sağlayacak likit ve rekabetçi bir gaz ticaret merkezi oluşturmaktır. Bunun koşulları olarak da depolama ve gaz giriş kapasitemizin artırılması çok önemlidir. Likit bir piyasa oluşturulması için en yüksek talebimizin üzerinde bir arzımızın yani gaz giriş kapasitemiz en az yüzde 50 artırılması hedeflerimiz arasındadır. Depolama kapasitemizi ise en az 4 katına çıkarmaya gayret edeceğiz. Bunun bir kısmı mevcut tesislerde rezervuar artışları olarak planlanırken bir kısmı da kapasite artışı şeklinde gerçekleşecektir."
Doğalgazda fiziksel altyapıda önceliğin depolama tesisleriyle giriş kapasitesinin artırılması olduğunu vurgulayan Dönmez, "Keza komşu ülkelerle ters akışların oluşturulması amaçlarımız arasındadır. Bu nedenle önümüzdeki günlerde kamuya ait depolama tesislerini BOTAŞ'a devredecek çalışmayı başlatmış bulunuyoruz. BOTAŞ iletimin ise ayrı bir yapıya kavuşacağı zaten planlanmıştı, bu süreci sonuçlandıracağız" değerlendirmesinde bulundu. "BOTAŞ ticarette bölgesel güç olabilir" Dönmez, "gazın gaz ile rekabetini sağlayacak" fiziksel ve mevzuatsal altyapının bir an önce tamamlanacağını belirterek, şunları kaydetti: "Bu sayede Türkiye bölgedeki en likit ve en büyük gaz ticaret merkezi olarak bölgesel fiyatlarda da ölçüt olmayı hedeflemektedir. Kaynak çeşitliliğini ve giriş kapasitesini artırma zorunluluğu vardır. Aksi takdirde piyasada birden fazla oyuncu olacak ama istenen rekabet olmayacaktır düşüncesindeyiz.
Özellikle BOTAŞ'ın ticaret kısmını ayırabilirsek, kurum belki ilk etapta küresel anlamda olmasa da ciddi anlamda bölgesel oyuncu olma kapasitesine kavuşacaktır. BOTAŞ ticaret sadece yurt dışından gaz alıp Türkiye'de satmak için faaliyetlerde bulunmayacak, değişik kaynaklardan bölge ülkeler ve Avrupa'da da gaz ticareti yapma imkanı bulacaktır."
Petrol Platformu Derneği (PETFORM) Başkanı Aytaç Eren de "TRGas-Hub" isimli projelerinin Türkiye doğalgaz piyasasının liberalizasyon sürecine önemli katkı sağladığını dile getirdi. Projenin genel anlamda iki temel amacı hedeflediğini anlatan Eren, bunlardan ilkinin Türkiye'nin Doğu ile Batı arasında bir enerji ticaret merkezi olma politikasına katkı sağlamak olduğunu belirtti. Eren, "İkinci amaçsa, doğalgaz piyasasının geçirdiği dönüşüm sürecinde, Avrupa ve Türkiye piyasalarında gerçekleştirilen doğalgaz ticareti hakkında bilgi sahibi, özel sektör ve kamunun ihtiyaç duyduğu kalifiye insan gücünün yetiştirilmesine katkı sağlamak" değerlendirmesinde bulundu.
Silivri'deki Doğalgaz Deposu Botaş'a Devrediliyor
Bu arada Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez, kamuya ait olan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) Silivri’deki doğalgaz deposunun önümüzdeki günlerde BOTAŞ’a devredileceğini söyledi.
Doğalgaz piyasasının en büyük kuruluşlarından olan PETFORM tarafından 2013 yılından bu yana yürütülen ‘TRGas-Hub’ projesinin kapanış toplantısı Ankara Swissotel’de düzenlendi. Toplantıda konuşan Enerji Bakanı Müsteşarı Fatih Dönmez, doğalgaz depolama kapasitelerinin en az 4 misline çıkarmaya gayret edeceklerini belirtti.
Önümüzdeki günlerde kamuya ait depolama tesislerini BOTAŞ’a devredecek çalışmayı başlatacaklarını anlatan Dönmez şunları kaydetti:
“Temel hedefimiz arz güvenliğimizi maliyeti etkin bir şekilde sağlayacak likit ve rekabetçi bir gaz ticaret merkezi oluşturmaktır. Bunun koşulları olarak da depolama ve gaz giriş kapasitemizin arttırılması çok önemlidir. Likit bir piyasa oluşturmak için gaz giriş kapasitemizin en az yüzde 50 arttırılması hedeflerimiz arasındadır. Depolama kapasitemizi ise en az 4 misline çıkarmaya gayret edeceğiz. Fiziksel altyapıda önceliğimiz depolama tesislerinin hızlandırılması, giriş kapasitelerinin arttırılması amaçlarımızın arasındadır. Bu sebeple önümüzdeki günlerde tüm depolama tesislerini BOTAŞ’a devredecek çalışmayı da başlatmış bulunuyoruz. BOTAŞ iletiminin ayrı bir yapıya kavuşacağı zaten planlanmıştı. Bu süreci sonuçlandıracağız. Dengeleme gazı piyasasında EPDK’dan da hızlı adım atmasını bekliyoruz. Gazın gaz ile rekabetini sağlayacak fiziksel ve mevzuatsal altyapı bir an önce tamamlanacaktır. Bu sayede Türkiye bölgedeki en likit ve en büyük gaz ticareti merkezi olmayı hedeflemektedir.”
BOTAŞ, DEPOLAMA, İLETİM VE TİCARİ FAALİYETLER OLMAK ÜZERE 3’E AYRILACAK
BOTAŞ’ın yapısı ile ilgili Meclise sevk edilen bir yasa taslağının gönderildiğini kaydeden Dönmez, BOTAŞ’ın depolama, iletim ve ticaret faaliyetlerinin ayrı ayrı olacağını bildirdi.
Dönmez, “Özellikle ticaret tarafının mevcut BOTAŞ’ın altında faaliyet gösterdiği için daha çok iç piyasadaki pazarla ilgiliydi eğer ticaret kısmını ayrıştırabilirsek BOTAŞ ciddi anlamda bölgesel bir oyuncu olma kapasitesine de kavuşacaktır. Yani BOTAŞ ticaret sadece yurtdışında gaz bulup Türkiye’de satmak, pazarlamak için faaliyette bulunmayacak değişik kaynaklardan bölge ülkelerden ve Avrupa’dan da gaz ticareti yapma imkanı bulacaktır.” diye konuştu.
Deniz Haber Ajansı
