Balıkçılık ve deniz taşımacılığını desteklemek için verilen ÖTV’siz motorin dağıtım şirketlerinin haksız kazanç kapısına dönüştü ÖTV’siz akaryakıt bir yılda 500 milyon liraya çıkınca devlet harekete geçti.
Kabotaj hakkı çerçevesinde balıkçılık yapan vatandaşlarla denizde yolcu ve yük taşıyanlara sağlanan ÖTV’siz akaryakıt uygulaması, bazı akaryakıt dağıtım şirketlerinin haksız kazanç kapısına dönüştü.
Olağanüstü artış
Bugün'ün edindiği bilgilere göre akaryakıt dağıtım şirketleri 2011'de Tüpraş’tan 224 milyon liralık ÖTV’yi ödemeksizin deniz motorini satın aldı. 2012'de ise bu tutar 498,3 milyon liraya çıktı. Bu veriler, akaryakıt şirketlerinin 2011’de yaklaşık 584 milyon, 2012’de ise yaklaşık 1,3 milyar liralık motorin çektiklerini ortaya koydu.
Yetkiler iptal edildi
Bu olağanüstü artış üzerine harekete geçen EPDK ve Maliye Bakanlığı 3 firmanın toplam 46,5 milyon liralık ÖTV mahsubunu incelemeye aldı. Sonunda iki firmanın akaryakıt dağıtım izni iptal edilirken bir firma hakkındaki incelemenin devam ettiği öğrenildi. Aynı şekilde bu yılın ilk bir haftasında olağanüstü düzeyde ÖTV’siz yakıt çeken akaryakıt şirketlerine yönelik inceleme başlattı. Devletin sadece geçen yıl bu yolla uğradığı vergi kaybının 300-350 milyon lirayı bulduğu tahmin ediliyor.
Vergi iadesi şart
Konuya ilişkin incelemeleri yürüten ekipler, kaçağın durdurulabilmesi için ÖTV’siz satış sisteminden vazgeçilmesi, bunun yerine tıpkı 10 numara yağda olduğu gibi vergi iadesi sistemine geçilmesi gerektiğini rapor ettiler.
Vurgun böyle yapılıyor
* 2003'te 5868 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile balıkçılar ve denizde yük ve yolcu taşıyanların kullandığı motorinin ÖTV’si sıfıra indirildi ve uygulama 1 Ocak 2004'te başladı.
* Buna göre bu kesime ÖTV’siz akaryakıt sevkiyatı yapmak isteyen akaryakıt dağıtım şirketleri, öncelikle Maliye Bakanlığı’ndan izin alıyorlar.
* İzin belgesiyle Tüpraş’a başvuran dağıtım şirketleri, buradan diledikleri kadar akaryakıtı tankerlere yükleyip yola çıkıyor.
Üçte biri 'deniz'e
* Yasalara göre bu tankerlerdeki motorinin balıkçılarla yük ve yolcu gemisi sahiplerine teslim edilmesi gerekiyor.
* Ancak, bazı akaryakıt dağıtıcıları aldıkları motorinin büyük kısmını yurt genelindeki bayilere satıyor. Yetkililer, ÖTV’siz akaryakıtın sadece üçte birinin denizcilere gittiği tahmininde bulundu.
Yasalar yetersiz
Yetkililer, Maliye'nin bu tür dağıtım şirketlerine izin verirken 2 milyon liralık teminat aldığını belirttiler. Bunun yakın zamana kadar 500 bin lira olduğunu ifade eden yetkililer, "Yasalar değişmediği için düşük teminat vurgunun yolunu açıyor. Maliye, kuşkulandığı şirketleri incelemeye alıyor. Ancak iş işten geçmiş oluyor. Firma akaryakıtı satıp haksız kazancını elde ediyor. Maliye ise suçlu bulduğu şirketin ancak 2 milyon lirasına el koyabiliyor" dediler.
