06-04-2006 02:21Gemi atıkları için sıkı kontrol dönemi başlıyorGeçtiğimiz 26 Aralık 2004 tarihinde yürürlüğe giren Gemilerden Atıkların Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Türk karasularında bulunan gemilere sıkı kontrol dönemi başlatacak. Avrupa Birliği(AB)’ne uyumda yüzde 60’lık bölümü oluşturan çevre kriterlerinden bir tanesi olan yönetmelik, Türkiye'nin deniz yetki alanlarında gemilerin normal faaliyetlerinden kaynaklanan atıkların deniz ortamına verilmesinin önlenmesi amacıyla gemilerden; atıkların alınması, depolanması ve bertaraf tesislerine taşınması ile ilgili işlemlerin yapılması ve bu amaçla limanlarda kurulması ve işletilmesi gerekli olan atık kabul tesisleri ve atık alma gemilerine ilişkin usul ve esasları düzenlemeyi amaçlıyor. Türkiye'nin deniz yetki alanlarında bulunan gemileri, bu alanlarda bulunan limanlarda yapılması gerekli atık kabul tesislerini, atık alma gemilerini ve atıkların bertaraf tesislerine taşınmasını kapsayan yönetmelik için 1 yıllık geçiş süreci de 26 Aralık 2005 tarihinde doldu.Denizlerin gemiler tarafından kirletilmesinin önlenmesi  hakkında uluslararası sözleşmesi olan MARPOL 73/78 Sözleşmesi hükümlerine dayanılarak hazırlanan yönetmeliğin; geçiş süreci tamamlanmasına rağmen özellikle altyapı ve bilgi yetersizliği konusunda sıkıntılar devam ediyor. Yönetmelik kapsamında asıl sorumlu durumunda olan limanlarda da etkin çalışmalar yapılırken, konuyla ilgili olarak lisanslı hizmet verme yetkisine sahip olan firmalarda yatırım yapıyor. Bu konuda İzmir Bölgesi’nde lisans alma aşamasında olan Bavuş Denizcilik faaliyet gösterirken, İstanbul’da ise çalışmalar İstanbul Büyükşehir Belediyesi bünyesinde yürütülüyor. Bavuş Denizcilik Limited Şirketi Çevre Yönetim Sorumlusu Nihan Öztürk, denizcilik sektörünün bu konuya gerekli duyarlılığı göstermesi gerektiğini söyledi. Yönetmelik kapsamında sorumluluğun limanlarda olduğunu ve bu nedenle gerekli hazırlıkların tamamlanmış olması gerektiğini hatırlatan Öztürk, “Limanların konuyla ilgili çalışmalarını bir yıl içinde tamamlamaları gerekiyor. Ama geçiş süreçleri genelde uzar” dedi.“BELİRSİZLİKLER VAR” Gemilerden atıkların alınması ve atıkların kontrolü konusunda bugüne kadar Türkiye’de çalışma yapılmadığını belirten Öztürk, “Bizde şu anda bazı şeyleri uygulayarak öğreniyoruz” dedi. Yönetmelik kapsamında lisanslı hizmet verecek olan firmaların yaşadığı sıkıntılara değinen Öztürk, “Yönetmelik devreye girmesine rağmen ücret tarifesinde belirsizlik var. Belirlenmiş bir fiyat politikası henüz yok. Ücret tarifesini Bakanlık belirleyecek. Şu anda hizmet talebi olursa gemilerin daha önce ödedikleri atık bedelleri üzerinden hizmet veriliyor. Ayrıca deneyim eksikliği yaşanıyor. Ülkemizde bu konuda yapılmış çalışmalar yok. Gerek bilimsel gerekse mevzuat anlamında taşlar zamanla yerine oturacak. Sektör bu konuda gelişim süreci yaşıyor. Burada deneyim sürecinin tamamlanması gerekiyor” dedi.ÖNCE FARK ANLAŞILMALIÖzellikle hizmet alan kişilere uzun vadede sektörde sıkıntı yaşanmaması için geri dönüşüm ile yönetmeliğin kapsadığı atıkların bertaraf edilmesi arasındaki farkın iyi anlatılması gerektiğini ifade eden Öztürk, “Yönetmelik “sorun” değil, sorun çözecek. Yönetmeliğin kendi bünyesinde değil ama uygulamasında sorunlar yaşanıyor. Çünkü ülke olarak çevre anlamında bu konuda çok fazla altyapı ve bilgi birikimimiz yok” dedi.FİRMALAR NASIL ÇALIŞIYOR? Yönetmelik kapsamında hizmet veren firmaların nasıl çalıştıkları hakkında bilgi veren Öztürk, şunları söyledi: “Gemilerin sintine suyu, kirli balast, slaç, slop, pis su gibi atıkları var. Bunların birçoğu petrol türevi atıkları içeriyor. Bizde yönetmelik kapsamında lisanslı olarak gemilerden atıkları alıyoruz. Bu atıkları iskeleye yanaşmış ya da açıkta bekleyen gemilerden bakanlık tarafından lisanslandırılmış deniz ya da kara nakil vasıtaları ile alıp, limandaki atık kabul tesisine getiriyoruz. Atık kabul tesisinde her atık kendi grubuna göre ayrı ayrı depolanıyor. Bu atıkların gelmesi sırasında en önem konu da Gümrük Muhafaza, yani kolluk kuvvetlerinden yetkililer ile birlikte numunelerin alınması. İçerdiğinde tehlikeli atık var mı yok mu inceleniyor. Ayrıca atık hangi kategoriye giriyor ise belirlenip ona göre kendi türünde depolanıp bertaraf ediliyor. Depolamadan sonra teknik prosüdür başlatılıyor. Öncelikle susuzlaştırma işlemi yapılıyor. Bu sırada petrol türevli atık maddeler, sudan ayrılıyor. Ayrılan su kimyasal arıtma prosesinden geçirerek Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği ilgili tablo deşarj standartlarına uygun olarak denize deşarj ediliyor. Kalan yağlı atıklar da nerede bertaraf edilecekse, hangi lisanslı bertaraf tesisinde bertaraf edilecekse lisanslı nakil vasıtaları ile oraya transfer ediliyor.”İZMİR LİMANLARINA HİZMET VERİYORNemrut Limanı’nda bulunan Limaş Limanı’nda tesis yatırımı yaptıklarını belirten Öztürk, ayrıca mevcut kurulu ya da kurulacak olan tesislerin işletme hakkını da alarak hizmet sunduklarını kaydetti. Öztürk, “Asıl sorumlu durumunda olan limanlardır, bu tesisleri kendileri kurup, bize de ‘İşlet’ diyebiliyorlar. Bu kapsamda Çeşme Ulusoy Limanı ve Ege Gübre Limanı ile de işletme sözleşmemiz var. Tesisini kendisi kurup işleten limanlara da atık alım gemimiz ile anlaşmalı olarak hizmet veriyoruz. Atıkların toplanması, biriktirilmesi, kategorize edilmesi ve bertaraf edilmesini sağlıyoruz. Öte yandan kurulmasını üstlendiğimiz atık kabul tesisi için ilk aşamada 600 bin YTL’lilik yatırım gerçekleştirdik. Ancak tesislerin tamamen bitmesi, personelin istihdamı ve sürekli analiz ve işletme maliyetleri ile birlikte 1.500 bin YTL’lilik yatırım gerçekleştirmiş olacağız. Ayrıca iki tane gemimiz var. Ama gemi sayımızı 3’e çıkarmak istiyoruz. Bu konuda 2007 yılında ayrıca bir yatırım yapmayı planlıyoruz” diye konuştu. Kaynak:SEDA GÖK-İZMİRDenizHaber.Com